Kurumlar Vergisi Kanununda; ekonomik, idari, mali ve sosyal nedenlere baðlý olarak çeþitli muaflýklara yer verilmiþtir. Muaflýk, vergileme rejimi uyarýnca vergi mükellefi olmasý gereken bir kiþi veya kurumun belli nedenlere baðlý olarak, özel hükümlerle vergi kapsamý dýþýna çýkarýlmasýdýr. Ancak kurumlar vergisinden muaf olan kurumlar GVK'nýn 94 ve KVK'nýn 15 ve 30 uncu maddeleri uyarýnca stopaja tabi ödemeleri nedeniyle stopaja tabi olabilecekleri gibi, KDV'den istisna edilmeyen iþlemleri dolayýsýyla Katma Deðer Vergisi mükellefi de olabilirler. Bir mükellefin kurumlar vergisinden muaf olmasý, o mükellefin (kurumun) vergiye tabi olmamasýný ifade eder. Vergiden muaf kurumlar, muafiyetlerinin devamý süresince kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis ettirmezler ve kurumlar vergisi beyannamesi vermezler. Kurumlar Vergisi Kanunun konusu kurum kazançlarýdýr ve kanununu 1. maddesinde sayýlan kurum kazançlarý kurumlar vergisine tabidir. Buna göre; sermaye þirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluþlarý, dernek ve vakýflara ait iktisadi iþletmeler ve iþ ortaklýklarý kurumlar vergisine tabidir. Kurumlar vergisine göre kurum kazancý da gelir vergisinin konusuna giren gelir unsurlarýndan oluþur. Ancak bu gelir unsurlarý, Gelir Vergisi Kanununda yer aldýðý gibi ayrý ayrý kazanç ve irat olarak adlandýrýlmamak- ta, tamamý kurum kazancý olarak tanýmlanmakta ve kurumlar vergisine tabi tutulmaktadýr. Bir kurumun kurumlar vergisinden muaf olmasý, VUK hükümleri uyarýnca var olan bildirim, defter tasdiki ve defter tutma, kayýtlarýn tevsiki, belgelerin muhafazasý, ibrazý gibi ödevleri ortadan kaldýrmaz. Ayrýca, fatura kullanan kurumlar vergisinden muaf kurumlar da bu belgelerini anlaþmalý matbaalara bastýrmak mecburiyetindedirler. Kurumlarýn bir kýsmý hiçbir koþul aranmaksýzýn, bir kýsmý da bazý kayýt ve þartlarla kurumlar vergisinden muaf tutulmuþtur. Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 4 üncü maddesi uyarýnca muafiyet tanýnmýþ olan kurumlar belirtilmiþ ve anýlan maddenin son fýkrasýnda maddenin uygulanmasýna iliþkin usullerin belirlenmesi hususunda Maliye Bakanlýðý yetkili kýlýnmýþtýr. Bu çerçevede Kurumlar Vergisinden muaf tutulan kurumlar, KVK'nun 4 üncü maddesi ile 1 No'lu Kurumlar Vergisi Genel Teblið taslaðýnda yer alan açýklamalar doðrultusunda aþaðýda belirtilmektedir.

Kurumlarýn bir kýsmý hiçbir koþul aranmaksýzýn, bir kýsmý da bazý kayýt ve þartlarla kurumlar vergisinden muaf tutulmuþtur1. Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 4'üncü maddesi uyarýnca muafiyet tanýnmýþ olan kurumlar belirtilmiþ ve anýlan maddenin son fýkrasýnda maddenin uygulanmasýna iliþkin usullerin belirlenmesi hususunda Maliye Bakanlýðý yetkili kýlýnmýþtýr. Bu çalýþmada KVK'da yer alan muafiyetler ayrýntýlý bir þekilde açýklanmaya çalýþýlmýþtýr.

Bu çalýþmamýzda gelirin toplanmasý, toplanma yapýlmayan haller, zararlarýn karlara takas ve mahsubu, beyanname üzerinden yapýlacak diðer indirimler ve matrahtan ve gelir unsurlarýndan indirilmeyecek giderler ele alýnacaktýr.