İllerde faaliyet gösteren firmaların merkezlerinin
büyük şehirlerde olması nedeniyle ilgili vergi,
faaliyetin gerçekleştiği ilde kalmamakta ve firma
merkezinin yer aldığı ilin vergi gelirleri arasında
görünmektedir. Bahsedilen sebepten ötürü illerin
gerçek vergi yüklerinin hesaplanması mümkün
olmamaktadır. Buradan hareketle bölgesel vergi
yükünün hesaplanması önem arz etmektedir.
Bu çalışmada Türkiye’de il bazında katma değer
vergisi kapasitesi formül yöntemiyle tahmin edilmiştir.
Formül yönteminde kullanılan katsayılar
yatay kesit verileri ile yapılan regresyon analizinden
elde edilmiştir. Çalışmada öncelikle KDV’nin
belirleyicilerine yönelik olarak basit regresyon
analizi uygulanmış, sonrasında KDV kapasitesi
tahmin edilmiştir. Regresyon analizi sonucunda; il bazlı değişkenler olan kişi başına GSYİH, KDV
mükellef sayısı, aktif sigortalı sayısı, işyeri sayısı,
esnaf sayısı, insani gelişmişlik ve il bazlı kişi başına
KDV geliri arasında istatistiksel olarak anlamlı
ve pozitif bir ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer yandan il bazlı nüfus, kişi başına ihracat,
il yüzölçümü, illerin kişi başına kamu gideri, illerde
ortalama günlük kazanç ve illerin sosyo-ekonomik
gelişmişliği ile il bazlı kişi başına KDV geliri
arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin
olmadığı tespit edilmiştir. Formül yöntemiyle yapılan
KDV kapasitesi tahmini sonucunda ise, iller
arasında yer alan vergi geliri dengesizliklerinin
azaldığı ve yakınsamanın arttığı belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Bölgesel Vergi Yükü, Yakınsama
Analizi, Türkiye, KDV
JEL Sınıflandırma Kodları: C30, H20, H70
Abonelik veya Satın Alma Gerekiyor!
Bu makalenin devamını okuyabilmek için giriş yapmanız, satın almanız veya abone olmanız gerekmektedir.