Þirketlerin öz kaynaklarýný oluþturan sermaye ve sermaye yedekleri ile geçmiþ yýl zararlarýnýn sermaye azaltýlmasýnda kullanýlmasý, azaltýlan sermayenin hangi kaynaktan karþýlandýðý ile doðrudan baðlantýlý olarak, þirketler üzerinde vergisel sonuçlar doðurabilmektedir. Mükelleflerin, sermaye kaynaklarýný iyi analiz etmeksizin, sermaye azaltýlmasýna gitmeleri, mükellefleri cezalý kurumlar vergisi ve kar daðýtýmýna baðlý tevkifat yükümlülüðü ile karþý karþýya býrakabilmektedir. Sermaye azaltýlmasýnýn öncelikle sermayenin hangi unsurlarý üzerinden yapýldýðýnýn kabul edilmesi gerektiði mali idare tarafýndan muktezalar bazýnda deðerlendirilmiþ olup, mukteza dýþýnda konu ile ilgili kanun maddesi, teblið veya sirkü bulunmamaktadýr.

Ýþletmeler dönem sonlarýnda envanter çýkarmak sureti ile mevcutlarýn fiilen tespit edilen tutarlarý ile kayýtlarda izlenen tutarlarý arasýnda herhangi bir fark olup olmadýðýný tespit ederler. Burada belirtilen mevcutlar ifadesi, iþletmenin sayýlmasý, ölçülmesi ve tartýlmasý mümkün olan ve tekdüzen hesap planýnda kasa, stok ve maddi duran varlýklar olarak isimlendirilen varlýklarý ifade eder. Mevcutlarýn fiili tutarlarý ile kayýtlarda izlenen tutarlarý arasýnda farkýn olmasý durumunda, "197 Sayým ve Tesellüm Noksanlýklarý" ve "397 Sayým ve Tesellüm Fazlalýklarý" hesaplarý kullanýlarak fiili durum ile kayýtlar arasýndaki farkýn giderilmesi gerekmektedir. Daha sonra söz konusu farkýn nedeni araþtýrýlmak suretiyle, gerek tekdüzen hesap planý ve gerekse de vergi mevzuatý kapsamýnda gerekli düzeltme kayýtlarýnýn yapýlmasý gerekmektedir.

Bu çalýþmamýzda, VUK'nun 280 inci maddesinde yer bulan yabancý para cinsinden alacak ve borçlara iliþkin deðerleme hükümleri açýklanacaktýr.