Yapýlmakta olan yaygýn ve yoðun vergi denetimlerinde; iþyerinde fatura, gider pusulasý, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu ve perakende satýþ fiþi bulunmadýðý gerekçesiyle mükellefler nezdinde tutanakla yapýlan tespitIerin Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre cezayý gerektirip gerektirmeyeceði hususunda tereddüde düþülmekte, bu konu ile ilgili olarak tanzim edilen tutanaklar ihtilaf konusu olmakta ve yargýda vergi idaresi aleyhine sonuçlanmaktadýr. Bu yazýmýzda iþyerinde fatura, gider pusulasý, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu ve perakende satýþ fiþi bulunmadýðý gerekçesiyle tutanakla yapýlan tespitiere özel usulsüzlük cezasý kesilip kesilmeyeceði hususuna farklý bir yaklaþýmla yorum yapmaya çalýþacaðýz.

Çiftçilerden satýn alýnan zirai ürünlerin alým bedelleri üzerinden Gelir Vergisi Kanunu'nun 94/11 maddesi uyarýnca gelir vergisi tevkifatý (Stopaj) yapýlmaktadýr. Tevkifat oranlarý 4108 sayýlý Kanunun 23. maddesi ve 95/7137 sayýlý Bakanlar Kurulu Kararý ile, ticaret borsalarýnda tescil ettirilerek satýn alýnan hayvanlar ve bunlarýn mahsulleri ile kara ve su avcýlýðý mahsulleri için %1, tescil ettirilmeden satýn alýnanlar için %2, ticaret borsalarýna tescil ettirilerek satýn alýnan zirai mahsuller için %2, tescil ettirilmeden satýn alýnanlar için %4 olarak tespit edilmiþtir. 213 sayýlý Vergi Usul Kanunu'nun 11. maddesi, tevkif yoluyla ödenen vergilerde müteselsil sorumluluk esasýný getirmiþtir. Sözkonusu madde de, mal alým ve satýmý ve hizmet ifasý dolayýsýyla vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatýrmak zorunda olanlarýn, bu yükümlülükleri yerine getirmemeleri halinde verginin ödenmesinden, alým satýma taraf olanlar, hizmetten yararlananlar ve aralarýnda doðrudan veya hýsýmlýk nedeniyle ya da sermaye, organizasyon veya yönetimine katýlmak veya menfaat saðlamak suretiyle dolaylý olarak iliþkide bulunduðu tespit olunanlarýn müteselsilen sorumlu olacaklarý belirtilmiþtir. Sözkonusu maddeye 3418 sayýlý Kanunun 30. maddesiyle eklenen fýkra ile, Maliye Bakanlýðý zirai ürünlerin (iþlenmiþ olanlar dahil) alým ve satýmýna aracýlýk eden kuruluþlar ve Ticaret Borsalarýný bu muhsellerin satýn alýnmasý sýrasýnda yapýlacak vergi tevkifatýndan müteselsilen sorumlu tutmaya, söz konusu ürünlerin satýþý dolayýsýyla yapýlacak vergi tevkifatýnýn hangi safhada yapýlacaðýný herbir ürün için ayrý ayrý belirlemeye yetkili kýlýnmýþtýr. Konu ile ilgili olarak Maliye Bakanlýðý 153, 155, 162, 163 ve son olarak 164 seri nolu Gelir Vergisi Genel tebliðini yayýnlamýþtýr .