Devletler ihtiyaç duyduğu finansmanı tüm gelir ve kazanç sahiplerinden karşılamak ve gelir veya kazanç sahipleri arasındaki rekabeti sağlamak için vergi kayıp ve kaçağıyla mücadele etmektedir. Bu mücadelede kullanmış olduğu araçlardan en önemlisi; vergi denetim elemanları ile gerçekleştirilen vergi denetimleridir. Vergi denetimlerinin etkinliğinin ölçülmesi, önceden belirlenen hedef ve amaçlara ne denli ulaşıldığını ortaya koymaktır. Çalışmamızda vergi denetiminin etkinliğini ölçmek için, gerek Vergi Denetimi Kurulu Başkanlığı tarafından, gerekse Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan faaliyet raporlarında yer alan vergi incelemelerine dair sonuçlardan yararlanılarak değerlendirme yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Denetim, Vergi Denetimi, Etkinlik, Vergi Müfettişi. JEL Sınıflandırma Kodları: H21, H26, K34.
Vergi teşviklerinden olan yatırım indirimi uygulaması, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine 2009 yılı kazançlarıyla birlikte indirimli vergi teşviki sağlamaktadır. Bu vergi teşvikinden yararlanmak için, yapılan yatırımın Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yatırım teşvik belgesine bağlanması gerekmektedir. Yapılacak olan yatırımlar 6 bölgeye ayrılmış ve her bir bölge için yatırıma katkı oranı ve indirimli vergi oranı belirlenmiştir. Belirlenen bu bölgelerin yatırım açısından gelişmişlik düzeyi azaldıkça, yararlanılan yatırıma katkı oranı ve indirimli vergi oranı artmaktadır. Bu sayede, vergi teşvikinin yanı sıra, bölgeler arasında yaşanan gelişmişlik farkının giderilmesi de amaçlanmıştır.
İhbar ikramiyesi, muhbir tarafından vergi idaresine kayıp ve kaçak ihbarına istinaden tespit edilen vergi ve cezanın belli bir tutarının muhbire ödenmesidir. Müessesenin yasal kapsamı 1931 yılında yayımlanmış 1905 sayılı Kanun çerçevesinde belirlenmiştir. Kanun, güncel değişikliklere cevap verememesinden ötürü işlevini etkin bir şekilde gerçekleştirememektedir. Buna ilaveten toplumun “muhbirlik” kavramına olumsuz bakışı da, kayıt dışı ile mücadelede müesseseye sekte vurmaktadır. Çalışmada; ihbar ikramiyesinin şartlarının ne olduğu, nasıl vergilendirildiği ve özellikli konularda ödenip ödenmeyeceği hususlarına değinilerek müessesenin bilinirliğine ve yaygınlaştırılmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Dijitalleşen küresel ekonomilerde maliyetin yüksek, iş yükünün fazla olduğu ve bir çok durumda verimsiz olan vergilendirme sisteminde değişimin elzem olduğu bir gerçektir. Bu değişimi bize kazandıracak olan Blockchain teknolojisi, sanal ortamda verilerin kayıtlı olduğu, şifreli koruma sistemi sağlayan, şeffaflık ve güvenirliğin prensip edinildiği, geriye dönük silme ve düzeltme imkanı olmayan bir sistemdir. Dünyada sadece gelişmiş ülkeler değil, gelişmekte olan ülkelerde verginin dijitalleşmesine büyük önem vermekte ve bunun için Blockchain teknolojisini sisteme entegre etmek için çalışmalar gerçekleştirmektedirler. Çalışmada, Blockchain teknolojisinin kavramı, uygulama alanları ve vergi sistemine ne tür katkılar sağlayabileceğine ilişkin değerlendirmeler yapılmıştır.