Günümüz gelişmiş ve gelişmekte olan ülke ekonomilerinin neredeyse tamamında Katma Değer Vergisi (KDV) veya muadili niteliğinde bir vergi gündelik hayatta kullanılmaktadır. Ülkelerin KDV mevzuatlarında benzerlikler olabildiği gibi farklılıklar da olabilmektedir. KDV, bireyler üzerinde nihai aşama olarak gerçekleştiği için, bireylerin KDV mükellefleri gibi indirim mekanizması ile KDV’yi telafi etme şansları bulunmamaktadır. Bu durum bireylerin temel ihtiyaçlarına ilişkin yüklenilen (ödenen) KDV’nin sorgulanmasına sebebiyet vermektedir. Zira sistem içerisinde standart oran, indirimli oran, sıfır oran gibi farklı unsurlar bir arada kullanılmaktadır. Öte yandan sıfır oranlı KDV uygulayan İngiliz sistemi incelendiğinde; toplumun temel ihtiyaçlarının ve sosyo-kültürel isteklerinin sıfır oranlı KDV’ye tabi tutulduğu görülmüştür. Ayrıca bazı ticari alanlarda da sıfır oranlı KDV uygulandığı tespit edilmiştir. Bu çalışmada; ülkemiz KDV gelirlerinin toplam vergi gelirleri içerisindeki payına, Türkiye’de uygulanan KDV oranlarına, sıfır oranlı KDV’nin İngiltere’de hangi alanlarda uygulandığına, ülkemiz KDV sistemi ile İngiltere KDV sisteminin kıyasına yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Vergi, Katma Değer Vergisi (KDV), Sıfır Oran, Türkiye, İngiltere. JEL Sınıflandırma Kodları: H20, K34, N44.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre tasnif edilen 7 gelir unsurundan biri olan ücret geliri, vergilendirilen mükellef sayısı ve tarh edilen vergi tutarı birlikte değerlendirildiğinde en büyük hacme sahip vergi türüdür. Özellikle kaynakta kesinti yönünde kullanılan anlamıyla, tevkifata tabi tutulmuş ücret gelirine konu birey sayısının çokluğu, kurum ve kuruluşlarca iş yüküne sebep olması, mevzuata dair yapılan değişikliklere karşı tepki esnekliğinin düşük olması gibi sebeplerle mali idarelerce sık başvurulan bir yöntemdir. Ancak bu noktada, çoğu gelir unsuruna vergilendirme yönünden sağlanan imkânlar (indirimler, giderler), ücretin vergilendirilmesi yönünden temin edilmediği gibi ücret geliri elde edenlerin aleyhine çokça yasal düzenlemeler yapılmaktadır. Bu tür düzenlemelerin de vergi adaletini ne derece olumsuz etkilediği bilinen bir gerçektir. Çalışmada, ücret gelirinin vergilendirilme yöntemine dair mevzuat hükümlerine ve bazı ülkelerde bu sistemin nasıl işlediğine yer verilerek ülkemiz ücret vergilendirme sisteminin eleştirel yönleri, önerilerimiz ışığında ele alınacaktır. Ayrıca ülkemiz ücret vergilendirmesine ilişkin 2022 yılı değişikleri de (asgari ücrete denk gelen ücretlerin vergi dışı bırakılması, asgari geçim indiriminin kaldırılması, ücret bordrolarında asgari ücrete denk gelen tutara kadar yapılan ücret ödemesinin damga vergisinden istisna tutulması) bu çalışmada ele alınacak yapılan düzenlemelerin yeterli olup olmadığı tatbik edilecektir. Anahtar Kelimeler: Vergi, Gelir Vergisi, Ücret Geliri, Vergi Adaleti JEL Sınıflandırma Kodları: H24, K34, K40