VergiRaporu Yazar Fotoğrafı

Vergi Müfettişi, Hazine ve Maliye Bakanlığı

Niyazi Koray GÜRHAYTA*





  • Vergi alacağını emniyete almak üzere uygulamada bulunan yöntemlerden biri olan tevkifat müessesesi 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununda da kendine uygulama alanı bulmaktadır. Günümüz ticari hayatında sıkça karşılaşılan bir ortaklık türü olan ve tüzel kişiliği bulunmayan adi ortaklıklar tarafından verilen hizmetler özelinde Katma Değer Vergisi kapsamındaki vergiye tabi işlemlerde kesinti uygulaması özellik arz etmektedir. Tüzel kişiliği bulunmayan adi ortaklıklar (adi şirketler) adına taşıt tescil edilememektedir. Bu durumda adi şirketler adına taşıt tescil edilemese de vergi mevzuatı gereği taşımacılık işlemlerinin fiilen yapılma zorunluluğuna uyabilmek adına taşıtların aktifleştirilmesi gerekecektir. Adi ortaklıkların taşımacılık hizmetlerine matuf olacak taşıtlarının aktifleştirilmemesi işlemin mahiyetinin ve KDV oranının değişmesine dolayısıyla cezalı tarhiyata ve haksız iadeye sebep olabilecektir. Çalışmamızda adi ortaklıklarda taşımacılık hizmetlerine ilişkin taşıtların aktifleştirilmesinin nasıl yapılabileceği ve adi ortaklık tarafından taşımacılık hizmetinin fiilen yapılmamasının vergisel işlemler üzerine etkilerinin neler olacağı açıklanacaktır. Anahtar Kelimeler: Adi ortaklık, Taşıtların aktifleştirilmesi, KDV iadesi, KDV oranı. JEL Sınıflandırma Kodları: H20, K34.

  • 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun (KDVK) 9’uncu maddesinde belirtildiği üzere Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir. 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan Özel Bütçeli İdareler bazı kısmi tevkifata tabi işlemler için kesinti yapmak zorunda olan alıcılar arasında sayılmıştır. Makalenin izleyen bölümlerinde detaylıca açıklandığı üzere Özel Bütçeli İdarelerin alt birimlerinin hizmet alımlarına ilişkin 2 No’lu KDV beyannameleri hizmeti alan harcama birimi yerine aynı kurumun başka bir harcama birimi tarafından verilebilmektedir. Bu çalışmada; Özel Bütçeli İdarelerin hizmet alan harcama birimi (alt birim) tarafından alınan hizmete ilişkin tevkif edilen KDV için 2 No’lu KDV beyannamesi (beyanı) verilmemesi ve buna karşın ilgili hizmet alımına ilişkin 2 No’lu KDV beyanının aynı Özel Bütçeli İdarenin başka bir alt birimi tarafından verilmesi durumunda KDV iadesi talep eden satıcının (hizmet verenin) vergi iadesi alıp alamayacağı veyahut alınan iadenin haksız iade olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği hususu KDVK, ikincil mevzuatlar ve Gelir İdaresi Başkanlığının görüşleri ışığında değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Özel Bütçeli İdarelerin Harcama Birimleri, Kısmi Tevkifat, KDV İadesi, Haksız İade, JEL Sınıflandırma Kodları: K30, K34.

  • 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun (KDVK) 29’uncu maddesinin 2 numaralı fıkrasında açıklandığı üzere satın alınan mal ve hizmetler dolayısıyla ödenen/borçlanılan vergiler (indirilecek KDV), satılan mal ve hizmetler dolayısıyla hesaplanan vergilerden indirilir, hesaplanan KDV indirilen KDV’den fazla ise aradaki fark vergi dairesine ödenir. İndirilen KDV hesaplanan KDV’den fazla ise aradaki fark sonraki döneme devreder ve iade edilmez. Sonuç itibariyle indirim mekanizması nedeniyle Katma Değer Vergisi (KDV), en son nihai tüketicinin (son alıcı/müşteri) üzerinde kalmaktadır. Öte yandan KDV’de yer alan istisna uygulamaları ile indirim mekanizmasına müdahale edilmek suretiyle KDV (vergiler) en son alıcıya yansıtılamamaktadır. Bu durumda mükelleflerin yüklendiği ancak son alıcıya yansıtamadığı KDV ile ilgili olarak iade sistemi öngörülmüştürBu çalışmamızda ihracat istisnası kaynaklı KDV iadesi talep eden mükelleflerin ihracat nedeniyle yüklenilen KDV tutarının, yüklenildiği dönem ile iadenin talep edildiği dönem arasındaki KDV beyannamelerinde yer alan devreden KDV ile karşılaştırılmasının gerekip gerekmediği hususu KDVK, ikincil mevzuatlar ve Gelir İdaresi Başkanlığının görüşlerine yer verilerek ortaya konulmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: KDV, İhracat istisnası, KDV İadesi, Vergi İncelemesi, Vergi Dairesi KDV iade işlemleri JEL Sınıflandırma Kodları: K30, K34