Sorumluluk, vergiyi doğuran olayla ilişkisi olmayan üçüncü kişilerin vergiye ilişkin maddi ve şekli ödevleri yerine getirmek bakımından kanunlar gereğince sorumlu tutulmalarıdır. VUK'nun 8. maddesinde vergi sorumlusunun tarifi şu şekilde yapılmıştır. "vergi sorumlusu, verginin ödenmesi bakımından, alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan kişidir." Vergi sorumlusu ile yükümlüyü ayıncı unsur "vergiyi doğuran olay"dır. Yükümlü, vergiyi doğuran olay kendi kişiliğinde gerçekleşmiş olan kişidir. Oysa vergi sorumlusu vergiyi doğuran olayla ilişki kurmuş değildir; yükümlü ile olan hukuki ilişkisi nedeniyle onun vergi borcuna ilişkin görevlerinin yerine getirilmesi için vergi dairesinemuhatap kılınmıştır. Sorumlunun görevi maddi veya şekli ödeve yada her ikisine ilişkin olabilir. Örneğin çalıştırdığı hizmetlinin ücretinden gelir vergisi keserek yatıran işveren, yükümlüye ait maddi görevi yerine getiren bir sorumludur. Buna karşılık bir taşıtı trafiğe kaydetmeden önce taşıt alım vergisinin ödendiğini gösteren belgeyi aramak zorunda olan trafik şube ve büro memurları sadece şekli bir görevin yerine getirilmesi ile görevlidirler. Vergi Usul Kanunu'na göre karnesini zamanında almış ve vergisini tarh ettirmiş olan götürü vergilenen hizmet erbabının zamanında ödenmemiş olan vergisi ve gecikme zammı yanında çalıştığı işverenden tahsil olunur (m.251 ). Burada, işverenin yerine getirmesi gereken maddi veya şekli herhangi bir görevi yoktur, fakat asıl yükümlünün vergisini ödemediği durumlarda işveren onun yerine geçerek vergiyi ve gecikme zammını kendi mal varlığından ödemekle sorumlu tutulur. Sorumluluk durumu kanundan doğar sözleşme yolu ile sorumluluk yaratılamaz veya bir kimse bu yolla sorumluluktan kurtulamaz. Vergi kanunlarıyla kabul edilen haller müstesna olmak üzere, mükellefiyete veya sorumluluğa müteallik özel mukaveleler vergi dairelerini bağlamaz. (VUK 8/3) Sorumluluk doğumu açısından olduğu kadar miktar olarak da asıl borca bağımlıdır; ondan fazla olamaz. Sorumluluğun bir özelliği de fer'i nitelikte oluşudur. Sorumluların mal varlığına ancak görevlerini kasıt ve ihmalleri ile yerine getirmedikleri durumlarda, vergi asıl yükümlüden alınamadığı zaman başvurmak gerekir. Borcun asıl yükümlüden istenmedikçe sorumluya başvurulmamasına sorumluluğun fer'iliği ilkesi denilir.

Açıklamasıİndir
Makale

Makaleyi PDF olarak indirebilirsiniz.