Bu çalışma, ölçülülük ilkesinin vergi hukukundaki
rolünü Anayasa’nın 13. maddesi kapsamında
ve Anayasa Mahkemesi’nin (AYM)
vergilendirmeye ilişkin kararları ışığında incelemektedir.
Araştırmanın amacı, AYM’nin vergi ile
ilgili kararlarında ölçülülük ilkesini hangi ölçütlerle
uyguladığını ve bu uygulamanın tutarlılığını
ortaya koymaktır. Yöntem olarak, ilgili kararların
içerik analizi yapılmış; ölçülülüğün elverişlilik,
gereklilik ve orantılılık alt ilkelerine hangi durumlarda
başvurulduğu değerlendirilmiştir. AYM,
vergilendirme bağlamında ölçülülük denetimini
çoğu kez kanunilik, genellik ve eşitlik ilkeleriyle
birlikte yürütmekte; kamu yararı ile bireysel çıkarlar
arasında makul denge sağlandığında ihlal
görmemektedir. Vergi ceza hukukunda yaptırımların
amaçla orantısı vurgulanırken, vergi icra hukukunda ihtiyatî haciz ve ihtiyatî tahakkuk gibi
tedbirlerin mükellefin mali yapısını aşırı ölçüde
sarsmayacak şekilde uygulanması gereği belirtilmektedir.
Çalışma vergi aslı, vergi suç ve cezaları
ile idarenin takdir yetkisine dair; ölçülülük
değerlendirmesi açıkça yürütülen ve vergilendirme
ile doğrudan bağlantılı kararlarla sınırlandırılmıştır.
Çalışma, önce ilkenin kavram ve kapsamını
açıklamakta, ardından vergi hukukundaki
yerine değinmekte; son bölümde seçilmiş AYM
kararlarını örneklerle çözümlemektedir. Son olarak,
politika yapıcılara ve uygulayıcılara somut
öneriler sunulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Ölçülülük İlkesi, Vergi
Hukuku, Vergilendirme İlkeleri, Anayasa Mahkemesi.
JEL Sınıflandırma Kodları: K10, K34, H29.
Abonelik veya Satın Alma Gerekiyor!
Bu makalenin devamını okuyabilmek için giriş yapmanız, satın almanız veya abone olmanız gerekmektedir.