Enerji kaynaklarý bir ülkenin tabii servet ve kaynaklarý arasýnda yer almaktadýr. 2709 sayýlý T.C. Anayasasý'nýn 168.maddesine göre tabii servet ve kaynaklar devletin hüküm ve tasarrufu altýndadýr. Bunlarýn arama ve iþletme hakký devlete aittir. Devlet bu hakkýný belli bir süre için gerçek ve tüzel ki þilere devredebilir. Bunlarla ilgili usul ve esaslarýn çýkarýlacak kanunlarla d üzenleneceði de öngörülmüþtür . Tabii servet ve kaynaklar kapsamýna nelerin gi r diði Anayasa ve kanunlarým ýzda açýkça belirtilmemiþse de bunlar; bir ülkenin yeraltý ve yerüstü zenginliðini oluþturan genel sular, madenler, petrol ve türevleri gibi doðal unsurlardýr. Tabii servet ve kaynaklar, ayný zamanda birer enerji kaynaðýdýr. Enerji kaynaklarýnýn herbiri Türk hukuk sisteminde ayrý ayrý kanunlarla düzenlenmiþtir . Bu yazýda , belli baþlý enerji kaynaklarýný oluþturan genel sular (termal sular dahil), madenler (özellikle kömürler), petrol ve türevleri ile görünmez kamusal alanlar hakkýnda özet bilgiler verilerek bunlarýn yaþanan ve muhtemel enerji krizleri ve finansal açýdan mevcut ve alternatif deðerlendirme olanaklarý analiz edilecektir. Tabii servet ve kaynaklar arasý nda bulunan enerji kaynaklarý devletin hüküm ve tasarrufu altýnda bulunmaktadýr. "Devletin hüküm ve tasarrufu altýnda bulunma" ibaresi ise mülkiyet hakký d ýþýnda her türlü kulla n ým ve yararlanmayý içermektedir. Devletin hüküm ve tasarrufu altýndaki mallar kýsaca devletin kamu mallarýdýr . Bunlar, satýlamaz, devredilemez (mülkiyet olarak), haczedilemez ve kamulaþtýrýlamaz. Bu itibarla yapýlacak açýklamalar bunlarýn satýþ ve özelleþtirme dýþýndaki deðerlendirme yöntem ve olanaklarý ile sýnýrlý bulunmaktadýr .

Ýktisadi kalkýnmanýn motoru yatýrýmdýr. Yatýrým ise bu amaca yönelik tahsis edilebilecek parayla (finansman) mümkündür. Bu itibarla, firmalarýn ve kamu kuruluþlarýnýn ihtiyaç duyduklarý finansmanýn temin biçimi önem arz etmektedir. Gerek Dünya'da gerekse Ülkemizde son yýllarda geleneksel finansman kaynaklarý (banka kredisi, tahvil gibi) yanýnda alternatif finansman kaynaklarý (finansal kiralama, faktoring, yap-iþlet-devret modeli gibi) da kullanýlmaya baþlanmýþtýr. Bu çerçevede alternatif bir finansman kaynaðý olarak Ýslami orijinli sukuk-u icara olarak bilinen kira sertifikasý ihracý da bir sermaye piyasasý aracý (enstrümaný) olarak raðbet görmektedir. Yastýk altýndaki paralar ve körfez fonlarýný ülkemize çekmek amacýyla Sermaye Piyasasý Kurulunun bir tebliði ile kira sertifikalarýna iliþkin esaslar belirlenmiþtir. Bu yazýda, sukuk-u icara olarak bilinen finansman ve yatýrým enstrümanýnýn ülkemize özgü bir versiyonu olarak mevzuatýmýza giren kira sertifikalarý hakkýnda temel bilgiler verildikten sonra bunlara saðlanan vergisel teþvikler deðerlendirilecektir.

Vergi iliþkisi, bir borç-alacak iliþkisidir. Bu iliþkinin saðlýklý bir þekilde iþleyebilmesi için vergi mükelleflerinin vergi idaresine zamanýnda ve doðru bilgi vermeleri gerekir. Aksi halde bu bilgileri idare harekete geçerek saðlamaya çalýþýr. Ýþte yoklama müessesesi vergi idaresinin bir bilgi edinme yöntemidir. Yoklamanýn hukuki bir deðer ifade edebilmesi yani geçerli olabilmesi için bir takým koþullara uyularak yapýlmasý gerekir. Bu makalede, bilimsel ve yargýsal içtihatlardan yararlanarak yoklamanýn geçerlilik koþullarý analiz edilecektir.