Türkiye’de muhasebeye dayalý beyan usulünü benimseyen vergilerin kabul edildiði 1920’li yýllardan bu yana vergi denetimi oranlarýnýn düþüklüðü ve denetim elemaný sayýsýnýn yetersizliði vergi denetimi geçmiþimizin önemli konularýndandýr. Devletin vergi denetimi konusundaki aðýr yükünün hafifletilmesi amacýyla süreç içinde bazý uygulamalar denenmiþ olmakla birlikte 3568 sayýlý kanunun kabulü ile tasdik yetkisi ile donatýlmýþ yeminli mali müþavirlik mesleðinden yararlanma anlayýþý benimsenmiþtir. Ancak mesleðin uygulamasýnda özellikle tasdik denetiminin iþlevini olumsuz etkileyebilecek Yeminli Mali Müþavirler tarafýndan da dile getirilen çeþitli aksaklýklarýn bulunduðu gözlemlenmektedir. Mesleðin iþleyiþine iliþkin aksaklýklar ile tasdik denetiminin mahiyeti birlikte deðerlendirildiðinde tasdik yetkisinin paylaþýlabilir bir yetki olup olmadýðý hususu deðerlendirmeye deðer bir konu olarak karþýmýza çýkmaktadýr

Türkiye’de muhasebecilik mesleðinin belirli bir standarda kavuþturulmasý, mükellef ile kamu idaresi arasýnda köprü kurulmasý ve mükellef ile devlet bakýmýndan iþbirliði ve güven ortamýnýn saðlanmasý gerekçesiyle kabul edilen 3568 Sayýlý Serbest Muhasebeci Mali Müþavirlik ve Yeminli Mali Müþavirlik Kanunu ile ihdas edilen meslek unvanlarýndan biri olan Yeminli Mali Müþavirlik Müessesesi 1989 yýlýndan bu yana Türk vergi denetimine iliþkin bazý yetkilerin paylaþýldýðý bir birim olarak varlýðýný sürdürmektedir. Tali nitelikli, vergi denetimine yardýmcý bir unsur olarak ihdas edilen yeminli mali müþavirlik müessesine tanýnan yetkilere ve pratik uygulamalara bakýldýðýnda, bazý hususlarda kamu vergi denetimini gölgede býrakacak cazip bir yapýnýn ortaya çýktýðý görülebilecektir. Vergi denetiminde etkinlik unsuru dikkate alýndýðýnda yeminli mali müþavirlik mesleðinin vergi denetim elemanlarý ve dolaylý olarak vergi denetimi üzerinde býraktýðý etki önemli bir konu olarak karþýmýza çýkmaktadýr.

“1/926” esas numaralý “Katma Deðer Vergisi Kanunu Ýle Bazý Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun Tasarýsý” 7104 sayýlý Kanun numarasý ile Resmi Gazetede yayýmlanarak yürürlüðe girdi. Tasarýnýn esas numarasý ilginç bir tevafuka iþaret ediyor. Bu esas numarasý bizi 1926 yýlýna götürmektedir. Yazýmýzýn konusu, 1926 yýlýnda kabul edilen 735 sayýlý Umumi Ýstihlak Vergisi Hakkýnda Kanun’da yapýlan bir deðiþiklik ile 3065 sayýlý KDV Kanununu deðiþtiren 7104 sayýlý Kanunda yer verilen “hâsýlat esaslý vergileme” konusundaki deðiþiklik arasýnda baðlantý kurarak, her iki deðiþikliðin gerekçelerini karþýlaþtýrmak ve tarihi tecrübenin bize neler söylediðini ortaya koymaktýr.