Ekonomik istikrar göstergelerinden olan
enflasyonu meydana getiren faktörler içerisinde
talep ve maliyet unsurları en çok üzerinde durulan
parametrelerdendir. Talep yönlü enflasyonun
göstergesi olan TÜFE ve maliyet yönlü enflasyonun
göstergesi durumundaki ÜFE değişkenlerinin
büyüklüğü enflasyon baskısının talep yönlü
mü yoksa maliyet yönlü mü olduğunun belirlenip
buna uygun politikalar geliştirilmesi bakımından
önem arz etmektedir. Türkiye’de uzun zamandan
bu yana ÜFE ile TÜFE arasında çok düşük düzeylerde
farklar bulunmasına ve iki değişkenin birbirlerine
paralel hareket etmesine rağmen 2018 yılından itibaren ÜFE ve TÜFE arasında bir ayrışma
başlamış ve 2022 yılında en üst seviyeye ulaşmıştır.
Bu bağlamda 2003:01-2022:02 dönemi
için üçer aylık verilerinden yararlanılarak ARDL
yöntemi ile Türkiye’de ÜFE ve TÜFE değişkenlerini
etkileyen faktörler ekseninde ilgili değişkenler
arasındaki ayrışmayı ortaya çıkaran unsurlar
tespit edilmeye çalışılmış olup, döviz kuru, enerji
ve gıda fiyatındaki yükselişlerin üretici fiyatlarında
daha fazla etki yaptığı saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler: ÜFE, TÜFE, Enflasyon
Belirsizliği, ARDL
JEL Sınıflandırma Kodları: E30, E31