Yazýmýzda; vergi kanunlarýnda açýkça hüküm bulunmadýðý halde, genel kanunlar çerçevesinde deðerlendirilen ihtirazi kayýtla beyan ve mükellefler açýsýndan doðurduðu sonuçlar irdelenmeye çalýþýlacaktýr.

Vergi sistemimizde 4369 sayýlý kanunla köklü deðiþiklikler yapýlmýþtýr. Bu deðiþikliklerden birisi de kayýtdýþý ile mücadele, belge düzeninin saðlamlaþtýrýlmasý ve gerçek gelirin vergilendirilmesini amaçlayan 'Basit Usulde Vergilendirme' esasýna geçilmesidir. Esas itibariyle gerçek usulde vergilendirme rejimi olan basit usul, 29.07.1998 gün ve 23417 mükerrer sayýlý Resmi Gazete'de yayýmlanan 4369 sayýlý kanunun 31 maddesi ile götürü usulün yerini almýþtýr. Götürü usulde vergilendirmede, basit usulden farklý olarak ödenmesi gereken vergi miktarý Bakanlar Kurulu kararýyla, mükelleflerin yaptýklarý faaliyete ve bulunduklarý bölge esas alýnarak belirlenmekteydi.

Ülkemizde modern vergi reformuna geçiþin ilk örnekleri, 1950 yýlýnda yürürlüðe giren Kurumlar Vergisi, Gelir Vergisi ve Vergi Usul Kanunu ile baþlar. Beyan esasýnýn geçerli olduðu bu vergilerde mükelleflerce beyan edilen vergi matrahýnýn doðruluðunun araþtýrýlmasý ve saptanmasý geniþ ölçüde vergi idaresinin inceleme gücüne baðlýdýr. Ýnceleme bir iþ ya da uðraþýn, özel veya genel kanunlara uygunluðunun saðlanmasý amacýyla, iþ ya da uðraþýn her aþamasýnda, hatta bitiminden sonra bile yapýlabilen gözden geçirme olayý olarak tanýmlanabilir. Vergi incelemesi ise, vergilerin doðru olarak hesaplanmasýný, ödetilmesini saðlatmaya yönelik bir araþtýrma ve bu araþtýrma sonucunda mükelleflerin kanunlara uygun davranýp davranmadýklarýnýn belirlenmesi faaliyetidir. Bu çalýþmamýzda da vergi incelemesini ve incelemeye yetkili olanlarýn Vergi Usul Kanunu'nda sayýlan yetki ve sorumluluklarýnýn sýnýrlarýný irdelemeye çalýþacaðýz.