Her sistemde olduğu gibi vergi sisteminin de temelinde insan yer almaktadır. Bu nedenle vergi sadece ekonomik ve mali yönden değil, sosyal ve psikolojik yönlerden de ele alınması gereken bir bilim dalıdır. Vergi, kamu harcamalarını karşılayabilmek amacıyla devlet tarafından cebren ve karşılıksız olarak alınan bir kamu geliridir. Verginin bu özelliği mükelleflerin vergiye karşı tepki göstermelerine neden olmaktadır . Devlet tarafından cebren alınan vergi, kişilerin gelirinde önemli bir azalmaya neden olmaktadır. Bu nedenle gelir düzeyinde değişiklik ol mamasını isteyen mükelleflerin vergiye karşı göstermiş oldukları tepkileri başlıca yedi başlık altında ele alabiliriz. 94 Sayılı Vergi Raporu Dergisinde Türkiye'de vergiye karşı gösterilen tepkilerin nedenleri üzerinde durmuştuk . Bu sayımızda ise mükelleflerin vergiye karş ı nasıl tepki gösterildiği üzerinde durulacaktır.
Kamunun gelir kaynakları içinde en önemli yeri tutan vergi gelirlerinin istenilen düzeyde tahsil ediIemernesi ülke içinde yaşanan sıkıntıların devamını getirir. Çünkü tahsil edilemeyen vergiler; kayıt dışı ekonomiye neden olmakta, bunu takiben milli gelir ve istihdam gibi çeşitli ekonomik büyüklükler tahmin edilemezken, haksız rekabete yol açmakta, vergisini zamanında ve tam olarak ödeyen mükelleflerin devlete olan inancını azaltmakta, toplumdaki ahlaki değerlerin değişmesine neden olmaktadır. Ekonomik açıdan bakıldığında ise enflasyonun üzerindeki olumsuz etkileri sebebiyle işsizliğin artmasına, yatırımların ve üretimin aza lma s ın a bütçe aç ıklarının artmasına neden olmaktadır. Bunun akabinde vergi gelirlerindeki bu yetersizlikler kamu harcamalarının finansmanında devleti borçlanma ve para basma yoluna gitmeye zorlamaktadır. Mükelleflerin vergiye karşı göstermiş oldukları rea ksiyonların temelinde ekonomik ve mali nedenler olmakla birl ikte bu sebepl erin yanı sıra sosyolojik ve psikolojik nedenler de vergiye karşı tepkiye neden olmaktadır. Hızlı nüfus artışı ve göç, eğitim düzeyindeki durumumuz da vergiye karşı bakış ı etkilemekte ve kayıt dışı ekonomi yi ortaya ç ıkartmaktadır. Bu çalışmamızda Türkiye'de vergiye karşı gösterilen reaksiyonların sebepleri ele alınacaktır.