Yabancı firmaların inibat büroları, 04.03.1992 tarih ve 92/2789 sayılı "Yabancı Sermaye Kararı" uyarınca, Başbakanlık Hazine Müsteşarlığından izin alınarak açılan ve bulundukları bölgede ana kuruluş adına araştırmalar yapan, ana kuruluş ile haberleşmeyi sağlayan, ancak münhasıran ticari faaliyette bulunmayan, her türlü büro giderlerini yurt dışından tr~nsfer edilen dövizlerle karşılayan bürolardır. İrtibat bürolarının vergi mevzuatları karşısındaki durumları ise; Kurumlar Vergi Kanunu'nun 1 ve 2. maddelerinde belirtildiği üzere kurumlardan, kanuni ve işınerkezleri Türkiye içinde bulunmayanlar, dar mükellef kabul edilmişler ve bunların yalnız Türkiye'de elde ettikleri kurum kazançlan üzerindeı;ı vergilendirilecekleri hüküm altına alınmıştır. Yine aynı kanunun 13. arnddesinin 2362 sayılı kanunla değiştirilen 2. fıkra hükümlerine göre, "safi kurum kazancının tesbitinde, Gelir Vergisi Kanunun ticari kazanç hakkında hükümleri uygulanacaktır . " hükmü yer almaktadır.
Bilindiği üzere, Gelir Vergisi Kanununun 42, 43 ve 44 ncü maddelerinde, yıllara yaygın işlerde kar/ zarar tesbiti, müşter~ken genel giderler ve amortismanların dağıtılması ve işin bitimi konularına açıklık getirilmiştir. Müşterek genel gider ve amortisman kavramı, birden çok işi ilgilendiren giderleri ve yine birden çok işte kullanılan amortismana tabi iktisadi kıymedlerin amortismanlarını ifade etmektedir. Belirtilmesi gereken diğer bir konuda; müşterek genel giderler ve amortismanlar ifadesinin, yapılan işler itibariyle kesin olarak ayrılması mümkün olmayan genel giderlere, amortismana tabi tesisat, araç ve makinaların amortismanlarını kapsadığıdır. Yoksa, belirli bir inşaat veya onarım ı.şını doğrudan ilgilendiren bir genel gider veya sadece bir işte kullanılan tesisat, araç ve makinaların amortismanlarının dağıurru sözkonusu değildir. Bu tür gider ve amortismanlar, ait oldukları işlerin hesaplarına intikal ettirilirler.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 8'nd maddesinin 10 numaralı bendinde yer alan hükme göre, Turizm Müessesesi Belgesi veya Seyahat Acentası İşletme Belgesi sahibi kurumlann, döviz olarak elde ettikleri hasılatın % 20'si mezkur dövizlerin yetkili bankalarda bozdurolduğunun tevsiki şartıyla kurum kazanandan indirilmekteydi. Süresiz olan bu istisna, 3946 sayılı Kanunla değişen 8'nd maddenin 3 numaralı bendinde yeniden düzenlenerek süreli hale getirilmiştir. Turizm işletme Belgesi veya Seyahat Acentası İşletme Belgesine sahip kurumlar, işletmenin ilk defa faaliyete geçtiği tarihten itibaren 10 yıl süre ile turizm faaliyetinden elde ettikleri hasılatın % 20'sini kurum kazanandan indirebileceklerdir. 10 yıllık istisna süresi işletmenin faaliyete geçtiği tarihten itibaren başlayacaktır. Kurumun ünvanı veya nev'inin değişmesi veya işletmenin başka bir kurum tarafından devrahnması halinde, istisna kalan süre için uygulanacaktır. Burada açıklanması gereken bir nokta ise "işletmenin faaliyete geçtiği tarih" ifadesinden, turizm müessesesini işleten kurumun kuruluş tarihinin anlaşılınaması gerekir. Bu konuda turizm hizmetinin verildiği tesisin faaliyete geçtiği tarih esas alınacaktır. Seyahat acentası işletme belgesine sahip olan kurumlar için bu süre, seyahat acentası olarak faaliyete geçtikleri tarihte başlayacakhr.
Bilindiği üzere 2ı3 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun ı75 ve mükerrer 257 nd maddeleri ile Maliye Bakanlığına, Muhasebe Usul ve Esasları, Muhasebe Standartları, Tek Düzen Hesap Planı ve Mali Tabioların çıkarılmasına ilişkin usul ve esaslar konularında düzenleme yapma yetkisi tanınmıştır. Bu yetkiye istinaden Bakanlıkça; - Muhasebenin temel kavramları, - Muhasebe politikalarının açıklanması, - Mali Tabiolar llkeleri, düzenlenmesi ve sunulması, -Tek düzen hesap çerçevesi,hesap planı ve işleyişi konularında düzenlemeler yapılmış ve bu düzenlemeler 26. ı2. ı992 tarih ve 2ı447 sayılı Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanan ı sıra no'da "Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği" içinde açıklanmıştır. Tebliğ ile getirilen muhasebe usul ve esasları, hesap dönemi takvim yılı olonlarda 01.01.1994 tarihinden, Özel Hesap Dönemi kullananlarda ise ı 994 Takvim yılı içinde hesap döneminin açıldığı tarihten geçerli olmak üzere, tebliğin yayımlandığı tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir. Yürürlüğe giren bu tek düzen muhasebe sisteminde bilonçonun pasifinin "3 KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR" bölümÜnün "39 Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar" grubunda yer olon "392 Diğer KDV Hesabı" üzerinde durarak işleyişi oçıklanacaktır.