Türkiye'de mevcut temel ekonomik sorunların başında kayıtdışı ekonomi yer almaktadır. Bu nedenle devlet sürekli olarak kayıtdışını azaltmaya yönelik çalışmalar yapmaktadır. Yapılan çalışmalar çerçevesinde ekonomiyle bağlantılı değişik kurumların temsilcileri sürekli olarak bir araya gelerek toplantılar yapmakta ve kay ıtd ışının azaltılması yönünde uygulanacak tedbirler üzerinde incelemelerde bulunmaktadırlar. Bu incelemelerde kayıtdışı ekonominin vergi boyutuna bakıldığında; daha çok kayıt altında olmayan mükelleflerden kaynaklanan vergi kaybı ile kayıtlı mükelleflerin vergi sisteminde oluşturduğu ka- yıtdışı işlemler üzerinde durulmaktadır. Özellikle kayıtlı mükelleflerin yaptığı işlemler sırasında Sahte ve Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge (SMİYB; bundan sonra kısaltma kullanılacaktır.) kullanımı sıkça karşılaşılan bir durumdur. Ancak mükelleflerin kullandıkları SMİYB'nin toplanan vergi gelirleri içerisinde ne kadarlık bir erozyon oluşturduğu hususunda hem gelir idaresi tarafından hem de meslek kuruluşları tarafından yapılan bir çalışma bulunmadığından kullanılan SMİYB'nin boyutu bilinememektedir. Diğer taraftan vergi incelemeleri sırasında SMİYB düzenleme ve kullanma fiillerine bağlı olarak gerçekleştirilen mükellef incelemeleri ise vergi inceleme elemanlarının iş yükünün önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Ayrıca söz konusu vergi incelemelerinin günümüzde sürekli olarak artan bir seyir izlediği ve buna paralel olarak vergi kaybının da sürekli arttığı görülmektedir. Mevcut durumda SMİYB düzenleyen ve kullanan mükelleflerin vergi incelemeleri vergi denetim birimleri tarafından yapılmakta, belirtilen fiilleri işleyen mükellefler ise daha önceden oluşturulan formlara istinaden denetim elemanları tarafından fişlenmektedirler. Bu duruma bağlı olarak Gelir İdaresinin tüm birimleri ile mali müşavirler anılan formlar sayesinde mükelleflerin SMİYB durumu hakkında bilgi sahibi olmaktadırlar. Ancak mevcut Gelir İdaresinin yapısında SMİYB düzenleyen ve kullanan mükellefleri, bu mükelleflerin ortaklarını, adreslerini, bağlı olduğu diğer şirketleri fişleyen bunları sürekli olarak takip eden, vergi mevzuatında yapılan veya yapılacak düzenlemeler üzerinde SMİYB açısından görüş ve önerilerde bulunan bir birim ile SMİYB düzenleyen mükelleflerin genel profillerinden hareketle diğer SMİYB düzenleyen mükellefleri tespit eden, yeni kayıt olan mükellefler ile cirosu çok yüksek olan mükellefleri izleyecek bir birim bulunmamaktadır. Bu nedenle SMİYB düzenleyen mükelleflerden bir kısmı aradan 2-3 yıl geçtikten sonra tespit edilebilmekte, bir kısmı ise zamanaşımı süresince hiç tespit edilemeden faaliyette bulunmaktadırlar. Dolayısıyla hem kayıtdışı ile etkin bir şekilde mücadelede hem de vergi kaybının önüne geçilmesinde Gelir İdaresi Başkanlığı bünyesinde SMİYB ile ilgili yeni bir birimin kurulması gerekmektedir.

Açıklamasıİndir
Makale

Makaleyi PDF olarak indirebilirsiniz.