:: VergiRaporu - Anasayfa ::

Ekonominin dijitalle�mesi ile birlikte �irketler bir�ok �lkede herhangi bir fiziki varl�klar� olmadan hizmet sunumu ger�ekle�tirmekte ve kazan� sa�lamaktad�rlar. S�z konusu �irketlerin dijital hizmet sunumu yaparak kazan� sa�lad�klar� �lkede fiziki varl�klar� olmad�klar� i�in vergilendirmede sorunlar ortaya ��kmaktad�r. Bir�ok �lkede kazan� sa�layan �ok uluslu �irketlerin faaliyet y�r�tt�� lkelerin kamu harcamalar�na katk� sunmalar� vergilemede adalet, e�itlik gibi bir�ok y�nden gereklilik arz etmektedir. Bu gereklili�in bir sonucu olarak bir�ok �lke dijital hizmet sa�layarak kazan� elde eden �irketleri vergilendirmek i�in yasal ve idari d�zenlemeler y�r�tmektedir. T�rkiye de bu alanda hizmet faaliyeti y�r�ten �irketlerin vergilendirilmesine y�nelik yasal d�zenlemesini tamamlayarak 7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi ile Baz� Kanunlarda ve 375 Say�l� Kanun H�km�nde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanunu y�r�rl��e koymu�tur. �al��mada dijital hizmet vergisi ile T�rkiye�de dijital hizmet vergisinin uygulanma usul� a��klanm��t�r. Bununla birlikte dijital hizmet vergisine ili�kin �rnek �lke uygulamalar�na yer verilerek d�nyada bu alanda ya�anan geli�meler kar��la�t�rmal� olarak de�erlendirmeye tabi tutulmu�tur.

A��klamas�	�ndir
Makale

G�R��

Bilgi teknolojilerinin h�zla geli�mesi, ileti�im a��n�n s�n�rlar� a�arak küresel bir mal haline gelmesi ve dünyan�n dijital dönü�üme u�ramas� canl� hayat�n� bütün yönleri ile etkilemektedir. Ekonomik aktörlerden biri olan i�letmeler dijital dönü�ümle birlikte farkl� tür ve boyuttaki hizmetlerini dijitalle�meye entegre ederek ulusal s�n�rlar� a�m��t�r. Bu kapsamda birçok uluslararas� firma dijitalle�meye kaynak ve zaman ay�rarak ileti�im alan�nda dijital teknolojileri kullanarak dünyay� adeta dijital bir pazar alan� haline getirmektedir. Bu noktada i�letmelerin dijital teknolojik araçlardan yararlanarak uluslararas� piyasada sundu�u hizmetler çe�itlenerek geni�lemeye ba�lam��t�r.

Dijital hizmet sunarak birçok ülkede kazanç sa�layan çok uluslu �irketlerin, faaliyet yürüttü�ü ülkelerin kamu harcamalar�na katk� sunmalar� vergilemede adalet, e�itlik gibi ilkeler yönünden önem arz etmektedir. Bu nedenle dijital hizmet sunarak kazanç elde eden �irketleri vergilendirmek ve kamu harcamalar�n�n finansman�na ortak etmek maksad�yla birçok ülkede yasal ve idari düzenlemeler yap�lmaktad�r. Türkiye de dijital hizmet faaliyeti yürüten �irketlerin vergilendirilmesine yönelik yasal düzenlemesini tamamlayarak 5 Aral�k 2019 tarih 30971 say�l� Resmi Gazete 7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi ile Baz� Kanunlarda ve 375 Say�l� Kanun Hükmünde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanunu yürürlü�e koymu�tur.

Türkiye’de uygulanmaya ba�lanan ve dijital ekonominin vergilendirilmesi yönünde oldukça kapsaml� bir yap� arz eden dijital hizmet vergisi (DHV) uygulamas� konu, mükellef, muafiyet ve istisna, matrah, oran ve vergilendirme dönemi olarak tüm yönleriyle çal��man�n konusunu olu�turmaktad�r. Bununla birlikte OECD ve Avrupa Birli�i’nde söz konusu vergiye ili�kin taslak çal��malar� ve teklifleri de incelenerek dünyadaki geli�meler de�erlendirilmi�tir. Ayr�ca dijital hizmet vergisi teklif edilen, yürürlükte veya yürürlü�e girecek olan �ngiltere, Macaristan, Fransa, Avusturya, Hindistan, �talya, �spanya ve Belçika ülke örneklerindeki uygulamalara de�inilerek kar��la�t�rmalar yap�lm��t�r.

1. D�J�TAL DÜNYA

�nsan hayat� teknolojinin geli�mesiyle ekonomik, sosyal, kültürel, psikolojik, siyasal vb. birçok faktördeki de�i�meye ba�l� olarak �ekillenmi� ve dönü�üme u�ram��t�r. Teknoloji kullan�m� ba�larda insan hayat�n� kolayla�t�ran teknik imkânlara tekabül ederken, bugünün teknolojik geli�meleri hangi sonuçlara neden olaca�� tahmin edilemeyen riskli de�i�imi önümüze koymaktad�r. �nsanl��a ait tüm geli�meleri ayn� anda herkese sunabilen, yeni de�er yarg�lar� olu�turan, kültürler aras� farkl�l�klar� ortadan kald�ran, insan� kendine ba��ml� yapan teknolojik ilerlemeler ekonomik ve sosyal hayatta belirli yasal düzenlemeleri zorunlu k�lm��t�r.

�nsan ya�am�n� her yönüyle etkileyen ve hali haz�rda büyük bir h�zla geli�meye devam eden teknoloji belki de en büyük geli�mesini ileti�im alan�nda kaydetmi�tir. �leti�im teknolojilerinde ya�anan bu h�zl� ilerlemeler ile medya literatürüne, yeni medya, internet, sosyal medya, sosyal a�lar, sanal dünya gibi pek çok kavram girmi�tir.[1] �leti�im teknolojilerinin bu denli h�zl� büyümesi ve ulusal s�n�rlar� kald�rarak bireylerin, kurumlar�n, gruplar�n ve toplumun herhangi bir s�n�r olmadan ileti�ime geçebilmelerinin temelinde bilgi teknolojilerinin geli�imi rol oynamaktad�r.

Son yüzy�lda önemli ilerlemeler kaydeden bilgi teknolojileri, geçmi� dönemin bilgi birikiminin çok üstünde bir bilgi patlamas� ortaya ç�kartm��, üretilen bilginin bilgi denetim araçlar� sayesinde yönetilmesini ve internet teknolojisinden yararlanarak tüm insanl��a ula�mas�n� sa�lam��t�r. Bilgi teknolojilerinin teknik alanda kaydetti�i önemli geli�melerden birisi bilgi kaynaklar�n�n dijitalle�tirilmesidir. Dijitalle�tirme, “analog materyalin bilgisayarda depolanmas� amac�yla say�sal formata dönü�türülmesi i�lemi” olarak tan�mlanmaktad�r.[2] Asl�nda dijitalle�me, dijital teknolojilerin i� ve günlük hayatta yo�un olarak kullan�lmas� ile i� modelleri ve ya�am biçimlerinin de�i�tirilip yeniden dizayn edilmesidir. Günümüzde dijitalle�menin daha da ileri düzeyde geli�meye devam etmesiyle birlikte her türlü ses, yaz�, görüntü, bilgi, 1 ve 0’lardan olu�an veri paketleri halinde daha h�zl�, ucuz ve güvenilir bir biçimde kullan�c�lara sunulabilmektedir.[3] Dijitalle�me tüm insanl��n hayat�n� kolayla�t�rarak maliyet ve zaman tasarrufunu beraberinde getirmi�tir.[4]

Dünyada ya�anan dijital dönü�üm ile dijital teknolojilerin ortaya ç�kard�� imkanlardan yararlanmak sosyal ve kültürel hayatta önemli geli�meleri beraberinde getirmi�tir. Ekonomik hayatta ticari faaliyetlerde, ürün geli�tirme süreçlerinde ve yeni ürün modellerinde dijital dönü�üm etkisini hissettirmektedir. Dijitalle�me i�letmelerin çal��anlar� ve çal��anlar�n mü�terileri ile ileti�im sa�lamalar� konusunda birçok araç sunmaktad�r. Bu kapsamda internet altyap�, hizmet ve içerik alanlar�ndaki üreticileri ve ileti�imin de da��t�m, medya ve bili�im endüstrilerini yak�nla�t�rmaktad�r. Böyle bir durum da bu alanda faaliyet gösteren çok uluslu �irketlerin rekabet gücünü elinde bulundurmalar�na ve dünyan�n ekonomik, sosyal ve siyasi düzeyde de�i�ime u�ramas�na zemin haz�rlam��t�r.[5] Bilgi teknolojilerinin geli�mesinin bir neticesi olarak internet ve ileti�im a��n�n geli�mesi, globalle�en dünyan�n geli�tirdi�i ekonomik ve finansal araçlar ile ekonomik faaliyetlerin ülke s�n�rlar�n� a�mas�nda oldukça önemli bir etken olmu�tur. Dijital teknoloji ile piyasan�n ula�t�� alan geni�leyerek daha da derinle�mi�tir.[6] Dijital teknolojileri i�letmelerine h�zl� bir �ekilde adapte eden �irketler verimlilik, güvenlik ve ucuzluk konusunda mü�terilerine daha uygun f�rsatlar sunmaktad�r. Geli�en ve yenilenen teknoloji ile dijitalle�me her alanda daha da derinle�ecek ve iktisadi i�letmeler üretim ve tüketim süreçlerinde daha esnek bir yap�ya kavu�acaklard�r.

Uluslararas� ölçekli firmalar dijital teknolojinin getirdi�i avantajlardan yararlanmaktad�r. Bu firmalar uluslararas� alanda pazar paylar�n� geni�letmek, daha ucuza, verimli ve geni� kesime hitap edebilmek üzere yo�un çal��malar yürütmektedir. Bu kapsamda birçok uluslararas� firma dijitalle�meye kaynak ve zaman ay�r�p ileti�im alan�nda dijital teknolojileri kullanarak dünyay� dijital bir pazar alan� haline getirmektedir. Günümüzde ileti�im alan�nda ya�anan dijitalle�me ile birlikte �irketler daha fazla pazara ula�maktad�r. Dijitalle�menin sundu�u f�rsatlar üzerinden elde edilen has�lat dünya ekonomisi içinde önemli bir yer edinmektedir. E- ticaret internet bilgi teknoloji a��n�n geli�mesiyle birlikte ortaya ç�kan ve ticaretin dijital platformlarda çevrimiçi olarak yap�lmas�n� sa�lamaktad�r. E-ticaret ile ticari hizmet veren internet sitesi üzerinden mü�terilerin ihtiyac� olan ürün ya da hizmetler çe�itli ödeme araçlar� ile sat�labilmektedir. Bu yolla yap�lan ticaret ülkemizde ve dünyada oldukça önemli bir ticaret hacmine sahip olmaktad�r.

Dünyada toplam perakende içinde e-ticaretin pay� 2011 y�l�nda % 3,6 iken bu oran 2016’da h�zla yükselerek % 8,5’e ula�m��t�r. 2021 y�l�nda ise bu oran�n % 13 seviyesine ç�kmas� tahmin edilmektedir.[7] Bilgi teknolojilerinin, ileti�im a��n�n ve dijitalle�menin sundu�u ekonomik, sosyal, kültürel vb. imkânlar nedeniyle dünyada birçok ülke bu alanlara yat�r�mlar yaparak uzun vadeli planlar yapmaktad�r. Bu yat�r�mlar ile hem toplumdaki bireyleri hem de özel ve kamu kurum ve kurulu�lar�n� bu de�i�ime entegre eden projeler ve yat�r�mlar hayata geçirilmektedir. Ülkemizin dijitalle�me alan�nda Avrupa ülkelerine nazaran geride kald�� görülmektedir. Nitekim Türkiye’de 16-74 ya� aral��ndaki bireylerin % 34’ü temel düzeyde ya da temel düzeyin üzerinde dijital becerilere sahipken, Avrupa Birli�i ortalamas� % 57 düzeyindedir. Ayn� �ekilde temel düzeyde ya da temel düzeyin üzerinde dijital becerilere sahip i� gücü oran�na bak�ld��nda Türkiye’de %46 iken Avrupa Birli�i’nde bu oran ortalama %65’tir.[8] Ba�ta Avrupa Birli�i ülkeleri olmak üzere geli�mi� ülkelerin birço�unda dijitalle�me ile ilgili olarak birçok yat�r�m ve proje hayata geçirilmektedir. Türkiye’nin dijitalle�meye uygun olarak proje ve yat�r�mlar� artt�rmas�, dünyada söz sahibi olan devletler aras�nda yer edinmesi, ulusal �irketlerin uluslararas� alanda belli bir pazar pay�na sahip olmas� ülke ekonomisine katk� sa�layacakt�r.

2. D�J�TAL H�ZMET VERG�S�

Bilgi teknolojilerinin h�zla ilerlemesi ve ileti�im a��n�n geni�lemesi i�letmelerin dijital dönü�ümle birlikte ulusal s�n�rlar� a�mas�n� sa�lam�� ve yeni pazarlara ula�mas�na katk� sa�lam��t�r. Bilgi teknolojisinde ya�anan geli�meler ve yenilikler ile birlikte ekonomik faaliyetlerin küreselle�mesi ile dijital hizmet sunarak ticari faaliyette bulunan çok uluslu �irketler mukim olmad�klar� ülkelerde fiziki varl�klar� olmadan, faaliyetlerini yürütmektedirler. Mukim olmad�� ülkede dijital hizmet sunan çok uluslu �irketler hizmet sundu�u ülkedeki alt yap� imkanlar�n� kullanmaktad�rlar. Anayasas�n�n 73. Maddesinin 1. f�kras�nda yer alan “Herkes, kamu giderlerini kar��lamak üzere, mali gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür.”[9] f�kras� gere�i Türkiye’de dijital hizmet sektöründe faaliyet gösteren, gelir elde eden �irketlerin elde etti�i gelirlerden vergi ödemeleri gerekmektedir. Bu durum sadece Türkiye için de�il, birçok ülke için geçerlidir. Çok uluslu �irketlere sunulan alt yap� vb. hizmetler nedeniyle dünya genelinde birçok ülkenin dijital hizmet sektörünü vergiye tabi tutmas� ve bu alanda idari ve yasal çal��malar yürütmesi bir zorunluluk haline gelmektedir.

Dijital hizmet sektörünün vergilendirilmesine yönelik yap�lan çal��malar�n en somut örne�i Avrupa Birli�i komisyonunun 2018 Mart ay�nda “Dijital Ekonominin Adil Vergilenmesi” ba�l�kl� tasla��d�r. Bu taslak dijital hizmetlerin vergilendirilmesi ile ilgili olarak temelde 2 öneriden olu�maktad�r. Önerilerden ilki bu hizmetlerin kurumlar vergisi kapsam�nda de�erlendirilmesine yönelik bir reformun yap�lmas� iken ikincisi, dijital hizmetlerin baz�lar�ndan sa�lanan has�lata ortak bir dijital hizmet vergisi uygulanmas�d�r. Komisyonun haz�rlad�� taslaktaki ikinci öneri dünya genelinde kal�c� bir reformun uygulanmas�na kadar yürürlükte olacak geçici bir tedbir niteli�i ta��maktad�r. Yani bu vergileme önerisi dijital hizmetlerin has�lat� ile uluslararas� alanda ortak bir paydada bulu�uncaya kadar uygulama alan� bulacakt�r.

Avrupa Birli�i Komisyonu taraf�ndan önerilen geçici dijital hizmet vergisi, hali haz�rda etkin bir �ekilde vergilendirilmeyen dijital faaliyetlerin üye devletler için gelir elde edebilmesini amaçlamaktad�r. Dijital hizmet vergisi, verginin konusunu olu�turan de�er ortaya ç�kt�� yerdeki belirli dijital faaliyetlerden elde edilen gelirler için geçerli olacakt�r. Bu sistem, yaln�zca OECD çerçevesinde kararla�t�r�lan çifte vergilendirme olas�l��n� azaltmak için uzun vadeli bir çözüm uygulan�ncaya kadar geçici bir önlem olarak uygulanacakt�r.[10]

Dijital hizmet vergisi gelirleri, dijital hizmet kullan�c�lar�n bulundu�u üye devletler taraf�ndan toplanacakt�r. Dünya genelinde y�ll�k geliri 750 milyon Euro ve AB’de 50 milyon Euro olan �irketler için vergi al�nmas� söz konusudur. Vergi % 3 oran�nda uygulanacakt�r. Komisyon, bu parametreler alt�nda üye devletlerin y�lda yakla��k 5 milyar Euro dijital hizmet vergi geliri elde edebilece�ini tahmin etmektedir. Ancak bu öneri �u an Avrupa Birli�i’nde ortak olarak uygulama a�amas�na geçmemekle birlikte ilgili müzakereler Konsey'de devam etmektedir.[11]

Avrupa Birli�i Konsey raporunda dijital hizmet vergisinin sona erece�i tarih ile ilgili olarak da baz� tespitlere yer verilmi�tir:

Önemli düzeyde dijital varl��n olu�umu ile ilgili teklifin kabulü,
Ortak kurumlar vergisi matrah� ile konsolide kurumlar vergisi matrah�n�n uygulama alan� bulmas� ve Avrupa Parlamentosunun önerdi�i �ekilde dijital i�yeri varl��n�n bu matraha eklenmesi,
OECD ya da BM nezdinde dijital hizmetlerin vergilendirilmesi ile ilgili uluslararas� ortak bir çözümün bulunmas�,

durumlar�nda dijital hizmet vergisi uygulamas�na son verilece�i belirtilmektedir.[12]

OECD dijital hizmetlerin vergilendirilmesi ile ilgili olarak çal��malar�na son dönemlerde a��rl�k vermeye ba�lam��t�r. OECD, dijital �irketler de dahil olmak üzere, çok uluslu �irketlerin faaliyetlerini yürüttükleri yerlerde sunduklar� hizmetlerden elde ettikleri kârlar üzerinden vergi ödemeleri için uluslararas� müzakerelerin ilerletilmesine yönelik taslak program haz�rlam��t�r. Bu yeni öneri üye ülkelerden gelen üç farkl� teklifin ortak unsurlar�n� bir araya getirmektedir. Ayr�ca öneri uluslararas� vergi kurallar�n�n çok tarafl� müzakere edilmesi için 134 ülkeyi ve yarg� alanlar�n� e�it �artlarda gruplayan BEPS’deki çal��malara dayanmaktad�r. �u anda ülkelerin önerilerine aç�k olan teklif, dijital hizmet sunan i�letmelerin pazarlar�n�n bulundu�u ülkelerden elde etti�i kârlar� vergilemeyi hedeflemektedir.[13]

OECD dijital hizmetlerin vergilendirilmesine yönelik uluslar üstü bir vergilendirme rejimi ile ekonominin dijitalle�mesinden kaynaklanan vergi zorluklar�n� gidermeyi ve ülkelerin tek tarafl� hareket etmeleri neticesinde do�acak kar��kl�klar� önlemeyi amaçlamaktad�r. Bununla birlikte dijital hizmet sunan çok uluslu �irketlerin elde ettikleri has�lat� elde edilen ülke paylar�na göre adil bir �ekilde vergilendirmek için 2020 y�l�nda anla�ma metnini haz�rlamay� hedeflemektedir. OECD taraf�ndan yap�lan çal��maya göre dijital hizmet sunan çok uluslu �irketlere ba�l� 100-240 milyar dolar aras� vergi kayb� tespiti yap�lm��t�r. Bu rakam�n üye ülkeler aras�nda adil bir �ekilde bölü�ümü önem arz etmektedir.[14] OECD’nin ekonominin dijitalle�mesi konusundaki vergi çal��mas�, uluslararas� vergi sistemindeki istikrar� ve kesinli�i sa�lama ve çifte vergilendirme risklerini azaltma çabalar�n�n bir parças�d�r. Vergilendirme haklar�n�n yeniden tahsisine ili�kin belirli unsurlar�n ötesinde, çal��man�n ikinci bir aya��, kalan BEPS sorunlar�n� çözmeyi ve dijital �irketlerin kârlar� için asgari bir kurumlar vergisi almay� hedeflemektedir.[15]

Dijital hizmet vergisi esas itibariyle dijital hizmet sektöründe faaliyet gösteren �irketlerin bu faaliyetlerden elde etti�i has�lat�n vergilendirilmesini konu edinmektedir. Buna göre dijital hizmet sa�lay�c�lar�n mukim olmad�klar� ülkelere verdikleri dijital ortamdaki her türlü reklam hizmeti, online platformlar gibi arac�l�k hizmetleri, kullan�c�lar�n birbirileriyle etkile�ime geçebildikleri dijital ortamlar�n sa�lanmas� ve i�letilmesi hizmetleri, hizmet kullan�c�lar� ile ilgili elde edilen ve dijital ara yüzlerdeki kullan�c� faaliyetlerinden toplanan datan�n sat�� ve i�lenmesi faaliyetleri, bilgisayar programlar�, uygulamalar, müzik, video, oyunlar vb. yaz�l�mlar�n dijital ortamdaki her türlü hizmetlerden elde edilen gelir verginin konusuna girmektedir. Dijital hizmet vergisi, mallar�n çevrimiçi sat��n� vergilendirmedi�i için çevrimiçi sat��tan elde edilen has�lat� de�il de sadece bu sat��lara arac�l�k etmekten elde edilen gelirleri konusuna almaktad�r. ��letmeler, arama motoru, sosyal medya platformu veya çevrimiçi pazar yerlerinin sa�lanmas� kapsam�ndaki i� modellerinden birini gerçekle�tirdikleri ölçüde elde ettikleri kazançlar� üzerinden vergiye tabi olacaklard�r.[16]

Son y�llarda dijital hizmet sektörünün h�zl� ve sürekli geli�imine ayn� h�zda ve süreklilikte yan�t verebilen birçok ülke idari ve yasal düzenlemeler yaparak dijital hizmet sektöründe faaliyet gösteren �irketleri farkl� oran ve tarifelerde vergilendirmeye yönelik çal��malar yürütmektedir. Türkiye de bu alanda dijital hizmet sektöründe faaliyet gösteren �irketlerin vergilendirilmesine yönelik 7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi �le Baz� Kanunlarda ve 375 Say�l� Kanun Hükmünde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun ile yasal süreci tamamlam�� ve uygulamaya koymu�tur. Türkiye’de uygulamaya konulan dijital hizmet vergisine de�inmeden önce örnek ülke uygulamalar�na de�inmek konunun bütünlü�ü ve anla��l�rl�� aç�s�ndan yerinde olacakt�r. Dijital hizmet vergisi yeni bir vergileme alan� olmas� dolay�s�yla hala daha birçok ülke idari ve yasal düzenlemelerini tamamlamam��, OECD ve Avrupa Konseyi taraf�ndan önerilen söz konusu vergi �u an taslak a�amas�nda olup hayata geçirilememi�tir. Tüm bunlarla birlikte üye devletlerin Avrupa Konseyi ve OECD’nin öneri paketleri ��nda tek tarafl� uygulamalara geçmek için yasal zemini haz�rlad�klar� ve bütçe çal��malar� sürecinde konuyu ele ald�klar� görülmektedir. Bu kapsamda, �ngiltere, Macaristan, Fransa, Avusturya, Hindistan, �talya, �spanya ve Belçika özelinde örnek üye ülke uygulamalar�na genel itibariyle de�inilmi�tir.

2.1. �NG�LTERE

�ngiltere dijital ekonominin vergilemesi ile ilgili olarak esas�nda i� yeri kavram� ve kâr�n atfedilmesi ilkelerini yeniden de�erlendirerek uluslararas� düzeyde temel birtak�m reformlar�n ele al�nmas�n� ve bu çerçevede OECD MAKA eylem plan�n�n uygulanmas�n� savunmaktad�r. Ortak bir uluslararas� vergileme rejiminin hayata geçirilmesinin zorlu�u nedeniyle �ngiltere, ülkedeki dijital hizmet kullan�c�lar�n�n ortaya ç�kard�� de�eri vergilendirmeye yönelik geçici tedbirlere ba�vurmaktad�r. Nisan 2020’den itibaren yürürlü�e girmesi beklenen vergi, dijital hizmet vergisi olarak adland�r�lmakta ve dijital hizmetler üzerinden elde edilen kazanç üzerinden al�nmas� planlanmaktad�r.[17]

DHV, gelirlerinin �ngiltere kullan�c�lar�n�n kat�l�m�yla ba�lant�l� oldu�u belirli dijital i� gelirlerine uygulanacakt�r. ��letmeler, bu hizmetlerden elde edilen gelirler üzerinden, bir arama motoru, sosyal medya platformu veya çevrimiçi pazar�n sa�lanmas� olan kapsam dahilindeki i� modellerinden birini gerçekle�tirdikleri ölçüde vergilendirilecektir. Buna göre[18];

E�er bir sosyal medya platformu �ngiltere'deki kullan�c�lara yönelik reklam uygulamalar�ndan gelir elde ederse, hükümet bu gelirlere % 2 vergi uygulayacakt�r.
E�er bir dijital altyap� �ngiltere kullan�c�lar� aras�nda bir i�lemi kolayla�t�rarak komisyon elde ediyorsa, hükümet bu gelirlere % 2 vergi uygulayacakt�r.
E�er bir arama motoru, �ngiltere kullan�c�lar�n�n girdi�i anahtar arama terimlerinin sonucu ile reklam göstermekten gelir elde ederse, hükümet bu gelirlere % 2 vergi uygulayacakt�r.

Dijital hizmet vergisi, �ngiltere'deki kullan�c�lara sosyal medya platformu, arama motoru veya çevrimiçi pazar sunan i�letmeler için geçerli olacakt�r. Bu i�letmeler grubunun dünya çap�nda dijital etkinliklerden elde etti�i gelirlerin 500 milyon Sterlin’in üzerinde olmas� ve bu gelirlerin 25 milyon Sterlin üstünün �ngiltere'deki kullan�c�lardan elde edilmesi durumunda dijital hizmet vergisine tabi olacak. Yani bir dijital hizmet sa�layan i�letme grubunun �ngiltere'deki kullan�c�lardan elde etti�i ilk 25 milyon Sterlin ve dünya genelinde 500 milyon Sterlin dijital hizmet vergisine tabi olmayacakt�r.[19]

�ngiltere hükümeti vergiyi düzenlerken güvenli bir liman kabul etti�i dü�ük kâr elde eden i�letmeler için ayr�cal�kl� bir hükme yer vermi�tir. Buna göre güvenli liman[20] kapsam�ndaki dü�ük kâr marj�na sahip veya zarar eden i�letmelere vergi yükümlülüklerine yönelik alternatif bir hesaplama yapacaklard�r. Söz konusu ayr�cal��a göre i�letmeler DHV yükümlülü�ünü �u �ekilde gösterilen formüle göre hesaplayabileceklerdir:

Kâr marj� x Kapsam dahilindeki gelirler (-�stisna tutar) x O[21]

�ngiltere hükümeti O de�eri için asgari seviyenin 0,8 olaca��n� öngörmektedir.[22]

Çevrimiçi bir pazarda i�lem yapan taraflardan birinin �ngiltere kullan�c�s� olmas� durumunda, bu i�lemden elde edilen tüm gelirler �ngiltere kullan�c�lar�ndan elde edilmi� kabul edilecektir. Bununla birlikte, i�lemle ilgili di�er kullan�c� normalde dijital hizmet vergisine benzer bir vergi uygulayan bir ülkede bulundu�unda, tahsil edilen gelir i�lemden elde edilen gelirlerin % 50'sine dü�ürülecektir. DHV, mallar�n çevrimiçi sat��lar� için uygulanan bir vergi de�ildir. Bunun bir sonucu olarak, çevrimiçi sat�� yapmaktan de�il, yaln�zca bu sat��lara arac�l�k etmekten elde edilen gelirlere uygulanacakt�r. Finansal ve ödeme hizmetleri sa�lay�c�lar� çevrimiçi pazar tan�m�na girmemekte, onlara muafiyet tan�nmaktad�r. �ngiltere hükümeti dijital hizmet vergisinden 2020 y�l�nda 275 milyon Sterlin, 2021’de 370 milyon Sterlin, 2022’de 400 milyon Sterlin ve 2023’te 440 milyon Sterlin gelir elde etmeyi hedeflemektedir. Dijital hizmet vergisi y�ll�k olarak bildirilecek ve ödenecektir. Bununla birlikte 2025 y�l�ndan önce uygun bir uluslararas� vergileme uygulamaya konulmas� durumunda söz konusu uygulamaya son verilecektir.[23]

2.2. MACAR�STAN

Macaristan, 2014 y�l�nda, Avrupa Komisyonu’nun devlet yard�mlar� nedeniyle daha sonra ask�ya al�nan reklamc�l�k hizmetleri için vergi getirmi�tir. Reklam vergisinin de�i�tirilmi� bir versiyonu 1 Temmuz 2017 tarihinde yürürlü�e girmi�tir. �nternet üzerinden yay�nlanan reklam hizmetleri, televizyon, radyo, reklam panolar�, gazeteler, araçlar ve di�erleri de dahil olmak üzere belirli reklam hizmetleri için reklam vergisi uygulanmaktad�r. Vergi, Macarca olarak yay�nlanan reklamlar veya esas olarak Macarca düzenlenmi� bir web sitesi / web sitesinde bulunan reklamlar için geçerlidir. Vergi, ilk 100 milyon HUF için yüzde s�f�r, ard�ndan yüzde 7,5 olan toplam ticaret gelirinden (KDV hariç) al�nmaktad�r. Yani y�lda 100 milyon HUF alt�ndaki reklam gelirleri için vergi muafiyeti tan�nmaktad�r. Reklam vergisi yükümlülü�ü kendi reklam�n� yapanlar için geçerli olmamakla birlikte yaln�zca ticari faaliyet olarak yay�nlananlar için uygulanmaktad�r.[24]

Reklam hizmetini veren �irket birincil vergi mükellefi kabul edilmi�tir. Çevrimiçi reklamlar için vergi mükellefi, vergiye tabi reklam�n yay�nc�s�d�r. Mü�terinin reklam servis sa�lay�c�s�na yap�lan ödemelerden vergi kesme zorunlulu�u bulunmamaktad�r. Reklam veren ve bunun üzerinden belirli bir ücret ödeyen ki�i / �irket, ikincil vergi mükellefi olarak kabul edilir. �kincil vergi yükümlülü�ü ana vergi mükellefinin vergi yükümlülüklerini yerine getirmek amac�yla vergi makamlar�na ba�vurmas� durumunda ortadan kalkmaktad�r. Aksi halde reklam hizmeti alan gerçek veya tüzel ki�i verginin ödenmesi bak�m�ndan vergi mükellefi ile birlikte sorumlu olur. Bu durumda vergi sorumlusu olan ikincil vergi mükellefi, reklam hizmetleri için ayda en az 2,5 milyon HUF harcamas� �art�yla, reklam�n de�erinin yüzde 5'i üzerinden vergiye tabi olur. Y�ll�k reklam harcamas�n�n 30 milyon HUF'yi a�t�� durumlarda, ikincil vergi mükellefinin ödedi�i vergi kurumlar vergisinden mahsup edilemez.[25]

2.3. FRANSA

Fransa'n�n dijital hizmet vergi mevzuat� 24 Temmuz 2019'da Ba�kan Emmanuel Macron taraf�ndan imzalanm�� ve 25 Temmuz 2019'da resmi gazetede yay�mlanm��t�r. 11 Temmuz’da, Fransa Senatosu (4 Temmuz’daki Fransa Ulusal Meclisi’nin ard�ndan), DHV olarak adland�r�lan “Dijital Sektördeki Büyük �irketler Taraf�ndan Sa�lanan Belirli Hizmetler �çin Vergi” adl� yasay� kabul etmi�tir. Yasaya göre a�a��daki hizmetler DHV kapsam�na al�nm��t�r[26]:

Çevrimiçi arac�l�k hizmetleri, di�er bir deyi�le, kullan�c�lara çok tarafl� dijital ara yüzler sunulmas�, kullan�c�lar�n ba�ka kullan�c�lar bulmas�na ve onlarla etkile�ime geçmesine ve do�rudan kullan�c�lar aras�nda temel mal veya hizmet tedarikinin sa�lanmas�n�n kolayla�t�r�lmas�na dayanan hizmetler. Kayda de�er istisnalar aras�nda yaln�zca dijital içerik sa�lamak için kullan�lan arac�l�k hizmetleri, ileti�im hizmetleri veya ödeme hizmetleri bulunmaktad�r.
Çevrimiçi reklamc�l�k hizmetleri, özellikle hedeflenmi� reklamc�l�kta olu�an faaliyetler ve kullan�c�lar�n verilerini reklam amac�yla aktarmaktan olu�maktad�r. Bu hizmetler aras�nda, bunlarla s�n�rl� olmamak üzere, sat�n alma, depolama ve reklam, reklam kontrol ve performans ölçüm hizmetleri ve kullan�c� veri yönetimi ve aktarma hizmetleri de say�labilmektedir.

Bankac�l�k ve finansal hizmetler ile ili�kili kurulu�lar aras�nda verilen hizmetler vergi kapsam� d��ndad�r. Ancak ödeme yöntemleri, web siteleri ve bilgisayar rezervasyon sistemleri (CRS'ler) gibi bir aboneli�e dayal� olan çevrimiçi ba�lant� hizmetleri, vergi kapsam�ndad�r. DHV’nin kapsam�na Fransa'da yap�ld�� veya tedarik edildi�i dü�ünülen hizmetler üzerindeki tüm gelirler (KDV hariç) girmektedir. Fransa'ya atfedilebilen gelirlerin bir k�sm�, Frans�z tabanl� kullan�c�lara verilen hizmetlerin pay�n� temsil eden bir yüzde uygulanarak dünya çap�ndaki dijital gelirlerden tahsil edilmektedir. Verginin matrah�, her y�l sonundaki toplam Frans�z dijital servis gelirleridir.[27]

DHV kapsam�nda olan hizmetler sunan bir i�letme, kapsam dahilindeki hizmetlerden elde edilen y�ll�k gelirinin önceki takvim y�l�nda iki alt s�n�r a�mas� halinde Fransa'da kurulup kurulmad��na bak�lmaks�z�n vergiye tabidir. Bu alt s�n�rlar:

Dünya çap�nda 750 milyon Euro,
Fransa'da 25 milyon Euro’dur.

Buna göre y�ll�k küresel geliri 750 milyon Euro’yu ve Fransa’da elde etti�i gelir 25 milyon Euro’yu a�mayan firmalar vergiden muaf olacaklard�r[28]. Vergilendirilebilir hizmetler, Fransa'da verilen hizmetlerdir. Kullan�c�, Fransa’da bulunan bir cihazla dijital ara yüze eri�ti�inde hizmet Fransa’da veriliyor kabul edilir. DHV, ki�isel verilerin i�lenmesiyle ilgili kurallara uygun olarak, cihaz�n IP (�nternet Protokolü) adresini içeren cihaz�n Fransa'da bulunup bulunmad��n� belirlemek için çe�itli kriterler bulunmaktad�r.[29]

Dijital hizmet vergisi, Fransa'da kullan�c� kat�l�m� bulunan belirli dijital hizmetlerden elde edilen brüt gelir için % 3 oran�nda uygulanacakt�r. Vergi, yukar�da aç�klanan kapsamdaki hizmetlerin kar��l�� olarak, Fransa ile ba�lant�l� olan hizmetlerin yüzdesiyle çarp�larak, i�letmenin dünyada elde etti�i toplam miktar�n katma de�er vergisi (KDV) hariç tutar� üzerinden al�nmaktad�r.[30]

Ödenen vergi tutar� kurumlar vergisinden mahsup edilebilecektir. Vergi, CA3 Frans�z KDV iadesi ekinde beyan edilmelidir. KDV ödemekle yükümlü olan ki�iler için, Mart ay�na veya vergi ödemesinin yap�ld�� y�l� izleyen y�l�n ilk çeyre�ine ili�kin CA3 KDV iadesiyle e�zamanl� olarak; Fransa’da KDV ödemekle yükümlü olmayanlar için, en geç 25 Nisan’dan itibaren vergi ödenebilecektir. Vergiden y�ll�k yakla��k 500 milyon Euro gelir elde edilmesi beklenmektedir.[31]

Çevrimiçi mal veya hizmetlerin do�rudan sat�� ile dijital ara yüzü, dijital içerik, ileti�im hizmetleri ve ödeme hizmetleri sa�lamak için birincil araç olarak sunanlar verginin kapsam� d��nda tutulmaktad�r. Son olarak, ayn� gruba ait i�letmeler aras�nda verilen hizmetler de vergi kapsam� d��ndad�r.[32]

2.4. AVUSTURYA

Avusturya’da büyük çok uluslu �irketler taraf�ndan sa�lanan çevrimiçi reklamc�l�k hizmetlerinden % 5 oran�nda dijital hizmet vergisi almay� getiren Dijital vergi yasas�, Ocak 2020’de yürürlü�e girmek üzere 22 Ekim 2019'da Avusturya Federal Hukuk Gazetesi’nde yay�mland�. Buna göre söz konusu vergi, 31 Aral�k 2019 tarihinden sonra sunulan tüm çevrimiçi reklamc�l�k hizmetleri için geçerli olacakt�r. Dijital Vergi Kanunu, çevrimiçi reklamc�l�k hizmetleri ile s�n�rl�d�r. Yurtiçi çevrimiçi reklamc�l�k hizmetleri “yerel IP adresine sahip bir kullan�c� taraf�ndan al�nan ve içeri�i ve tasar�m� (ayr�ca) yerli kullan�c�lar� hedef alan hizmetler” olarak tan�mlanmaktad�r. Çevrimiçi reklamc�l�k hizmetleri dijital bir ara yüzdeki reklamlardan, özellikle de banner (afi�, pankart, reklam band�, kapak sayfas�) reklamc�l��ndan, arama motoru reklamc�l��ndan ve benzer reklamc�l�k hizmetlerinden olu�maktad�r. Dijital vergi, ücretlendirme için çevrimiçi reklamc�l�k hizmetleri sa�layan veya katk�da bulunan, dünyada y�ll�k 750 milyon Euro veya Avusturya’da y�ll�k 25 milyon Euro veya daha fazla gelir elde eden �irketlere uygulanmaktad�r.[33]

Genel olarak, Avusturya’daki hizmet sa�lay�c�lar taraf�ndan sunulan reklam hizmetlerinden elde edilen has�lata Avusturya’n�n dijital hizmet vergisi % 5 oran�nda uygulanacakt�r. Dijital hizmet vergisinin vergi matrah�, genellikle servis sa�lay�c�n�n, al�c�dan sa�lanan hizmetler için ald�� de�erdir. Yasan�n 1. maddesine göre bir dijital reklam hizmeti, Avusturya’da IP adresli bir cihazda dijital reklamlar�n al�nmas� ve reklam�n Avusturyal� kullan�c�lara hitap etmesi durumunda Avusturya’da verildi�i kabul edilir. Yasaya göre dijital reklamc�l�k hizmeti; dijital yüzdeki bir reklam olarak (örne�in afi� reklamlar, arama motoru reklamlar� ve kar��la�t�r�labilir reklamc�l�k hizmetleri) tan�mlanmaktad�r. Ayr�ca kullan�c�, bir cihazla dijital bir ara yüze eri�imi olan bireysel veya tüzel ki�i ve dijital ara yüz, web siteleri veya web sitelerinin bir k�sm� ile mobil uygulamalar dahil olmak üzere her türlü yaz�l�m olarak tan�mlanmaktad�r.[34]

2.5. BELÇ�KA

Belçika’da dijital hizmetlerin vergilendirilmesine yönelik haz�rlanan tasar� Avrupa Birli�i’nde vergi ödemekten kaç�nan çok uluslu dijital �irketlerin Belçika’da elde ettikleri dijital hizmet gelirlerinin geçici olarak vergilendirilmesini amaçlamaktad�r. Dijital hizmet vergisi, en büyük katma de�eri kullan�c�lar taraf�ndan olu�turulan üç temel hizmetten elde edilen gelirler için % 3'lük bir geçici vergiyi kapsamaktad�r. Bu temel hizmetler:

Bir platformun kullan�c�lar�na yönelik çevrimiçi reklam mesajlar�n�n yay�nlanmas�,
Kullan�c�lar hakk�nda toplanan verilerin sat��,
Dijital platformlar�n kullan�c�lar aras�ndaki etkile�imi ve kullan�c�lar aras�ndaki mal ve hizmetlerin tedarikinin kolayla�t�r�lmas�n� sa�lamaktad�r.[35]

Dijital hizmet vergisi esas olarak dijital hizmet sunan çok uluslu �irketlerin gelirlerini hedeflemektedir. Vergi, toplam küresel geliri 750 milyon Euro ve yurt içi gelir rakam� 50 milyon Euro tutar�ndaki vergilendirilebilir geliri olan i�letmeleri hedeflemektedir. Bir i�letme, vergilendirilebilir hizmetin verildi�i anda kullan�c� Belçika'da oldu�unda Belçika'daki DHV'den sorumlu olmaktad�r. Dijital hizmet kullan�c�s�n�n Belçika’da olup olmad�� ise hizmet al�rken kulland�� cihaz�n IP adresine göre tespit edilecektir.[36]

2.6. ÇEK CUMHUR�YET�

Çek Cumhuriyeti’nde uygulanacak olan dijital hizmet vergisi, çevrimiçi reklamc�l�k, kullan�c� verisi sat�� ve arac�l�k hizmetlerinden elde edilen gelirleri kapsamakta ve yaln�zca y�ll�k dünyada 750 milyon Euro’nun üzerinde ciro ve yurt içinde en az 50 milyon CZK has�lat elde eden büyük �irketlere uygulanacakt�r. Yani dünya genelinde 750 milyon Euro ve Çek Cumhuriyeti’nde 50 milyon CZK’dan daha az has�lat elde edenler bu vergiden muaf olacaklard�r. Dijital hizmetler, ba�ka bir grup kurulu�a sa�lanm��sa vergi d��nda tutulacaklard�r. Çek Cumhuriyeti’nde ba�ka hiçbir vergilendirilebilir dijital hizmet sa�lamayan çok tarafl� dijital ara yüz sa�lay�c�lar� da 200.000'den fazla kullan�c�s� varsa, vergiye tabi olacaklard�r.[37]

Çek kaynakl� dijital hizmetlerden elde edilen gelir Avrupa'daki toplam gelirin % 10'unu a�mazsa vergi d��nda b�rak�lacakt�r. Çok tarafl� dijital ara yüzlerin kullan�m� veya kullan�c� verilerinin sat�� eklinde vergilendirilebilir hizmetler olarak kabul edilen finansal kurulu�lar taraf�ndan sa�lanan finansal hizmetler de dijital vergi kapsam� d��nda b�rak�lacakt�r. Dijital hizmet vergisinin konusunun olu�abilmesi için belirleyici faktör, Çek kullan�c�lar�n�n reklam� görmesi, üzerine t�klamas� ve reklama dayal� bir sipari� vermesi veya reklam�n yerle�tirilmesi için ödeme yükümlülü�ü ile ba�lant�l� di�er eylemleri gerçekle�tirmesidir. Bu tür hizmetler için, reklamlar Çek kullan�c�lar�n� hedefliyorsa (örne�in, reklam Çek dilinde ise), tüm kullan�c�lar�n Çek Cumhuriyeti’nde bulundu�u varsay�l�r. Vergi matrah�, kullan�c� verilerinin sat��, dijital ara birim kullan�c�lar� hakk�nda toplanan ve dijital ara birim üzerindeki etkinliklerine dayanarak elde edilen verilerin sat��n�n tutar�d�r. Vergi matrah�, sat�lan verilerin olu�turulmas�na katk�da bulunan Çek kullan�c�lar�n�n say�s�na göre belirlenir. Vergi oran� % 7, vergi dönemi ise bir takvim y�l�d�r. Çek Cumhuriyeti’nde Dijital Hizmet vergisinden y�ll�k yakla��k 5 milyar CZK gelir elde etmeyi dü�ünmektedir.[38]

2.7. �TALYA

�talya hükümeti uluslararas� alanda dijital platformlardan sa�lanan hizmetin vergilendirilmesine yönelik uluslararas� alanda ortak bir çözüm geli�tirilememesi ve ek gelire ihtiyaç duymas� nedeniyle 1 Ocak 2020'den itibaren geçerli olacak dijital hizmet vergisi uygulamas�na geçmi�tir. WEB vergisi olarak adland�r�lan dijital hizmet vergisinde verginin konusuna giren hizmetler 3 ana kategoriye ayr�lm��t�r. Buna göre DHV'ye tabi olan gelirler, reklam hizmetlerinden, arac�l�k ve pazardan ve veri aktar�m�ndan elde edilen gelirleri içerir. “Reklam” reklamlar�n dijital bir ara yüze yerle�tirilmesi ve bu ara yüzün kullan�c�lar�n� hedeflemesi olarak kabul edilmektedir. “Arac�l�k ve pazar”, kullan�c�lar�n birbirleriyle ileti�im kurmas�n� ve etkile�ime girmesini ve do�rudan mal veya hizmet tedarikini kolayla�t�rmay� sa�layan çok tarafl� bir dijital arayüz sunan platformlar� ifade etmektedir. Son olarak da “Veri iletimi”, kullan�c�lar taraf�ndan toplanan ve dijital bir ara yüzün kullan�lmas�yla üretilen verilerin iletimini ifade etmektedir.[39]

DHV, tek tek veya grup halinde olan kurulu�lara uygulanacakt�r. Buna göre bir takvim y�l�nda dünya çap�ndaki gelirleri 750 milyon Euro'dan dü�ük olmayan ve �talya’da en az 5,5 milyon Euro gelir elde eden bir i�letme, Avrupa Birli�i içinde 50 milyon Euro’nun üstünde vergilendirilebilir gelir elde edip etmedi göz önüne al�nmaks�z�n vergiye tabi olacakt�r. Verginin matrah� ise vergilendirilebilir hizmetler, KDV ve di�er dolayl� vergilerden elde edilen brüt has�latt�r.[40]

DHV, mal sat��lar�ndaki arac�l�k da dahil olmak üzere piyasada gerçekle�tirilen i�lemlerin vergilendirilmesini içerirken, do�rudan nihai tüketicilerle yap�lan i�lemlerin ve saf e-ticaret i�lemlerini kapsamamaktad�r. Dijital hizmetler ile ilgili i�letmeler aras� i�lemler vergi kapsam� d��nda b�rak�lm��t�r. Vergilendirmeye tabi olan gelirler genellikle hizmet kullan�c�lar�n�n konumuyla ba�lant�l�d�r: Vergilendirilebilir bir hizmet kullan�c�s� belirli bir vergi döneminde �talya'da bulunuyorsa, vergilendirilebilir olarak kabul edilir. Yerelle�tirme kurallar�, hizmet türüne ba�l� olarak de�i�ir. Özellikle, DHV mevzuat�n�n mevcut ifadesine dayanarak; reklam hizmetlerinden elde edilen gelirler, cihaz�n �talya'da o vergi döneminde dijital bir ara yüze eri�mek için kullan�ld�� kullan�c�n�n cihaz�nda göründü�ünde vergilendirilecektir. Arac�l�k veya pazar yeri hizmetleri durumunda, kullan�c�n�n yerelle�tirilmesi, servisin do�rudan kullan�c�lar aras�nda kar��l�k gelen mal veya hizmet tedarikini kolayla�t�ran çok tarafl� bir dijital arayüz içermesine ba�l�d�r. �lk durumda, kullan�c�n�n dijital ara yüze eri�mek için �talya'da bir cihaz kulland�� ve bu vergi döneminde bu ara yüzde bir i�lem yapt��nda gelirler �talya'da vergilendirilir. Bunun yap�lmamas� durumunda, dijital ara yüze eri�ime izin veren bir hesaba sahip olmalar� durumunda bu hesap �talya’da kabul edilir ve vergi döneminde �talya’da vergilendirilir. Veri iletimi durumunda, iletilen verinin, �talya'da bir cihaz� cari vergi döneminde veya önceki vergi döneminde dijital bir ara yüze eri�mek için kullanan bir kullan�c� taraf�ndan olu�turulup olu�turulmad��na ba�l� olarak belirlenir. DHV kurumlar vergisinden dü�ülemeyecek ve %3 oran�nda uygulanacakt�r. DHV'nin gelirinin y�ll�k yakla��k 600 milyon Euro olmas� beklenmektedir.[41]

2.8. �SPANYA

�spanya Hükümeti 18 Ocak 2019'da dijital hizmetler üzerinden al�nacak dijital hizmet vergisini onaylam��t�r. Buna göre a�a��daki dijital hizmetlerin sa�lanmas�nda % 3 oran�nda vergi al�nacakt�r:

Belirli dijital platformlardaki kullan�c�lar� hedef alan dijital reklamc�l�k (çevrimiçi reklamc�l�k hizmetleri),
Kullan�c�lar�n birbirleriyle etkile�ime girmesini sa�layan veya do�rudan kullan�c�lar aras�nda temel mal veya hizmet tedariki sa�lanmas�n� kolayla�t�ran dijital ara yüzlerin (arac�l�k hizmetleri) sunulmas�n� kapsayan hizmetler,
Amac�, kullan�c�lar�n e-ticaret amaçlar�n�n da desteklenebilece�i di�er dijital platformlar� bulmas�n� ve bunlara ba�lanmas�n� sa�lamak olan hizmetler,
Bu tür kullan�c�lar�n faaliyetlerini dijital ara yüzler üzerindeki faaliyetlerden elde edilen kullan�c�lar hakk�nda toplanan verilerin iletimi (veri transfer hizmetleri).[42]

�spanya’da DHV küresel gelirlerde bir takvim y�l�nda 750 milyon Euro'dan fazla kazanç sa�layan çok uluslu gruplar ile �spanya'da vergiye tabi olan toplam kazanc�n bir önceki vergileme döneminde 3 milyon Euro’yu i a�mas� halinde uygulanacakt�r. Vergi matrah� verginin konusuna giren dijital hizmetlerden elde edilen KDV hariç toplam has�latt�r. �spanya’n�n çok uluslu �irketleri ülkesinde vergilendirirken göz önünde bulunduraca�� kriterler.[43]

Reklamlar�n �spanya’daki kullan�c�lar�n cihazlar�nda yer almas�,
Dijital platformlarda i�lem yapan �spanya’daki kullan�c� say�s�,
�spanya’daki bir cihaz ile kaydolan/hesap açan, arac�l�k hizmetlerinin yerine getirildi�i dijital platformlarda hesab� olanlar�n say�s�,
Datan�n iletildi�i kullan�c� say�s�d�r.

2.9. H�ND�STAN

Hindistan 1 Haziran 2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, Hindistan'da daimi bir yerle�ik kurulu�u olmayan, herhangi bir fiziki varl�� olmayan dijital faaliyetler gerçekle�tiren çok uluslu i�letmelerin hizmetin sunumu neticesinde elde ettikleri gayrisafi has�lat tutar�n�n %6 oran�nda bir dijital reklamlar� vergilendiren bir dengeleme vergisi uygulamaktad�r. Verginin konusuna giren hizmetler; dijital platformlarda verilen reklam hizmetleri, dijital ortamda reklam hizmeti verilmesi yoluyla sa�lanan hizmetler ile bu kapsamda yer alabilecek di�er hizmetlerdir.[44]

Dijital hizmet vergisinin i�letmeler aras� i�lemlerde ve y�ll�k toplam ödeme miktar�n�n yakla��k olarak 1.500 USD’yi geçmesi halinde uygulanaca�� düzenlenmektedir. Dijital hizmeti sa�layan kurum Hindistan’da yerle�ik bir kurulu�a sahip olursa veya sundu�u hizmeti bir tam mükellef kurulu� üzerinden yerine getirirse kurumlar vergisine tabi olaca�� için ayr�ca dengeleme vergisi olan dijital hizmet vergisi ödemeyecektir.[45]

1 Haziran 2016 tarihinden itibaren yap�lan ödemelerde geçerli olan vergi, bir takvim y�l� içinde sa�lanan dijital hizmetlerden elde edilen büyüklü�ün 100.000 INR'yi a�mas� durumunda uygulanacakt�r. 2016-2017 mali y�l�nda, Hindistan hükümeti 3,4 milyar INR tutar�ndaki dengeleme vergisinden gelir elde etti�ini bildirmi�tir. 2018'de ise vergi gelirleri 10 milyar Rupi a�m��t�r.[46]

3. TÜRK�YE’DE D�J�TAL H�ZMET VERG�S�

Ekonomik hayat artan bir h�zla dijitalle�meye do�ru evrilmektedir. Dijital faaliyetlerin toplam ekonomik faaliyetler içerisinde önemli bir paya sahip olmas� vergilendirme taleplerini de beraberinde getirmi�tir. Buna göre birçok devlet ve uluslararas� kurulu� dijital ekonomik faaliyetlerden elde edilecek has�lat� “kaynak ülkede vergilendirme” anlay�� çerçevesinde kamu hizmetlerini kar��lamak üzere vergi yükümlülü�ü alt�na almay� amaçlamakta ve buna uygun olarak çal��malar ve programlar haz�rlamaktad�r.

Dijital ekonomik faaliyetlerden gelir elde eden çok uluslu �irketler, gelir elde etti�i ülkede önemli bir fiziki varl��n�n bulunmas�na ihtiyaç duymamaktad�r. Yürütülen ekonomik faaliyetlerin tamamen dijital ortamda yap�lmas�, tüm ülkelerin dijital ekonomik alanda ya�anan h�zl� geli�melere ayn� h�zda yan�t verememesi gibi nedenlerle, program ve taslaklar haz�rlansa bile, hali haz�rda tüm dünyada uygulanan ortak bir vergilendirme rejimi bulunmamaktad�r. Bununla birlikte bu program ve taslaklar ��nda baz� ülkeler dijital ekonomik faaliyetlerden elde edilen has�lat� vergilendirmek için idari ve yasal çal��malar yürütmekte ve uygulamaya koymaktad�r.

Türkiye’de önemli boyutlara ula�an dijital ekonominin vergilendirilmesine yönelik idari ve yasal düzenlemeler yap�lmaya ba�lanm��t�r. Dijital ekonominin vergilenmesi ile ilgili Türk vergi mevzuat�nda yer alan düzenlemelerin yer ald�� kanunlardan biri 3065 say�l� katma de�er vergisi kanunu di�eri ise 5520 say�l� kurumlar vergisi kanunudur. Katma de�er vergisi kanununa göre Türkiye’de ikametgâh�, i�yeri, kanuni merkezi ve i� merkezi bulunmayanlar taraf�ndan KDV mükellefi olmayan gerçek ki�ilere elektronik ortamda sunulan hizmetlere ili�kin KDV’nin bu hizmeti sunanlar taraf�ndan beyan edilip ödenece�i düzenlenmi� ve söz konusu uygulama 01.01.2018 tarihi itibar�yla yürürlü�e girmi�tir. Di�er yandan, vergi kesenlerin sorumlulu�u ba�l�kl� 213 sayl� VUK 11. Maddesine 6745 Say�l� Kanun ile eklenen f�kra uyar�nca, 476 Say�l� Cumhurba�kanl�� Karar� ile internet ortam�nda al�nan reklam hizmetleri kar��l�� yap�lan ödemeler 01.01.2019 tarihi itibar�yla tevkifat kapsam�na al�nm��t�r.[47] 213 say�l� Vergi Usul Kanunun 11 inci maddesine göre internet ortam�nda verilen reklam hizmetleri vergi kesintisi kapsam�na al�nm��t�r. Hizmeti verenlere veya internet ortam�nda reklam hizmeti verilmesine arac�l�k edenlere yap�lan ödemeler üzerinden” 193 say�l� Gelir vergisi kanunun 94 üncü maddesi gere�ince %15, Kurumlar vergisi kanununun 30 uncu maddesi gere�ince %15 ve Kurumlar Vergisi kanunun 15 inci maddesi gere�ince %0 oran�nda vergi kesintisi yap�lacakt�r.[48]

Bununla birlikte Türkiye’de dijital mal ve hizmet sunumunda, sunulan hizmetin yap�s� gere�i mükellefiyet yerinin ve mükellefin tespit edilmesindeki güçlükler nedeniyle KDV tahsilat�n�n yap�lamamas� durumlar� için Hazine ve Maliye Bakanl�� 17 Seri No’lu Katma De�er Vergisi Genel Uygulama Tebli�inde De�i�iklik Yap�lmas�na Dair Tebli� yay�nlam��t�r. Bu tebli� ile elektronik ortamda sunulan hizmetlerin kapsam� belirtilmi� ve Türkiye’de i�yeri, ikametgah�, kanuni merkezi ve i� merkezi bulunmay�p KDV mükellefi olmayan gerçek ki�ilere belli bir bedel kar��l��nda elektronik ortamda hizmet sa�layanlar için “Elektronik Hizmet Sunucular�na Özel KDV Mükellefiyeti” tesis ettirilmesi uygulamas� düzenlenmi�tir.[49]

7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi ile Baz� Kanunlarda ve 375 Say�l� Kanun Hükmünde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun ile dijital ekonominin vergilendirilmesine ili�kin di�er dünya ülkeleri ve uluslararas� kurulu�lar�n bu konuda yapt�klar� taslak çal��malara uygun yeni bir düzenleme yap�lm�� ve dijital ekonominin vergilendirilme kapsam� geni�letilmi�tir. Yeni uygulamaya konulan Dijital hizmet vergisi önceki düzenlemelerden ba��ms�z olarak getirilmi�tir. Ba�ka bir ifadeyle Dijital hizmet vergisi uygulamas� gelir ve kurumlar vergisi ile getirilen internet ortam�nda verilen reklam hizmetlerinin % 15 oran�nda vergilendirilmesini kald�rmamakta, bu stopaj uygulamas�ndan ayr� bir vergi olarak düzenlenmektedir. Türkiye’de uygulanmaya ba�lanan ve Dijital ekonominin vergilendirilmesi yönünde oldukça kapsaml� bir yap� arz eden ve vergi kayb�n� bir ölçüde vergide rekabet, adalet ve genelli�i sa�layarak önlemeyi amaç edinen Dijital Hizmet vergisine konu, mükellef, muafiyet ve istisna, matrah, oran ve vergilendirme dönemi olarak ayr� alt ba�l�klar halinde yer verilmi�tir.

3.1. Verginin Konusu

7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi ile Baz� Kanunlarda ve 375 Say�l� Kanun Hükmünde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun’a göre Türkiye’de a�a��da say�lan dijital hizmetlerden elde edilen vergilendirilebilir kazanç verginin konusuna girmektedir. Buna göre[50]:

Dijital ortamda sunulan her türlü reklam hizmetlerinden elde edilen has�lat verginin konusuna girmektedir.
Sesli, görsel veya dijital herhangi bir içeri�in dijital ortamda sat�� ile bu içeriklerin dijital ortamda dinlenilmesine, izlenmesine, oynanmas�na veya elektronik cihazlara kaydedilmesine veya bu cihazlarda kullan�lmas�na ili�kin dijital ortamlarda sunulan hizmetler,
Kullan�c�lar�n birbirleriyle etkile�im kurabilecekleri dijital ortamlar�n olu�turulmas� ve bu ortamlar�n i�letilmesine yönelik hizmetler
�lk üç maddede say�lan hizmetlere ili�kin dijital ortamda dijital hizmet sa�lay�c�lar� taraf�ndan sa�lanan arac�l�k hizmetlerinden kazan�lan gelir, dijital hizmet vergisinin konusunu olu�turmaktad�r.

Dijital hizmet vergisinin konusunu yukar�da say�lan ve Türkiye’de sunulan dijital hizmetlerden elde edilen has�lat olu�turmaktad�r. Burada üzerinde önemle durulmas� gereken husus hizmetin Türkiye’de sunulmas�ndan ne anla��lmas� gerekti�idir. Sunulan hizmet çevrimiçi dijital bir hizmet oldu�undan, belirsizliklerin ortaya ç�kmas�na neden olabilir. Kanun koyucu bu duruma aç�kl�k getirerek hizmetten Türkiye’de faydalan�lmas�n�, hizmetin Türkiye’de bulunan ki�ilere yönelik gerçekle�tirilmesini veya hizmetin Türkiye’de de�erlendirilmesini ifade etmi�tir.

Kanunda ayr�ca, aç�kl�k sa�lanmas� yönünden dijital ortam, fiziki olarak kar�� kar��ya gelmeksizin, çevrim içi faaliyetin gerçekle�tirildi�i her türlü ortam kabul edilmi�tir. Dijital hizmet sa�lay�c�lar� verginin konusuna giren hizmetleri sunanlard�r. Has�lat�n elde edilmesi, has�lat�n mahiyet ve tutar itibar�yla kesinlik kazanm�� olmas�d�r. Dijital hizmet vergisinin konusuna bak�ld��n kapsam�n oldukça geni� tutuldu�u, do�rudan ve arac�l�k faaliyetlerini, hatta arac�l�� kolayla�t�rma faaliyetlerin dahi verginin konusuna girdi�i görülmektedir. Verginin konusunun geni� tutulmas� ile dijital hizmet sunan i�letmelerin büyük bir k�sm�n� verginin kapsam�na almaktad�r.

3.2. Verginin Mükellefi ve Sorumlusu

7194 say�l� Kanun’un 3. maddesinde ise kimlerin dijital hizmet vergisinin mükellefi ve sorumlusu olaca��na yer verilmi�tir. Buna göre, esas itibariyle dijital hizmet vergisinin mükellefi, bu tür dijital hizmetleri sunanlard�r. Bu dijital hizmetleri sunan/sa�layanlar�n gelir ve kurumlar vergisi kanunu aç�s�ndan tam mükellef olup olmad�klar�, dar mükellefiyette ilgili faaliyetleri Türkiye’de bulunan i�yeri veya daimi temsilcileri arac�l��yla yerine getirip getirmedikleri mükellefiyetlerini etkilememektedir.[51]

Vergi alaca��n�n emniyet alt�na al�nmas� amac�yla kanunda vergi sorunlulu�una da yer verilmi�tir. Buna göre mükellefin Türkiye içinde ikametgah�n�n, i�yerinin, kanuni ve i� merkezlerinin bulunmad�� durumlar ile gerekli görülen di�er hallerde Hazine ve Maliye bakanl��, verginin konusuna giren i�lemlere taraf olanlar ile i�leme ve ödemeye arac�l�k edenlere verginin ödenmesi bak�m�ndan sorumluluk yükleyebilir.[52] Buna göre hem dijital hizmet sa�lay�c�lar� hem bu hizmetten faydalananlar hem de bu hizmete ili�kin arac�l�k faaliyeti yürütenler kanunun sayd�� kurallar çerçevesinde verginin ödenmesinden sorumlu tutulmu�tur.

3.3. Muafiyet ve �stisnalar

Dijital hizmet vergisinde muafiyet, istisna kapsam�na kapsam�nda olanlar ilgili ko�ullar alt�nda dijital hizmet vergisini ödemeyeceklerdir. 7194 say�l� Kanunun 4. maddesinde söz konusu hükümlere yer vermi�tir. Buna göre �lgili hesap döneminden önceki hesap döneminde, verginin konusuna giren hizmetlere ili�kin, Türkiye’den elde ettikleri toplam gelir 20 milyon Türk Liras�ndan veya küresel çapta elde ettikleri 750 milyon Avrodan veya buna mukabil yabanc� para kar��l�� Türk liras�ndan az olanlar dijital hizmet vergisinden muaf olacaklard�r. Mükellefin, finansal muhasebe aç�s�ndan konsolide bir grubun üyesi olmas� halinde, istisna tutarlar� uygulan�rken grubun kanunun 1. Maddesinde yer alan hizmetlere ili�kin elde etti�i toplam has�lata bak�lmaktad�r.[53]

Dijital hizmet sunan bir i�letmenin Türkiye’den elde etti�i gelir 20 milyon TL’den az ise veya küresel çapta söz konusu hizmetten elde etti�i gelir 750 milyon Euro’dan az ise herhangi bir vergi ödemeyecektir. Ancak elde edilen has�lat bu büyüklüklerin her ikisini de a�arsa vergi yükümlü�ü do�acakt�r. 7194 say�l� Kanuna göre, ilgili hesap dönemi içerisinde s�n�rlar�n�n her ikisinin de a��lmas� ile muafiyet sona erecektir. S�n�rlar�n a��ld�� vergilendirme dönemini takip eden dördüncü vergilendirme döneminden itibaren ise mükellefiyeti ba�layacakt�r. Belirtilen tutarlar�n�n a��l�p a��lmad�� belirlenirken, hesap döneminin üçer ayl�k dönemlerinin sonu itibar�yla ilgili hesap dönemi içinde elde edilen birikimli gelir dikkate al�nacakt�r.[54] Genel itibariyle belirtilen hadlerin di�er ülkelerde yer alan hadlerle ayn� do�rultuda yüksek belirlendi�i tespit görülmektedir.

3.4. Verginin Matrah ve Oran�

Dijital hizmet vergisinin matrah�, ilgili vergilendirme döneminde 7194 say�l� Kanun’un 1. maddesinde yer alan hizmetler nedeniyle elde edilen has�lattan olu�maktad�r. Burada önem arz eden husus dijital hizmet sunumundan elde edilecek gelirin tahakkuk etmi� olmas�, yani kesinlik kazanm�� olmas� yeterlidir. Vergi yükümlü�ü aç�s�ndan hizmet sa�lay�c�s�n�n sundu�u hizmetin bedelini tahsil edip etmemesinin bir önemi bulunmamaktad�r. Dijital hizmet sa�lay�c�s�n�n her ne ad alt�nda olursa olsun elde etti�i gelirin tamam�n� matraha eklemesi gerekmektedir.

Dijital hizmet vergisi oran� % 7,5 olup Cumhurba�kan� bu oran� verginin konusuna giren hizmet türleri itibar�yla ayr� ayr� veya birlikte % 1’e kadar indirmeye ve iki kat�na kadar art�rmaya yetkili k�l�nm��t�r.[55] Dijital hizmet vergisinin oran� dikkate al�nd��nda bu hizmetleri vergilendiren ülkeler ile birlikte de�erlendirildi�inde di�erlerine nazaran daha yüksek oldu�u söylenebilir.

3.5. Verginin Beyan�, Tarh� ve Vergilendirme Dönemi

7194 say�l� Kanuna göre dijital hizmet vergisine ili�kin vergilendirme dönemi, takvim y�l�n�n birer ayl�k dönemleridir. Yani bir takvim y�l� içinde toplam 12 vergilendirme dönemi mevcuttur. Ancak, hizmet türlerine ve mükelleflerin faaliyet hacimlerine göre birer ayl�k yerine üçer ayl�k vergilendirme dönemi belirleme yetkisi Hazine ve Maliye Bakanl��’na verilmi�tir

Dijital Hizmet Vergisinin tarh� mükellefin beyan� üzerine olunmaktad�r. Ancak vergi sorumlu�unun do�mas� halinde, bu beyan vergiyi kesmekle sorumlu tutulanlar taraf�ndan yap�l�r.[56] Beyanname vergilendirme dönemini takip eden ay�n sonuna kadar ilgili vergi dairesine verilir.[57]

Beyanname KDV bak�m�ndan ba�l� olunan vergi dairesine, KDV mükellefiyeti olmayanlar için ise Hazine ve Maliye Bakanl�� taraf�ndan tespit edilecek vergi dairesine verilir.[58] Ödenen bu vergi gelir ve kurumlar vergisine esas safi kazanc�n tespitinde gider olarak indirilebilmektedir.[59]

3.6. Vergi Güvenli�i

Dijital hizmet vergisine ili�kin vergi güvenli�i kanunun 7. maddesi ile hüküm alt�na al�nm��t�r. Vergilere ili�kin beyanname verme ve ödeme ile ilgili yükümlülüklerini süresinde yerine getirmeyen dijital hizmet sa�lay�c�lar� ihtar edilmektedir. Vergiyi tarha yetkili olan vergi dairesi taraf�ndan internet sayfalar�ndaki ileti�im araçlar�, alan ad�, IP adresi ve benzeri kaynaklar yoluyla 213 say�l� vergi usul kanununda say�lan tebligat yöntemleri ile ihtarda bulunulabilme ve bu durumun Gelir �daresi Ba�kanl��’n�n internet sitesinde ilan edilmesi yetkisi sa�lanm��t�r.

7194 say�l� kanun çerçevesinde yap�lan ilana ra�men 30 gün içinde yükümlüklerin yerine getirilmemesi durumunda, dijital hizmet sa�lay�c�lar�n�n Türkiye’de sunarak has�lat elde ettikleri hizmetlere eri�im, kanun çerçevesindeki yükümlülükler yerine getirilinceye kadar Hazine ve Maliye Bakanl�� taraf�ndan engellenmesine karar verilmektedir. Bu karar eri�im sa�lay�c�lar�na bildirilmek üzere Bilgi Teknolojileri ve �leti�im Kurumuna gönderilir. Engelleme kararlar�n�n gere�i bildirimden itibaren yirmi dört saat içinde eri�im sa�lay�c�lar� taraf�ndan yerine getirilir.[60]

4. D�J�TAL H�ZMET VERG�S� ÜLKE KAR�ILA�TIRMALARI

Dijital ekonomilerin vergilendirilmesine ili�kin düzenleme yapan ülkelerden �ngiltere, Fransa, Belçika, Hindistan, Avusturya, �spanya, �talya ile Türkiye uygulamas�n� kar��la�t�rmak üzere a�a��daki tablo düzenlenmi�tir. Tabloda ülkelerin benzerlik içeren ve farkl�l�k gösteren özellikleri birlikte verilmi�tir.

Tablo 1: Dijital Hizmet Vergisi Ülke Uygulamalar�

Ülke	Küresel Gelir E�i�i	Yurtiçi Gelir E�i�i	Vergi Oran�	Verinin Konusu	Uygulanma Durumu
Avusturya	750 milyon Avro	25 milyon Avro	5%	Çevrimiçi reklamc�l�k	Teklif Edildi (Ocak 2020’de yürürlük)
Belçika	750 milyon Avro	Avura Birli�inde 50 milyon Avro	3%	Kullan�c� verilerinin sat��	Teklif Edildi
Çek Cumhuriyeti	750 milyon Avro	50 milyon Çek Korunas�	7%	Hedeflenmi� reklamc�l�k, Çok tarafl� dijital ara yüzlerin kullan�m�, Kullan�c� verilerinin sa�lanmas�	Teklif Edildi
Fransa	750 milyon Avro	25 milyon Avro	3%	Dijital bir ara yüz sa�lanmas�, Hedeflenmi� reklamc�l�k, Kullan�c�lar hakk�nda toplanan verilerin reklam amaçl� iletilmesi	Uygulanmakta
Macaristan	100 milyon Macar Forinti	-	7.5%	Reklam geliri	Uygulanmakta
�talya	750 milyon Avro	5.5 milyon Avro	3%	Dijital ara yüzde verilen reklamlar, Kullan�c�lar�n mal ve hizmet almas�n� / satmas�n� sa�layan çok tarafl� dijital ara yüz, Dijital ara yüz kullanarak olu�turulan kullan�c� verilerinin iletimi	1 Ocak 2020’de yürürlü�e girecek
�spanya	750 milyon Avro	3 milyon Avro	3%	Çevrimiçi reklamc�l�k hizmetleri, Çevrimiçi reklamc�l�k sat�� Veri sat��	Teklif Edildi
Türkiye	750 milyon Avro	20 milyon TL	7.5%	Dijital ortamda kullan�c�lara sa�lanan her türlü reklam hizmeti, Sesli, görsel ya da kay�t edilmesine yönelik olarak dijital ortamda sunulan hizmetler, Kullan�c�lar�n birbirleriyle etkile�ime geçebilecekleri dijital ortam�n sa�lanmas� ve i�letilmesi hizmeti,	1 Mart 2020 tarihinde yürürlü�e girecek
�ngiltere	554 milyon Avro	28 milyon Avro	2%	Arama motorlar�n�n, sosyal medya platformlar�n�n ve çevrimiçi pazarlar�n gelirleri	Teklif Edildi (Nisan 2020’de yürürlü�e girmesi bekleniyor)
Hindistan	-	100.000 INR	%6	Hindistan’da daimi bir kurulu�u olmayan kurulu�lar�n Çevrimiçi reklam hizmet gelirleri	Uygulanmakta

Kaynak: Taraf�m�zca olu�turulmu�tur.

Tablo 1’de yer alan ülkelerin dijital hizmetlere ili�kin istisna, oran, verginin konusu ve uygulanma durumlar�na bak�ld��nda konu ve istisna s�n�rlar� itibariyle benzerlikler gösterdikleri, oran ve uygulama aç�s�ndan ise farkl�l�klara sahip olduklar� görülmektedir. Dijital hizmetlerin vergilendirilmesi ile ilgili olarak Avrupa Birli�i ile OECD nezdinde ortak bir vergilendirme rejimine karar verilememi� olmas� ülkeleri bu yönde idari ve yasal ad�mlar atmaya yöneltti�i görülmektedir. Öyle ki tablo 1’de yer alan ülkelerin bir k�sm� söz konusu faaliyetleri daha yeni vergilendirmekte, bir k�sm� hala daha görü�melere devam etmekte, di�er bir k�sm� ise belirli bir tarihte uygulamaya ba�layacakt�r. Ülkelerin dijital hizmetlerden elde edilen gelirlere uygulanacak istisna hadleri de�erlendirildi�inde hemen hemen hepsinin birbirine yak�n düzenlemeler oldu�u görülmektedir. Vergi konu itibariyle de�erlendirildi�inde reklam hizmetleri a��rl�kl� olmak üzere dijital hizmetlerden sa�lanan tüm faaliyetler verginin konusuna girmektedir. Oranlar itibariyle ülkeler de�erlendirildi�inde %2 ile %7,5 oran�nda uygulamalar yer almaktad�r. Bu noktada Türkiye incelenen ülkeler aras�nda en yüksek vergi oran�na sahip iki ülkeden biridir. Yurt d�� ve yurtiçi istisna hadleri ise hemen hemen bütün ülkelerde ayn�d�r. Yukar�da da vurguland�� gibi dijital ekonomilerin vergilendirilmesine ili�kin ortak bir karar al�namamas� ve ülkelerin art�k bu tür hizmetleri vergilendirmek istemeleri, her ülkede farkl� bir idari ve yasal sürecin ya�anmas�na neden olmu�tur. Bu durum söz konusu verginin ülkelerde daha yeni uygulanmaya ba�lamas�na ya da teklif ve taslak a�mas�nda kalmas�na neden olmu�tur. Türkiye ise bu noktada geli�mi� ülkelerle ayn� do�rultuda yasal ve idari sürecini tamamlayarak ilgili kurum ve kurulu�lar�n dijital hizmet vergisine ili�kin taslak ve teklifleri ��nda vergi uygulamas�na 1 Mart 2020 tarihinde ba�layacakt�r. Türkiye’nin uygulamaya koydu�u dijital hizmet vergisi, bu vergiyi uygulayan veya uygulama a�amas�nda olan ülkelerin düzenlemeleri ile ortak birçok özellik göstermektedir. Türkiye bu alanda yasal ve idari sürecini tamamlayan s�n�rl� say�daki ülkelerden biri konumundad�r.

SONUÇ

Dünyada ya�anan dijital dönü�üm ile dijital teknolojilerin ortaya ç�kard�� olanaklardan yararlanarak sosyal ve kültürel hayatta oldu�u gibi ekonomik hayatta da önemli dönü�ümler gerçekle�mi�tir. Dijitalle�me ile birlikte ekonomik hayatta ortaya ç�kan kolayl�k, ucuzluk ve ula��labilirlik iktisadi i�letmelerin hem pazar�n� geni�letmi�tir hem de bulunduklar� sektörleri daha etkin ve verimli hale getirmi�tir.

Dijital hizmet sunumu yaparak kazanç sa�lad�klar� ülkede fiziki varl�klar� olmayan çok uluslu �irketler için vergilendirme sorunlar� ortaya ç�kmaktad�r. Dijital hizmet sunumu yoluyla birçok ülkede kazanç sa�layan çok uluslu bu �irketlerin faaliyet yürüttü�ü ülkelerin kamu harcamalar�na katk� sunmalar� gereklilik arz etmektedir. Bu gereklili�in bir neticesi olarak birçok ülke dijital hizmet sa�layarak kazanç elde eden bu �irketleri vergilendirmekte ve kamu harcamalar�n�n finansman�na ortak etmek için yasal ve idari düzenlemeler yapmaktad�r.

Çal��mada Türkiye’de dijital ekonominin vergilendirilmesi amac�na yönelik olarak 7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi ile Baz� Kanunlarda ve 375 say�l� Kanun Hükmünde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanunu ile uygulamaya konulan dijital hizmet vergisi tüm yönleriyle incelenmi�tir. Ayr�ca dünyada söz konusu vergiye ili�kin düzenlemeler yapan ülke örneklerindeki uygulamalar de�erlendirilmi�tir. Çal��mada ula��lan sonuca göre Türkiye’de uygulamaya konulan dijital hizmet vergisinin OECD ve Avrupa Birli�i teklif ve taslak çal��malar� ile dünyadaki uygulamalarla konu, istisna, muafiyet, oran, matrah, güvenlik ve mükellef bak�m�ndan uygunluk göstermektedir. Buna göre Türkiye’de uygulamaya koyulan dijital hizmet vergisinin mevzuat yap�s� Dünyadaki uygulamalar ve taslak/teklifler do�rultusunda olu�turulmu�tur. Buna göre dijital hizmet vergisi konu itibariyle kapsam�n�n oldukça geni� tutuldu�u, do�rudan ve arac�l�k faaliyetlerini, hatta arac�l�� kolayla�t�rma faaliyetlerin dahi verginin konusuna girdi�i görülmektedir. Verginin konusunun bu kadar geni� tutulmas� ile kanun koyucunun dijital hizmet sunan i�letmelerin çok büyük bir k�sm�n� sunduklar� dijital hizmetlerin hepsinden vergilendirmeyi amaçlad�� görülmektedir.

Kanun koyucunun, vergi alaca��n� güvence alt�na almak amac�yla hem dijital hizmet sa�lay�c�lar�n� hem bu hizmetten faydalananlar� hem de bu hizmete ili�kin arac�l�k faaliyeti yürütenleri kanunun sayd�� kurallar çerçevesinde verginin ödenmesinden sorumlu tuttu�u görülmektedir. �stisna ve muafiyetlere bak�ld��nda genel itibariyle istisna haddinin di�er ülkelerde yer alan hadlerle ayn� do�rultuda olarak yüksek belirlendi�i tespit edilmektedir. Bununla birlikte istisnalar�n mükerrer vergilemeyi önlemeye ve mükelleflerin vergisel yükümlülüklerini tam ve zaman�nda do�ru olarak yerine getirmelerine, yani vergi uyumunu sa�lamaya yönelik düzenlendi�i görülmektedir.

Türk vergi mevzuat� itibariyle bak�ld��nda, özellikle dijital reklam hizmetlerinden al�nan verginin % 15 oldu�u göz önüne al�n�rsa, al�nan verginin yüksek olmad�� görülmektedir. Bununla birlikte elde edilen has�lat�n tahakkuk esas�na ba�lanmas�, matrah�n bu hizmetlerden sa�lanan tüm gelirleri kapsamas� ve matrahtan gider, maliyet ve vergi ad� alt�nda herhangi bir indirim yap�lamamas� matrah�n a��nmaya u�ramas�n� engellemektedir.

Vergilendirme döneminin takvim y�l�n�n birer ayl�k dönemleri olmas�, tarh�n mükellefin beyan� üzerine yap�lmas� ve beyannamenin vergilendirme dönemini takip eden ay�n sonuna kadar ilgili vergi dairesine verilmesi gibi hususlar�n verginin harcama vergileri mevzuat�yla benzer do�rultuda düzenlendi�ini göstermektedir. Vergisel ödevlerini tam ve do�ru olarak zaman�nda yerine getirmeyen dijital hizmet sa�lay�c�lar�n�n sunmu� olduklar� hizmetlere eri�im yasa��n�n vergi güvenlik önlemi olarak kanunda yer ald��, dijital hizmetlere eri�imin engelleme karar�ndan itibaren 24 saat içinde uygulamaya konulaca�� da önemli müeyyidelerin var oldu�unu göstermektedir.

Türkiye’de uygulamaya koyulan dijital hizmet vergisi dünya ülke uygulamalar� ve mevzuat yap�s� itibariyle de�erlendirildi�inde;

Verginin hizmet al�c�lara yans�t�lma durumu,
Eri�im engeli müeyyidesinin hem hizmet al�c�larda ma�duriyet olu�turabilece�i hem de uluslararas� alanda ülke aleyhine olumsuz bir bak�� olu�turabilece�i,
�stisna hadleri ile vergi oran�n�n her ne kadar ülke uygulamalar� ile paralellik gösterse de yüksek tutuldu�u,
�dari bir kararla internet sitelerine eri�imin hukuki olarak tart��mal� olmas�,
Gelir üzerinden al�nan bir verginin dolayl� vergiler gibi tasarland��,
�nternet sitelerine eri�imin engellenmesinin mülkiyet hakk�na haks�z müdahale ve çal��ma özgürlü�ünün ihlaline neden olabilece�i,
Konsolide has�lat ile istisna hadlerinin nas�l tespit edilece�i belirsizli�i

gibi hususlar�n göz önünde bulundurularak vergi üzerinde yeniden düzenlemeler yap�lmas� etkinli�i ve ba�ar�y� artt�racakt�r.

KAYNAKÇA

AKÇURA. A. (2019). “Dijital Ekonominin Vergilemesinde Dünya Uygulamalar� ve Türkiye'nin Pozisyonu”. Verginet, (https://www.verginet.net/dtt/1/dijital-ekonomi-vergilendirilmesi-dunya-Turkiye-uygulamalari.aspx). Eri�im tarihi: 27 Aral�k 2019.

ASLAN, Ö. (2007). Yeni Ekonomi: Özellikleri ve Endüstrileri. Sosyal Siyaset Konferanslar� Dergisi, Cilt 0, Say� 52, s. 306.

ASLIYÜKSEK, M. K. (2016). Bilgi Teknolojileri ve Dijitalle�menin Türkiye’de Bilgibilim Literatürüne Yans�mas�: Bilgi Dünyas� Dergisi Örne�i (2000-2014). Bilgi Dünyas�, 17 (1), s.88.

AYLUÇTARHAN, A. (2019). “Dijital Reklam Hizmetlerine Getirilen Vergi Kesintisinin Vergi Tekni�i ve Uluslararas� Uygulamalar Aç�s�ndan De�erlendirilmesi”. Vergi Sorunlar� Dergisi, Say�: 369, s. 74.

BAKER MCKENZ�E. (2019). “Adoption Of The French Digital Services Tax”. (https://www.bakermckenzie.com/en/insight/publications/2019/07/adoption-of-french-digital-services-tax). Eri�im tarihi: 30 Kas�m 2019.

BA�ARAN, F. (2005). �nternetin Ekonomi Politi�i, �nternet Toplum Kültür, Mutlu Binark ve Bar�� K�l�çbay (der.). Ankara: Epos Yay�nlar�. s.37.

BA�LAR, G. (2013). Yeni Medyan�n Geli�imi ve Dijitalle�en Kapitalizm, Akademik Bili�im 2013 – XV. Akademik Bili�im Konferans� Bildirileri 23-25 Ocak 2013 – Akdeniz Üniversitesi, s. 823.

BDO. (2019). “Belgium jumps on the bandwagon to tax Online Giants”. (https://www.bdo.be/en-gb/news/2019/belgium-jumps-on-the-bandwagon-to-tax-online-giants). Eri�im tarihi: 22 Aral�k 2019.

BDO. (2019). “France Digital Services Tax introduced”. (https://www.bdo.global/en-gb/microsites/tax-newsletters/world-wide-tax-news/issue-52-september-2019/france-digital-services-tax-introduced). Eri�im tarihi: 18 Ocak 2020.

BDO. (2019). “Spanish Government Approves Digital Services Tax Bill”. (https://www.bdo.global/en-gb/microsites/tax-newsletters/world-wide-tax-news/issue-50-february-2019/spain-spanish-government-approves-digital-services-tax-bill). Eri�im tarihi: 25 Aral�k 2019.

Council Of The European Union. (2018). “Presidency Digital Taxation Roadmap, Brussels, 23 May 2018 (OR. en) 9052/18 FISC 216, Bulgarian”. (http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-9052-2018-INIT/en/pdf). Eri�im tarihi: 10 Ocak 2020

DENTONS. (2019). “Tax Alert: French Digital Services Tax (“DST”)”. (https://www.dentons.com/en/insights/articles/2019/july/15/french-digital-services-tax-dst). Eri�im tarihi: 18 Aral�k 2019.

ELEKTR�KSTOK. (2019). “Dijitalle�me Dijitalle�me Nedir Dijital Dönü�üm Nedir”. (https://www.elektrikstok.com/dijitallesme-dijitallesme-nedir-dijital-donusum-nedir). Eri�im tarihi: 7 Aral�k 2019.

EY. (2019). “Austrian Government approves digital advertising tax bill, Tax Insights for business leaders”. (https://taxinsights.ey.com/archive/archive-news/austrian-government-approves-digital-advertising-tax-bill.aspx). Eri�im tarihi: 20 Ocak 2020.

GENÇASLAN, M. B. (2019). Birle�ik Krall�k’�n Tasarlad�� Dijital Hizmet Vergisi, Vergi Raporu Dergisi, E-Makaleler say�: 236, 2019, (http://vergiraporu.com.tr/upImage/org/mustafa%20baturhan%20gencaslanbb954e.pdf). Eri�im tarihi: 15 Aral�k 2019

HM Revenue & Customs. (2019). (https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/816361/Digital_services_tax.pdf). Eri�im tarihi: 21 Aral�k 2019.

HM Revenue & Customs. (2019). (https://www.gov.uk/government/publications/introduction-of-the-new-digital-services-tax/introduction-of-the-new-digital-services-tax). Eri�im tarihi: 15 Ocak 2020.

KAFKADESK. (2019). “Czech Republic puts forward tax on digital giants, Ultra-Local News From Central Europe”. (https://kafkadesk.org/2019/09/11/czech-republic-puts-forward-tax-on-digital-giants/). Eri�im tarihi: 18 Aral�k 2019.

KANTARCI, Ö., ÖZALP, M., SEZG�NSOY, C., ÖZA�KINLI, O. ve CAVLAK, C. (2017). Dijitalle�en Dünyada Ekonominin �tici Gücü: E-Ticaret. TÜS�AD Yay�nlar�, Yay�n No: TÜS�AD-T/2017, 04-587, s. 4.

KPMG. (2019). “Czech Republic: Digital services tax, update”. (https://home.kpmg/us/en/home/insights/2019/11/tnf-czech-republic-digital-services-tax-update.html). Eri�im tarihi: 18 Kas�m 2019.

KPMG. (2019). “Taxation Of The Digitalized Economy, Developments Summary, Direct taxes”. (file:///C:/Users/ASUS/Desktop/DHV/ülke%20örneklerini%20tablo%20için%20buradan%20al.pdf). Eri�im tarihi: 23 Aral�k 2019.

KPMG. (2019). “France: Digital Services Tax (3%) Is Enacted”. (https://home.kpmg/us/en/home/insights/2019/07/tnf-france-digital-services-tax-enacted.html). Eri�im tarihi: 18 Ocak 2020.

NORMATT�VA. (2017). “Italian Statute 27 December 2017, n. 205, Article 1”. (https://www.normattiva.it/uri-res/N2Ls?urn:nir:stato:legge:2017;205, 1011-1019). Eri�im tarihi: 21 Aral�k 2019.

OECD. (2019). “Transparency and Exchange of Information for Tax Purposes Multilateral Co-operation Changing the World 10th ANNIVERSARY REPORT”. (http://www.oecd.org/tax/transparency/global-forum-10-years-report.pdf). Eri�im tarihi: 2 Aral�k 2019.

OECD. (2018). “The Global Forum’s Plan of Action for Developing Countries Participation in AEOI”. (http://www.oecd.org/tax/transparency/plan-of-action-AEOI-and-developing-countries.pdf). Eri�im tarihi: 30 Kas�m 2019.

OECD. (2017). “Background Br�ef Inclusive Framework on BEPS”. (http://www.oecd.org/tax/beps/background-brief-inclusive-framework-for-beps-implementation.pdf). Eri�im tarihi: 27 Kas�m 2019.

ORKUNO�LU �AH�N, I. F. (2019). “Dijitalle�me ve Uluslararas� Vergilendirmeye Etkisi”. Vergi Sorunlar� Dergisi. Say� 372.

PWC. (2018). “Economic and Policy Aspects of Digital Services Turnover Taxes: A Literature Review”. (file:///C:/Users/ASUS/Desktop/DHV/pwc-dtsg-literature-review-final.pdf). Eri�im tarihi: 10 Aral�k 2019.

PWC. (2018). “Italy’s 2018 Finance Bill Includes Important Provisions On The Digital Economy, Cross-Border Taxation, Tax Insights From International Tax Services”. (https://www.pwc.com/us/en/tax-services/publications/insights/assets/pwc-italy-2018-bill-includes-provisions-on-cross-border-taxation.pdf). Eri�im tarihi: 30 Aral�k 2019.

PWC. (2019). “Economic and Policy Aspects of Digital Services Turnover Taxes: A Literature Review”. (file:///C:/Users/ASUS/Desktop/DHV/pwc-dtsg-literature-review-final.pdf). Eri�im tarihi: 17 Aral�k 2019.

Resmi Gazete. Türkiye Cumhuriyeti Anayasas�. Say� 17863. 9 Aral�k 1982.

Resmî Gazete. 7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi ile Baz� Kanunlarda ve 375 Say�l� Kanun Hükmünde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun. Say� 30971. 5 Aral�k 2019.

Resmî Gazete, 476 Say�l� Cumhurba�kanl�� Karar�. Say�: 30630. 18 Aral�k 2018.

Resmi Gazete, 17 seri No.lu Katma De�er Vergisi Genel Uygulama Tebli�inde De�i�iklik Yap�lmas�na Dair Tebli�. Say� 30318. 31 Ocak 2018

SCH�LLER. D. (1999). Digital Capitalism: Networking The Global Market System, The MIT Press: Cambridge, s. 157.

The Law Library of Congress. (2019). “Austria: Digital Tax for Large Internet Companies Introduced”. (http://www.loc.gov/law/foreign-news/article/austria-digital-tax-for-large-internet-companies-introduced/). Eri�im tarihi: 29 Kas�m 2019.

[1] Gül�ah BA�LAR, Yeni Medyan�n Geli�imi ve Dijitalle�en Kapitalizm, Akademik Bili�im 2013 – XV. Akademik Bili�im Konferans� Bildirileri 23-25 Ocak 2013 – Akdeniz Üniversitesi, 2013. s. 823.

[2]Mehlika KARAGÖZO�LU, Asl� YÜKSEK. “Bilgi Teknolojileri ve Dijitalle�menin Türkiye’de Bilgibilim Literatürüne Yans�mas�: Bilgi Dünyas� Dergisi Örne�i (2000-2014)”. Bilgi Dünyas�. 17 (1), 2016. s.88.

[3] Özgür ASLAN. “Yeni Ekonomi: Özellikleri ve Endüstrileri”. Sosyal Siyaset Konferanslar� Dergisi, Cilt 0. Say� 52. 2007. s. 306.

[4] Elektrikstok. “Dijitalle�me Dijitalle�me Nedir Dijital Dönü�üm Nedir”. (https://www.elektrikstok.com/dijitallesme-dijitallesme-nedir-dijital-donusum-nedir). Eri�im tarihi: 7 Aral�k 2019.

[5] Funda BA�ARAN. “�nternetin Ekonomi Politi�i, �nternet Toplum Kültür” Mutlu Binark ve Bar�� K�l�çbay (der.). Ankara: Epos Yay�nlar�. 2005. s.37.

[6] Dan SCHILLER. Digital Capitalism: Networking The Global Market System, The MIT Press: Cambridge, 1999, s. 157.

[7] Öget KANTARCI ve di�erleri. “Dijitalle�en Dünyada Ekonominin �tici Gücü: E-Ticaret”. TÜS�AD Yay�nlar�. Yay�n No: TÜS�AD-T/2017. 04-587. s. 4.

[8] Pwc. “Economic and Policy Aspects of Digital Services Turnover Taxes: A Literature Review”. (file:///C:/Users/ASUS/Desktop/DHV/pwc-dtsg-literature-review-final.pdf). Eri�im tarihi: 10 Aral�k 2019

[9]09.11.1982 tarihli RG’de yay�mlanan 2709 Say�l� Türkiye Cumhuriyeti Anayasas�. Madde 73.

[10] Council Of The European Union. “Presidency Digital Taxation Roadmap, Brussels, 23 May 2018 (OR. en) 9052/18 FISC 216, Bulgarian”. (http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-9052-2018-INIT/en/pdf). Eri�im tarihi: 10 Ocak 2020

[11] Council Of The European Union. “Presidency Digital Taxation Roadmap, Brussels, 23 May 2018 (OR. en) 9052/18 FISC 216, Bulgarian”. (http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-9052-2018-INIT/en/pdf). Eri�im tarihi: 12 Aral�k 2019

[12] Arzu AKÇURA. “Dijital Ekonominin Vergilemesinde Dünya Uygulamalar� ve Türkiye'nin Pozisyonu”. Verginet, (https://www.verginet.net/dtt/1/dijital-ekonomi-vergilendirilmesi-dunya-Turkiye-uygulamalari.aspx). Eri�im tarihi: 27 Aral�k 2019

[13] OECD. “Transparency and Exchange of Information for Tax Purposes Multilateral Co-operation Changing the World 10th ANNIVERSARY REPORT”. (http://www.oecd.org/tax/transparency/global-forum-10-years-report.pdf). Eri�im tarihi: 2 Aral�k 2019

[14] OECD. “The Global Forum’s Plan of Action for Developing Countries Participation in AEOI”. (http://www.oecd.org/tax/transparency/plan-of-action-AEOI-and-developing-countries.pdf). Eri�im tarihi: 30 Kas�m 2019

[15] OECD. “BACKGROUND BRIEF Inclusive Framework on BEPS”. (http://www.oecd.org/tax/beps/background-brief-inclusive-framework-for-beps-implementation.pdf). Eri�im tarihi: 27 Kas�m 2019

[16]Mustafa Baturhan GENÇASLAN. Birle�ik Krall�k’�n Tasarlad�� Dijital Hizmet Vergisi, Vergi Raporu Dergisi, E-Makaleler say�: 236, 2019, (http://vergiraporu.com.tr/upImage/org/mustafa%20baturhan%20gencaslanbb954e.pdf). Eri�im tarihi: 15 Aral�k 2019

[17] Arzu AKÇURA, a.g.e. s. 5-6

[18] HM Revenue & Customs. (https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/816361/Digital_services_tax.pdf). Eri�im tarihi: 21 Aral�k 2019.

[19] HM Revenue & Customs. (https://www.gov.uk/government/publications/introduction-of-the-new-digital-services-tax/introduction-of-the-new-digital-services-tax). Eri�im tarihi: 15 Ocak 2020.

[20] Çok dü�ük kâr marj� olan veya zarar eden i�letmeler için vergi yükünde adaleti/güveni sa�lama ko�ullar�na sahip vergi sistemi olu�umu.

[21] Çok dü�ük kâr marj� olan veya zarar eden i�letmeler için vergi yükü dengeleme katsay�s�

[22] Mustafa Baturhan GENÇASLAN. A.g.e. s. 7.

[23] HM Revenue & Customs. (https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/816361/Digital_services_tax.pdf). Eri�im tarihi: 20 Ocak 2020.

[24] KPMG. “Taxation of the digitalized economy, Developments Summary, Direct taxes”. (file:///C:/Users/ASUS/Desktop/DHV/ülke%20örneklerini%20tablo%20için%20buradan%20al.pdf). Eri�im tarihi: 20 Ocak 2020.

[25] Pwc. “Economic and Policy Aspects of Digital Services Turnover Taxes: A Literature Review”. (file:///C:/Users/ASUS/Desktop/DHV/pwc-dtsg-literature-review-final.pdf). Eri�im tarihi: 17 Aral�k 2019.

[26] KPMG. “France: Digital Services Tax (3%) Is Enacted”. (https://home.kpmg/us/en/home/insights/2019/07/tnf-france-digital-services-tax-enacted.html). Eri�im tarihi: 18 Ocak 2020.

[27] Pwc. “Economic and Policy Aspects of Digital Services Turnover Taxes: A Literature Review”. (file:///C:/Users/ASUS/Desktop/DHV/pwc-dtsg-literature-review-final.pdf). Eri�im tarihi: 21 Ocak 2020.

[28]I��l Fulya ORKUNO�LU �AH�N. “Dijitalle�me ve Uluslararas� Vergilendirmeye Etkisi”. Vergi Sorunlar� Dergisi. Say�: 372. 2019.

[29] DENTONS. “Tax Alert: French Digital Services Tax (“DST”)”. (https://www.dentons.com/en/insights/articles/2019/july/15/french-digital-services-tax-dst). Eri�im tarihi: 18 Aral�k 2019.

[30] BDO. “France Digital Services Tax introduced”. (https://www.bdo.global/en-gb/microsites/tax-newsletters/world-wide-tax-news/issue-52-september-2019/france-digital-services-tax-introduced). Eri�im tarihi: 28 Aral�k 2019.

[31] Baker McKenzie. “Adoption Of The French Digital Services Tax”. (https://www.bakermckenzie.com/en/insight/publications/2019/07/adoption-of-french-digital-services-tax). Eri�im tarihi: 30 Kas�m 2019.

[32] BDO. “France Digital Services Tax introduced”. (https://www.bdo.global/en-gb/microsites/tax-newsletters/world-wide-tax-news/issue-52-september-2019/france-digital-services-tax-introduced). Eri�im tarihi: 18 Ocak 2020.

[33] The Law Library of Congress. “Austria: Digital Tax for Large Internet Companies Introduced”. (http://www.loc.gov/law/foreign-news/article/austria-digital-tax-for-large-internet-companies-introduced/). Eri�im tarihi: 29 Kas�m 2019.

[34] EY. “Austrian Government approves digital advertising tax bill, Tax Insights for business leaders”. (https://taxinsights.ey.com/archive/archive-news/austrian-government-approves-digital-advertising-tax-bill.aspx). Eri�im tarihi: 20 Ocak 2020.

[35] BDO. “Belgium jumps on the bandwagon to tax Online Giants”. (https://www.bdo.be/en-gb/news/2019/belgium-jumps-on-the-bandwagon-to-tax-online-giants). Eri�im tarihi: 22 Aral�k 2019.

[36] KPMG. “Taxation of the digitalized economy, Developments Summary, Direct taxes”. (file:///C:/Users/ASUS/Desktop/DHV/ülke%20örneklerini%20tablo%20için%20buradan%20al.pdf). Eri�im tarihi: 23 Aral�k 2019.

[37] Kafkadesk. “Czech Republic puts forward tax on digital giants, Ultra-Local News From Central Europe”. (https://kafkadesk.org/2019/09/11/czech-republic-puts-forward-tax-on-digital-giants/). Eri�im tarihi: 18 Aral�k 2019.

[38] KPMG. “Czech Republic: Digital services tax, update”. (https://home.kpmg/us/en/home/insights/2019/11/tnf-czech-republic-digital-services-tax-update.html). Eri�im tarihi: 18 Kas�m 2019.

[39] Pwc. “Italy’s 2018 Finance Bill Includes Important Provisions On The Digital Economy, Cross-Border Taxation, Tax Insights From International Tax Services”. (https://www.pwc.com/us/en/tax-services/publications/insights/assets/pwc-italy-2018-bill-includes-provisions-on-cross-border-taxation.pdf). Eri�im tarihi: 30 Aral�k 2019.

[40] I��l Fulya ORKUNO�LU �AH�N. a.g.e. s. 111

[41] Normattiva. “Italian Statute 27 December 2017, n. 205, Article 1”. (https://www.normattiva.it/uri-res/N2Ls?urn:nir:stato:legge:2017;205, 1011-1019). Eri�im tarihi: 21 Aral�k 2019.

[42] BDO. “Spanish Government Approves Digital Services Tax Bill”. (https://www.bdo.global/en-gb/microsites/tax-newsletters/world-wide-tax-news/issue-50-february-2019/spain-spanish-government-approves-digital-services-tax-bill). Eri�im tarihi: 25 Aral�k 2019.

[43] Arzu AKÇURA. a.g.e. s. 3-4.

[44] Pwc. “Economic and Policy Aspects of Digital Services Turnover Taxes: A Literature Review”. (file:///C:/Users/ASUS/Desktop/DHV/pwc-dtsg-literature-review-final.pdf). Eri�im tarihi: 25 Aral�k 2019.

[45] Arzu AKÇURA. a.g.e. s. 3-5.

[46] KPMG. “Taxation Of The Digitalized Economy, Developments Summary, Direct Taxes”. (file:///C:/Users/ASUS/Desktop/DHV/ülke%20örneklerini%20tablo%20için%20buradan%20al.pdf). Eri�im tarihi: 28 Aral�k 2019.

[47] Arzu AKÇURA. A.g.e. s. 5-6.

[48] Arif AYLUÇTARHAN. “Dijital Reklam Hizmetlerine Getirilen Vergi Kesintisinin Vergi Tekni�i ve Uluslararas� Uygulamalar Aç�s�ndan De�erlendirilmesi”. Vergi Sorunlar� Dergisi. Say� 369. 2019. s. 74.

[49] I��l Fulya ORKUNO�LU �AH�N. a.g.e. s. 115.

[50] Resmî Gazete, 7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi ile Baz� Kanunlarda ve 375 Say�l� Kanun Hükmünde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun, Say� 30971. 5 Aral�k 2019, Madde 1.

Resmî Gazete, 7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi ile Baz� Kanunlarda ve 375 Say�l� Kanun Hükmünde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun, Say� 30971, 5 Aral�k 2019, Madde 3/1

[52] Resmî Gazete, 7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi ile Baz� Kanunlarda ve 375 Say�l� Kanun Hükmünde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun, Say� 30971, 5 Aral�k 2019, Madde 3/2

[53] Resmî Gazete, 7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi ile Baz� Kanunlarda ve 375 Say�l� Kanun Hükmünde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun, Say� 30971, 5 Aral�k 2019, Madde 4/1

[54] Resmî Gazete, 7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi ile Baz� Kanunlarda ve 375 Say�l� Kanun Hükmünde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun, Say� 30971, 5 Aral�k 2019, Madde 4/2

[55] Resmî Gazete, 7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi ile Baz� Kanunlarda ve 375 Say�l� Kanun Hükmünde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun, Say� 30971. 5 Aral�k 2019. Madde 5

[56] Resmî Gazete, 7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi ile Baz� Kanunlarda ve 375 Say�l� Kanun Hükmünde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun, Say� 30971. 5 Aral�k 2019. Madde 6/2

[57] Resmî Gazete, 7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi ile Baz� Kanunlarda ve 375 Say�l� Kanun Hükmünde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun, Say� 30971. 5 Aral�k 2019. Madde 6/3

[58] Resmî Gazete, 7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi ile Baz� Kanunlarda ve 375 Say�l� Kanun Hükmünde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun, Say� 30971. 5 Aral�k 2019. Madde 6/4

[59] Resmî Gazete, 7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi ile Baz� Kanunlarda ve 375 Say�l� Kanun Hükmünde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun, Say� 30971. 5 Aral�k 2019. Madde 6/5, 6, 7

[60] Resmî Gazete, 7193 Say�l� Dijital Hizmet Vergisi ile Baz� Kanunlarda ve 375 Say�l� Kanun Hükmünde Kararnamede De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun, Say� 30971. 5 Aral�k 2019. Madde 7/1, 2

D�J�TALLE�EN D�NYADA D�J�TAL H�ZMET VERG�S�: �RNEK �LKE UYGULAMALARI ve T�RK�YE

YORUMLAR

D�J�TALLE�EN D�NYADA D�J�TAL H�ZMET VERG�S�: �RNEK �LKE UYGULAMALARI ve T�RK�YE

YAZAR HAKKINDA

Ulvi SANDALCI* Ozg�r SAYGIN** Ara�. G�r. Dr.* Dr. ��r. �yesi**

YAZARIN SON MAKALELER�

D�J�TALLE�EN D�NYADA D�J�TAL H�ZMET VERG�S�: �RNEK �LKE UYGULAMALARI ve T�RK�YE

YORUMLAR