Teknolojik gelişmeler, yeni gelir kapıları açmakta olup bunlardan birisi de blokzinciri teknolojisi üzerine kurulan ve kripto varlık ekosistemi olarak isimlendireceğimiz yapıdır. Bu ekosistemden elde edilebilecek birden fazla kazanç/ irat türü olup bunların bir kısmını; kripto varlık alım/satım kazançları, staking işlemi sonucunda elde edilenler kazançlar, referans kodunun kullandırılması sonucu elde edilen gelirler ve NFT (Non-Fungible Token) satışı yolu ile elde edilen gelirler olarak sayabiliriz. Elde edilen kazançlar/ iratlar bir dönem öyle yüksek tutarlara ulaştı ki, devletler bunları vergilendirmeye yönelik yasal düzenleme yapma ihtiyacı duydular. Çalışma tarihimiz itibarıyla ülkemizde çıkması, özellikle söz konusu kaynaklardan gelir elde edenler tarafından merakla beklenen kripto varlıkların vergilendirilmesine dair yasal düzenlemelerin henüz yasalaşmadığını görmekteyiz. Yazımızda, kripto varlık ekosistemi kaynaklı kazançlara/iratlara kaynaklık teşkil eden alanlara yönelik vergilendirme süreçlerine dair muhtemel sorunlara ve bunlara dair çözüm önerilerimize yer vereceğiz. Anahtar Kelimeler: Kripto Varlık, Kripto Varlıklarda Vergilendirme, Kripto Para, Bitcoin. JEL Sınıflandırma Kodları: H20, H29, K34
nsanoğlunun yaşam döngüsünde teknolojik gelişmelerin değiştirici/dönüştürücü etkisi önemli rol oynamaktadır. Son yıllarda yaşanan en önemli teknolojik gelişmelerin başında ise hiç şüphesiz yapay zeka ve blokzinciri teknolojisi gelmektedir. Blokzinciri teknolojisi ile birlikte birçok sektörde önemli değişimler yaşandı ve halen de yaşanmaya devam ediyor. Finans sektörü de tıpkı diğerleri gibi blokzinciri teknolojisi üzerine kurulan kripto varlık ekosisteminden etkilenmektedir. Kripto varlık dünyasında geleneksel/merkezi finans sistemine benzer bir finans dünyası kurulmakta olduğunu söylersek yanlış söylemiş olmayız. Geleneksel finans sektörünün verdiği hizmetlerin neredeyse tamamını kripto varlık ekosisteminde veren bu oluşumlar De-Fi1 yani merkeziyetsiz finans olarak adlandırılmaktadır. Yazımızda, merkeziyetsiz finansın ne olduğunu, geleneksel finans sistemi karşısında avantajlarını ve dezavantajlarını açıklamaya çalışacak, De-Fi uygulamalarına vergisel bir bakış açısı ile yaklaşacak ayrıca merkeziyetsiz finans hakkındaki değerlendirmelerimize yer vereceğiz. Anahtar Kelimeler: Kripto Varlık, De-Fi, Merkeziyetsiz Finans, Bitcoin JEL Sınıflandırma Kodları: H20, H29, K34, O33
Özellikle 2008 yılında dünyayı etkisi altına alan ekonomik kriz sonrasında ortaya çıkan kripto varlıklar, günümüze gelindiğinde gerek barındırdıkları teknolojik yenilikler gerekse ticaretini yapanların elde ettikleri karlar veya maruz kaldıkları zararlar ile dünya çapında geniş bir kullanıcı ağına sahip olmuştur. Sundukları ve vadettikleri teknolojik gelişmeler bir yana bırakılacak olursa söz konusu varlıklar etrafında gelir elde edilebilecek pek çok alan ortaya çıkmıştır. Kripto varlıklar kaynaklı gelirlerin vergilendirilmesi vergi idarelerince ya düzenleme altına alınmış ya da bu yönde çalışmalar ülkemizde de olduğu gibi devam etmektedir. Yazımızda, kripto varlıkların alım satımının da yapıldığı kripto varlık hizmet sağlayıcısı olarak adlandırılan kripto varlık borsalarının birtakım kullanıcılarına sağladığı referans geliri olarak isimlendirdiğimiz ödemelerin vergisel boyutunu öneri ve fikir yürütme mahiyetinde işleyeceğiz. Anahtar Kelimeler: Kripto Varlık, Kripto Para, Referans Geliri JEL Sınıflandırma Kodları: H20, H29, K34