Kentlerin genişlemesi, gelişmesi ve nüfusunun
artması sonucu daha önce şehrin dışında
kalan bazı tarımsal araziler şehrin doğal ve
ayrılmaz bir parçası olmuştur. Büyüyen şehirler
nedeniyle bu yerlerin planlarının yapılması ve
altyapı hizmetlerinin yerine getirilmesi gerekmektedir.
Kamunun yapmış olduğu imar planı
değişiklikleri, yol, su, elektik, okul, hastane gibi
altyapı yatırımları kişilerin mülklerinde olağanüstü
değer artışları ortaya çıkarmaktadır. İşte
bu değer artışı kentsel rant olarak değerlendirilmekte,
bazı ülkelerde vergilendirilmektedir.
Türkiye’de de bu değer artışları çeşitli mevzuat
hükümleriyle vergilendirilmiş bulunmaktadır.
Dünyada rant vergilerinin; Avustralya, Estonya,
Danimarka ve ABD’nin bazı eyaletlerinde “Arazi
Değer Artış Vergisi,” “İyileştirme Rant Vergisi,”
“Spekülasyon Vergisi” gibi adlar altında uygulandığı
görülmektedir. Bu vergilerin arazilerin değerlerini düşürmeyecek, sermayeyi yatırım
yapmaktan alıkoymayacak şekilde ve optimal
düzeyde uygulanması durumunda vergide adaletin
tesis edilmesine katkı sağlayacağı söylenebilir.
Bu çalışmada, kentsel rant kavramı ile kentsel
planlama sonucunda oluşan gelirlerin seçilmiş
ülkeler itibarıyla vergilendirilme yöntemleri incelenecek,
Türkiye’deki uygulama diğer ülkelerdeki
gelişmeler ışığında değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler: Rant, Kentsel Rant,
Arazi Değer Artış Vergisi, Seçilmiş Ülkeler.
JEL Sınıflandırma Kodları: H20, H27, R10
Abonelik veya Satın Alma Gerekiyor!
Bu makalenin devamını okuyabilmek için giriş yapmanız, satın almanız veya abone olmanız gerekmektedir.