Davranışsal iktisatın kavramları ve bulguları
iktisat politikası tasarımlarında giderek daha sık
kullanılmaktadır. Vergi politikası tasarımlarında
davranışsal iktisatın en çok kullanılan kavramı
vergi uyumu kavramıdır. Davranışsal iktisat teknikleriyle
vergi uyumunu ölçebilecek anket benzeri
yöntemlerin kısıtlı ve sapmalı sonuçlar üretmesi,
deneysel iktisat kapsamındaki deneylerin
zor veya maliyetli olması nedeniyle etmen tabanlı
modelleme gibi simülasyon yöntemleri kullanılarak
olası iktisat politikalarının etkileri analiz
edilebilmektedir. Bu çalışmada mükelleflerin
vergi uyumuna yönelik algı, tutum ve davranışları
etmen tabanlı modellemeyle modellenmiştir.Çalışmanın amacı farklı meslek grupları altında
modele dahil edilen mükelleflerin davranışlarını
etkileyen yapısal ve davranışsal unsurların vergi
uyumuna etkisini analiz etmektir. Çalışmada sık
yapılan vergi denetimleriyle karşılaştırıldığında
nadir olarak yapılan denetimlerin vergi uyumunu
daha fazla arttırdığı, ayrıca vergi ödemelerinin
yarattığı “ulusal gurur” ve “statü” gibi toplumsal
getirilerin vergi uyumunu pozitif yönde etkilediği
bulgulanmıştır. Farklı parametre değerleri
altında, davranışsal iktisat bulgularıyla uyumlu
davranış denklemleri ve etkileşimler altında gerçekleştirilen
tekrarlı simülasyonlar, vergi oranlarındaki
artışın psikolojik getirilerle telafi edilmesi
halinde oluşan sübjektif vergi yükünün telafi edilebileceği
sonucunu vermektedir. Sonuç olarak
vergi oranlarının azaltılması veya denetim sıklığının
artışı vergi uyumunu olumlu etkilememekte
ve tahsilat oranlarını arttıramamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Vergi Uyumu, Etmen
Tabanlı Modelleme, Bomba Krateri Etkisi, Hedef
Etkisi
JEL Sınıflandırma Kodları: H26, H30, C15
Abonelik veya Satın Alma Gerekiyor!
Bu makalenin devamını okuyabilmek için giriş yapmanız, satın almanız veya abone olmanız gerekmektedir.