Bu makalede, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen ispat müessesesi ile idari yargılama hukukunun temel ilkelerinden olan resen araştırma ve delil serbestisi ilkeleri arasındaki ilişki incelenmektedir. Vergi yargılamasında hâkimin, tarafların ileri sürdüğü delillerle sınırlı kalmaksızın kendi inisiyatifiyle delil toplayabilmesine imkân tanıyan resen araştırma ilkesi ile delillerin kabulü konusunda geniş takdir yetkisi sunan delil serbestisi ilkesi, vergi hukuku bağlamında ele alınmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde ispat müessesesinin kapsamı ve unsurları açıklanmakta, devamında söz konusu ilkeler ayrıntılı olarak değerlendirilmekte ve Danıştay kararları ışığında somut örneklerle desteklenmektedir. Son olarak, vergi yargılamasında ispat yükünün değerlendirilmesi sürecinde karşılaşılan sorunlara yönelik çözüm önerileri sunularak uygulamaya katkı sağlanması amaçlanmaktadır. Anahtar Kelimeler: Vergi Hukuku, Resen Araştırma İlkesi, Delil Serbestisi İlkesi, İspat JEL Sınıflandırma Kodları: H20, H27
213 sayılı Vergi Usul Kanun’unda yer alan vergi uzlaşması, kamu alacaklarının hızlı tahsili ve yargı mercilerinin iş yükünün azaltılması amacıyla mali otorite tarafından etkin bir mekanizma olarak uygulanmaktadır. Araştırmanın kapsamı, tarhiyat öncesi ve tarhiyat sonrası uzlaşma türlerini, vergi uzlaşmasının hukuki dayanaklarını, anayasal ilkelerle ilişkisini ve uluslararası uygulama karşılaştırmalarını içermektedir. Ayrıca, 7524 sayılı Kanun sonrası değişikliklerin vergi yargısına olan muhtemel etkileri de incelemeye konu edilmiştir. Çalışmada, vergi uzlaşması hakkında yapılan literatür taramaları ile uzlaşma verilerine yer verilmiş ve 7524 sayılı Kanun değişikliklerinin uzlaşmaya olan muhtemel etkileri örnek olaylar üzerinden karşılaştırmalı olarak belirtilmiştir. Türkiye’de uygulanan vergi uzlaşması, diğer ülkelerdeki iyi uygulama örnekleriyle kıyaslanarak mevcut uygulamaya yönelik olarak politika önerileri geliştirilmiştir. Sonuç olarak, 7524 sayılı Kanun’un vergi uzlaşması üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri belirlenmiş, uygulamada standartlaşmanın sağlanması ve mükellef haklarının korunması için çeşitli öneriler sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Vergi Adaleti, Vergi Uyuşmazlığı, İdari Çözüm Yolları, Uzlaşma JEL Sınıflandırma Kodları: H20, H27