Ýçtihadý birleþtirme kararlarý, yargý mercileri arasýnda ayný konuda farklý kararlar verilmesi sonucu ortaya çýkmaktadýr ve yargý mercileri ile idareyi baðlayýcý niteliktedir. Vergi idaresi tarafýndan yasal defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmemesi durumunda tesis edilen iþlemlere karþý açýlan davalarda verilen birbirinden farklý içtihatlarýn, Danýþtay tarafýndan birleþtirilmesi yoluna gidilmiþtir. Danýþtay’ýn verdiði bu kararýn, uygulamada birlik saðlamasýna raðmen mahkemelerin idarenin yerine geçerek vergi incelemesi yapmasý sonucunu doðuracaðýný ve bu durumun da hukuk devleti ilkesiyle baðdaþmayacaðýný düþünmekteyiz.

Beyan esasýna dayanan Türk vergi sisteminde mükellef ve vergi sorumlularýnýn, kendi beyannamelerine karþý dava açma haklarý bulunmamaktadýr. Ýhtirazi kayýt müessesesi, bu durumun istisnalarýndan biridir. Bu müessese, kanunda doðrudan tanýmlanmamýþ ve yargý organlarýnýn içtihatlarýyla oluþmuþtur. Uygulamaya yönelik kanunda bir boþluk ortaya çýkaran bu durum, özellikle kanuni süresinden sonra ihtirazi kayýtla verilen beyannamelere iliþkin yargý organlarý arasýnda uygulama birliði saðlanamamasýna sebep olmuþtur. Son olarak Anayasa Mahkemesi’nin 27.02.2019 tarihli ve 2015/15100 Baþvuru Numaralý kararýnda yer alan görüþlerinin, Danýþtay’ýn konuyla ilgili istikrar kazanmýþ kararlarýnýn aksi yönünde olduðu görülmüþtür. Bu karar doðrultusunda yapýlacak iþlemler ile uygulamada birlik saðlanacaktýr. Ancak vergi idaresinin vergi kaçakçýlýðýyla mücadelesine zayýflatýcý etkisi olacaðýný düþündüðümüz yeni uygulamaya yönelik yapýlacak yasal düzenlemeler ile bu etkinin de ortadan kaldýrýlabileceðini düþünmekteyiz.