VergiRaporu Yazar Fotoğrafı

* Araş. Gör., Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

Neslihan Gence ŞEN TOPRAK*





  • Dünya “yaşlanma sorunu” ile karşı karşıyadır. Başta sanayileşmiş ülkeler olmak üzere pek çok ülkede doğum ve ölüm oranları azalmış, ortalama yaşam beklentisi artmış ve mevcut nüfus “yaşlı” bireylerin çoğunluğu oluşturduğu demografik bir yapıya dönüşmüştür. Literatürde “Demografik Dönüşüm Teorisi” ile açıklanan demografik yapıdaki bu değişimin ekonomik, sosyal ve mali açıdan kısa ve uzun dönemde pek çok sorunu beraberinde getireceği iddia edilmektedir. Bu çalışmada, demografik dönüşümün bir sonucu olarak ortaya çıkan yaşlı nüfusun muhtemel mali etkilerinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Demografik dönüşümün ülkeleri temelde iki farklı kanaldan etkileyeceği düşünülmektedir. Bunlardan birincisi nüfusun yaşlanmasına bağlı olarak ortaya çıkan, çeşitlenen ve artan kamu harcamaları; diğeri ise gittikçe artan yaşlı ve emekliye ayrılmış nüfus nedeniyle vergi tabanının daralmasıdır. Türkiye’de dâhil, pek çok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede demografik dönüşümün neden olacağı tüm bu olumsuz etkilerin önüne geçmek veya olumsuz etkileri minimize etmek için başta sosyal güvenlik sisteminde reform olmak üzere, dış göç kabulü, kadın ve yaşlı istihdamının artırılması, beşerî sermayenin güçlendirilmesi veya yeni tip vergilerin ihdas edilmesi gibi farklı çözüm önerileri gündemdedir. Anahtar Kelimeler: Demografik dönüşüm, nüfusun yaşlanması, kamu harcamaları, kamu gelirleri, kamu maliyesi. JEL Sınıflandırma Kodları: H53, R23, R28