Kalkýnmakta olan ülkemizde, diðer pek çok ülkede uygulanan ve kalkýnmayý teþvik eder mahiyette olan tedbirler, zaman zaman çeþitli þekillerde yürürlüðe konmaktadýr. "Yatýrým indirimi'de bu tedbirlerden biridir. Kýsaca vergi istisnasý olarak iade edilebilecek "Yatýrým indirimi Müessesesi" ilk defa 19.12.1963 tarihinde yayýmlanan 202 sayýlý Kanun'la mevzuatýmýza girmiþtir. Bu çalýþmamýzda, teþvik tedbirlerinin en önemli kalemi olan yatýrým indirimini; mahiyeti; faydalanabilecek mükellefler; taydalanma þartlarý ve muhasebe kayýtlarý yönünden inceleyeceðiz. Çalýþma hazýrlanýrken, ilgili mevzuatýn taranmasý yanýnda, yatýrým indiriminden faydalanan mükelleflerle direkt olarak görüþülmüþ ve elde edilen bilgiler ayný zamanda Vergi Denetmenleri'yle de tartýþýlmýþtýr. Çalýþmamýzýn, muhasebecilere ve uygulamacýlara yardýmcý olacaðý kanaatindeyiz.

Fason imalat, bir yan firma tarafýndan iliþkide bulunduðu bir ana firmaya ait bir mal ya da hizmetin tümünün ya da bir bölümünün üretilmesidir. Üretim aþamasýnda gerekli olan girdilerin bir bölümünün ya da tümünün saðlanmasý, fason imalat yapan firma tarafýndan ana firmadan istenebilir. Ancak, fason imalat yapan ve yaptýran firmalarýn, fason imalat iþinin gerçekleþmesi açýsýndan , ana kuruluþ - yan kuruluþ gibi bir iliþkide bulunmalarý þart deðildir. Nitekim, fason imalat, mevzuatýmýýda tam olarak tanýmlanmamakla beraber 51 seri nolu Katma Deðer Vergisi Genel Tebliði ' nde þu açýklamalar yer almýþtýr: "Fason imalatýn þartý, imal edilecek mal ile ilgili ana hammadde baþta olmak üzere hammaddelerin fason iþ yaptýranlarca temin edilmesidir. Fason i þlerde mamül bir bütün olarak imal ettirilebileceði gibi, üretim aþamalarý itibarýyle kýsmi olarak fason iþ yaptýrýlmasý da mümkündür." Bu çalýþmamýzda, tartýþmalý bir konu olan, fason imalatýn muhasebe kayýtlarýný, fason imalat yaptýran ve yapan firmalar açýsýndan ele aldýk. Tartýþma, fason imalatýn hangi hesaplarda izleneceðinden çok, dönem sonu stoklarýnýn kayýtlarda nasýl gösterileceði ile ilgilidir. Diðer bir sorun da KDV'nin hesaplanmasý ve tevkifatýdýr. Çünkü, fason imalatýn KDV'nde, hem imalata mal veren, hemde imalat yapan açýsýndan sorumluluk vardýr.