193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun1 1 ' inci maddesi ile hüküm altına alındığı üzere, gerçek kişilerin gelirl eri gelir vergisine tabidir. Gelir bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratl a rın safi tutarıdır. MezkCır Kanunun 2'nci maddesinde gel ire giren kazanç ve iratlar; ? Ticari kazançlar,
? Zirai kazançlar, ? Ücretler, ? Serbest Meslek Kazançları, ? Gayrimenkul sermaye iratları, ? Menkul sermeye iratla rı , ? Diğer kazanç ve iratlar şek lind e sınıflandırılmış, aynı Kanunun 75'inci maddesinde menkul sermaye iradı, "Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkil sermaye dolayısıyla elde ettiği kar pay ı , faiz, kira ve benzeri iratlar" şeklinde tanımlandıktan sonra,
15 benthalinde sayılan iratların da (11 ve 13 numaralı bentler mülga), kaynağı ne olursa olsun menkul sermaye iradı sayılacağı hüküm altına alınmıştır .' 06.01.1960 tarih ve 10700 say ılı Resmi Gazete'de yayın l a nmı ştır. 2 1 seri no' lu Kurumlar Vergisi Kanunu Genel Tebl i ğ i . 3 04.04.2007 tarih ve 26483 sayılı Resmi Gazete'de yay ınl a nmıştır . '21.06.2006 tarih ve 26205 sayılı Resmi Gazete'de yay ınl anmışt ır. Öte yandan 75' inci maddenin (2) numaralı bendinde iştirak hisselerinden doğ a n kazançların menkul sermaye iradı olarak kabul edileceği , limited şirket o rtakların ı n, iş ortaklıkları n ı n ortakları ve komanditerlerin kar payları ile kooperatifierin da ğ ıttık ları
kazançların da bu zümreye dahil olacağı, bununla beraber, kooperatifierin ortakla r ı ile yaptıkl arı muamelelerden doğan karların ortaklara, kooperatifle yaptıkları muameleler nispetinde tevziinin, kazanç dağıtımı sayılmayacağı hüküm altına a lın mıştır. Kurumlar Vergisi Kanununun 7'nci maddesiyle belli şartlar altında yurt dışı iştiraklere yatırım yapan mükelleflere bu iştiraklerinden fiilen kar payı da ğıtılmasa bile verg i u ygu l ama l a rı açısından kar pa y ı dağıtılmış oldu ğ u kabul edilmekte ve bu suretle bu iştiraklerin kazançlarının Türki ye'de kurumlar vergisine tabi tutulması sağ lanmaktadır . Bu nun yanında, 5615 sayılı Kanunun3 4'üncü maddesiyle Gelir Vergisi Kanununun 75'inci maddesinin (2) numaralı bendine eklenen fıkra ile 01.01.2007 tarihinden geçerli olmak üzere, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun4 7'nci maddesindeki şartların birlikte gerçekleşmesi halinde;Türkiye'de yerleşik5 gerçek kişilerin doğrudan veya dalaylı olarak ayrı ayrı ya da birlikte sermayesinin, kar payının veya oy kullanma hakkının en az % 50'sine sahip olmak suretiyle kontrol ettikleri yurt dışı iştiraklerin kazançlarının dağıtılsın veya dağıtılmasın, iştirakin hesap döneminin kapandığı ayı içeren yıl itibarıyla dağıtılan kar payı sayılacağı, Türkiye'de vergilendirilmiş kazancın iştirak tarafından sonradan dağıtılması durumunda, elde edilen kar paylarının vergilendirilmiş kısmı bu tutardan indirileceği hüküm altına alınmıştır.
Çalışmamızın takip eden bölümlerinde, "Gerçek Kişilerce, Kontrol Edilen Yabancı Kurumlardan Elde Edilen Gelirlerin Vergilendirilmesi" konusu ayrıntılı olarak açıklanmaya çalışılacaktır.
Makaleyi PDF olarak indirebilirsiniz.