Menkul kıymetlerin sahiplerine sağladığı gelir, menkul sermaye iradıdır. Menkul sermaye iradı para veya nakdi sermaye ile temsil edilebilen değerlerden meydana gelmelidir. Para ile temsil edilen değerler, hisse senedi, tahvil, mevduat sertifikası ve benzeri menkul değerlerdir. Menkul sermaye iradı sahibinin ticari, sınai ve mesleki faaliyetleri dışındaki faaliyetlerden elde edilmiş olmalıdır. Bilindiği gibi para veya nakdi sermaye ile temsil edilebilen değerlerden meydana gelen sermaye, sahibi tarafından ticari, zirai veya mesleki faaliyetlerin yürütülmesinde kullanılırsa, buradan elde edilen kazanç ticari, zirai veya serbest meslek kazancı olur. Çünkü burada, sermayenin yanına emek faktörü de katılmış bulunmaktadır. Oysa ki, şahsi senet niteliğindeki bu paraların, hisse senedi, tahvil vb. gibi yerlere yatırılması karşılığı elde edilen gelirler, menkul sermaye iradı olarak kabul edilir. Yaratılan sermaye dolayısıyla temettü, faiz, kira veya benzeri bir irat elde edilmiş olmalıdır. Buradaki kira kavramından amaç, gayrimenkul kirası olmayıp, nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerin kirasıdır. Kanun koyucu kira kavramını kullanmakla, uygulamada gelirin adlandırılmasında yapılabilecek suistimal veya yanlış yorumları önlemek istemiştir.
Bilindiği üzere Sınır ve Kıyı ticareti, sınır ve kıyı ilieri ile bunlara komşu illerin ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla karşılıklı olarak yapılan ticari işlemleri kapsamaktadır. Kıyı ve Sınır ticareti yapılacak illerin tesbiti ile gümrük kapılannın bu ticarete açılması ve kapatılmasını Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığının koordinatörlüğünde, Milli Savunma ve İçişleri Bakanlıkları ile Gümrük Müsteşarlığı temsilciliklerinden müteşekkil bir komisyonun teklifi üzerine Başbakaniıkça kararlaştırılması hükme bağlanmıştır. Sınır ve Kıyı ticaretini düzenlenmesine ilişkin 1 Eylül 1993 tarih ve 21685 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararı esas alınarak, kimlerin kıyı ticareti yapacağı izin belgesi ve ithalat ihracat işlerine ait sınırlar değer olarak belirlenmiştir. Ayrıca, konu ile ilgilenen lrnruluşlar değerlendirme komisyonlan ve bu komisyonların teşkil esaslan belirlenmiştir. Yeminli Mali Müşavirlerce yapılacak inceleme ve değerlendirmelerde, işlemlerde bu uygulamalara uyulup uyulmadığının tespiti bakırnından gerekli olan oranlar ve tam istisna tutulan hususlar ile tarh edilen veya tahakkuk edilen vergilerin yatırılıp yatınlmadığının tevsik edilmesinde istenilecek belgelerin hangi kurumca hazırlanmış olmasının gerekeceği ortaya çıkmaktadır. Sınır ve Kıyı ticareti kapsamında özellik arzeden durumlardan biri de, vergilendirmenin yanısıra bu ticaret kapsamında yer alan iş alanlannın duyurulması ve müteşebbislere sunulmasıdır. Sınır ticareti kapsamında yapılan ithalatın CIF, İhracatın ise FOB olarak dikkate alınması gerekir.