Avrupa Birliği 25 Mart 1957 tarihinde imzalanan Roma Antlaşması'yla Avrupa Ekonomik Topluluğu olarak kurulmuş, ekonomik ve stratejik hedefler çercevesinde bir araya gelen ülkeler topluluğudur. Türkiye'nin bu oluşum içinde olma çabaları 1959 yılına dayanmakta,12 Eylül 1963 tarihinde imzalanan Ankara Antlaşması Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasındaki süreci hızlandırmaktadır. Türkiye'de 1980'li yıllarda yaşanan siyasi yapı ilişkilerin bir süre dondurulmasına yol açmıştır. Tam üyelik için ise nihai başvuru 14 Nisan 1987 tarihinde yapılmıştır. 2000'li yıllarda Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne katılma sürecinde bir hızlanma gözlenerek nihayetinde Türkiye'nin tam üye olarak katılma müzakerelerinin 3 Ekim 2005 tarihinde başlamasına karar verilmiştir. Tam üye olma yolundaki süreçte, Avrupa Birliği çeşitli yardımlar ve teşvikler kanalıyla üye bir ülke olmasa bile aday ülkelerin çeşitli kazanımlardan yararlanmasına imkân sağlamaktadır.
İşte bu süreçte aday ülke konumundaki Türkiye ile Avrupa Birliği arasında mali yardım mekanizması olan Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA-Instrument for Pre-Accession Assistance) devreye girmekte ve hukuki bir çerçeve içerisine dâhil edilmektedir.
Bu kapsamda, Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki mali işbirliği çerçevesinde Avrupa Birliği'nin 2007-2013 yıllarına ilişkin mali yardımlar için 11.07.2008 tarihinde Türkiye ile Avrupa Komisyonu arasında imzalanan "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Avrupa Toplulukları Komisyonu Arasında Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) ile Temin Edilen Yardımın Uygulanması Çerçevesinde Türkiye Cumhuriyetine Sağlanan Avrupa Topluluğu Mali Yardımlarıyla İlgili İşbirliği Kuralları Hakkında Çerçeve Anlaşma"nın (IPA Çerçeve Anlaşması) 03.12.2008 tarih ve 5824 sayılı Kanunla* onaylanması uygun bulunmuş, 19.12.2008 tarih ve 2008/14450 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı2 ekinde yayımlanarak 21.01.2009 tarih ve 2009/14614 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı3 ile 24.12.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
IPA Çerçeve Anlaşması ile elde edilen kazanımlardan biri olan vergi istisnalarına ilişkin hükümlerin uygulama usul ve esasları anlaşmanın 26. maddesinde açıklanmaktadır. Aynı maddenin 3. fıkrasının verdiği yetki kapsamında belirlenerek, 08.05.2009 tarih ve 27222 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 Sıra No'lu Türkiye - Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) Çerçeve Anlaşması Genel Tebliği'nde düzenlenmiştir.
Makaleyi PDF olarak indirebilirsiniz.