Banka ve sigorta muameleleri vergisi 01.01.1957 yılından bu yana 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu kapsamında uygulana gelmiştir. Kanun 1984 yılında kısmen KDV ile birlikte yürürlükten kalkmış fakat dâhilde ve ithalde alınan istihsal vergisi dışında uygulanmış ve finansman üzerinden alınarak değişik oranlarda uygulanmıştır.
Esas olarak BSMV finansman ve sigorta hizmetlerine uygulanan bir muamele vergisidir. Batıda da yayılı tipte bir muamele vergisi olarak Almanya'da başlamış sonra diğer Avrupa ülkelerine yayılmıştır.
BSMV Türkiye'de sadece Banka ve Sigorta şirketlerine uygulanması şeklinde başlamış fakat sonradan tüm muameleler BSMV kapsamına alınınca karmaşık bir vergileme ortaya çıkmıştır.
BSMV kapsamı çeşitli uygulamalarla genişletilmiş ve politik bazı yaklaşımlar sonucu istisnalar çoğaltılmış ve finansman maliyetlerini arttıran bir vergi haline gelmiştir. 1960-1985 yıllarında
BSMV yükü %20-25 düzeyinde iken 1985 sonrası Katma Değer Vergisinin yürürlüğe girmesinden sonra sermaye birikiminin kıtlığı sebebiyle Sermaye Piyasası Kanunu ile birlikte %3-%5 oranına kader indirilmiştir. Oran bugün genel olarak %15'dir. Fakat bankalar, sigorta şirketleri ve bankerlere uygulanan oran % 15'e kadar inmektedir. Oranların düşürülmesinin en büyük nedeni kredi maliyetlerinin fazla oluşu ve ikrazatçılık (tefecilik) piyasaların oluşmasıdır.
Kanun kapsamında banka, banker ve sigorta şirketlerinin her ne olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar vergilenmektedir. Yani banka, banker, sigorta şirketlerinin yaptıkları işlemlerde lehe aldıkları paraların tümü verginin kapsamına alınmıştır.
Biz bu yazımızda Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin konusunu, kapsamını, Gider vergileri kanunundaki yerini, özellik arz eden bazı durumları ve özelgeleri örnekler vererek açıklamaya çalışacağız.
Makaleyi PDF olarak indirebilirsiniz.