2016 yılının son ayına yani vergi ve muhasebe dilinde ?Dönem Sonu?na gelmiş bulunmaktayız. Her yıl olduğu gibi 2016 yılında da dönem sonu işlemlerinde gelir veya kurumlar vergisi matrahının hesaplanması ile ilgili işlemlerle ile birlikte değerleme günü itibariyle Katma Değer Vergisi yönüyle de özellikli hususlar vardır. Çalışmamızda Katma Değer Vergisi açısından dönem sonu işlemlerinde özellik gösteren ve dikkat edilmesi gereken hususlar açıklanacaktır.
Kökeni Fransızca olan promosyon kelimesi genel olarak, bir malı/emtiayı geniş kitlelere tanıtmak ve o malın sürümünü sağlamak amacıyla yapılan çalışmaların tümü şeklinde tanımlanabilir. Bankacılık sektöründe ise bankaların, ürün ve hizmetlerini tanıtmak ve kullandırmak amacıyla kurumlara/ücretlilere/işverenlere yaptıkları kazandırmalardır. Bankalar maaş ödeme protokolü çerçevesinde yapılacak ürün ve hizmet tanıtımları karşılığında kurumlar/ücretliler/işverenler lehine geniş anlamıyla kazandırmada bulunmaktadır. Bankalar tarafından ödenen bu promosyonun kurumlara veya ücretlilere dağıtılması veyahut promosyonların ücretlilere dağıtılmaksızın işverenlere verilmesi Gelir Vergisi, Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi, Veraset ve İntikal Vergisi açısından farklı sonuçlar doğurmaktadır.
KDV Kanunu?nda matrah, teslim ve hizmet işlemlerine, ithalata, uluslararası yük ve yolcu taşımalarına göre ve özel matrah şekillerine göre maddeler halinde düzenlenmiştir. Bu durumların dışında KDV Kanunu 24 ve 25. maddelerinde matraha dahil olan unsurlar ile dahil olmayan unsurlar sayılmıştır. Kanunda vergi, resim, harç, pay, fon karşılığı gibi unsurların matraha dahil olduğu belirtilmekle birlikte hangi vergi ve benzeri yükümlülüklerin verginin matrahına gireceği konusunda herhangi bir açıklık bulunmamaktadır. Bu konu zaman zaman mükellefler üzerinde tereddütlere ve idare ile aralarında ihtilafa neden olmaktadır. Bu çalışmamızda KDV matrahının oluşumu ve matraha dahil olup olmadığı konusunda tereddüt olan vergi ve benzeri yükümlülükler üzerinde durulacaktır.
Ticari hayatta işletmeler, günümüz ekonomisindeki enflasyonist ve rekabetçi şartlarından dolayı satış tekniği geliştirmek durumunda kalmaktadırlar. İşletmeler satış hasılatını yükseltmek, satışını yaptığı malların tanıtımını yapmak, emsal işletmelerle rekabet gücünü arttırmak, iktisadi faaliyetini genişletmek ve geliştirmek amaçlarıyla promosyon, eşantiyon ve numune malların dağıtımını yapmak durumunda kalmaktadırlar. Bu malların teslimi KDV ve ÖTV yönünden farklı sonuçlar doğurmaktadır.
Kurumlar Vergisi Kanununda kooperatifler bir taraftan kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılırken diğer taraftan da kuruluş amaçları, sermaye yapısı ve ortakları ile olan ilişkileri göz önüne alınarak, belirli şartlar altında Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 4'üncü maddesinin 1'inci fıkrasının (k) bendi hükmü uyarınca kurumlar vergisinden muaf tutulmuşlardır. Çalışmamızda konut sektöründe yaygın olarak kullanılan örgütlenme biçimi olan konut yapı kooperatiflerinin Kurumlar Vergisi mükellefiyeti ve karşılaşılan özellikli durumlar irdelenecektir.
Gelir Vergisi Kanunu?nun 40?ıncı maddesinin 1 numaralı bendine 1995 yılında yapılan değişikle 4108 sayılı Kanunun 19.maddesi ile eklenen parantez içi hükümle, ?ihracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükellefler, bu bentte yazılı giderlere ilaveten bu faaliyetlerden döviz olarak elde ettikleri hasılatın binde beşini aşmamak şartıyla yurtdışındaki bu işlerle ilgili giderlerine karşılık olmak üzere götürü olarak hesapladıkları giderleri de indirebilirler.? düzenlemesi getirilmiştir. Götürü gider uygulaması ile, yurt dışı kaynaklı gelir elde eden mükelleflerin bu faaliyetleri ile ilgili belgelendiremedikleri giderlerine karşılık bir gider kalemi oluşturulması amaçlanmıştır. Götürü gider uygulaması olarak adlandırılan bu düzenleme, belgesiz gider kaydına imkan vermektedir. Çalışmamızda ihracatta götürü gider uygulamasına ilişkin hususlar ve tek düzen muhasebe sistemindeki yeri irdelenecektir.