193 sayılı GVK.'nun "Gelidere giren sair kazanç ve iratlar" başlıklı 80. maddesinde, aynı kanunun "Değer artış kazançları" başlıklı mükerrer 80. maddesiyle tadadi olarak belirlenen bir kısım mal ve hakların elden çıkanlmasından doğan kazançların vergiye tabi gelire dahil olduğu belirtilmiş olup; 2361 sayılı Kanunla yeniden düzenlenen 80 ve mükerrer 80. maddelere paralel olarak aynı sayılı kanunla 81. madde "Vergilendirilmeyecek değer artış kazançları" başlığı ile yeniden düzenlenmiş ve bu maddeyle 80. maddenin bir istisnası olarak devir ve
nev'i değişikliklerine ilişkin bazı hallerde değer ·artış kazancı hesaplanmaması ve vergi dışı tutulması hüküm altına alınmıştır.
Gelir Vergisi Kanunu'nun 81. maddesi işletmelerin devamlılığını sağlamak ve bilhassa da kurumlaşmayı teşvik maksatlı olarak üç bent halinde düzenlenmiş olup, işbu yazımızda sadece ferdi işletmelerin sermaye şirketlerine
devri ile şahıs şirketlerinin sermaye şirketlerine dönüşmesine ilişkin istisna hükümleri üzerine tereddüte
düşülen bazı hususlar ile görüş ve önerilerimiz izaha çalışılacaktır.
GVK.'nun 81. maddesinin 2 numaralı bendi ile; "Kazancı bilanço esasına göre tespit edilen ferdi bir işletmenin bilançosunun bir sermaye şirketine aktif ve pasifi ilt: bütün halinde devrolunması, devralan şirketin bilançosuna
aynen geçirilmesi ve devredilen ferdi işletmenin sahip veya sahiplerinin şirketten devir bilançosuna göre hesaplanan öz sermayesi tutarından ortaklık payı alması (bu ortaklık payını temsil eden hisse senetlerinin nama yazılı olm-:ısı şarttır.) Ve aynı kanunun aynı maddesinin 3 nurnaralı bendi ile de; "Kollektif ve adi komandit şirketlerin bu maddenin 2 numaralı bendinde yazılı şartlar dahilinde nev'i değiştirerek sermaye şirketi haline dönüşmesi" Durumlarında değer artış kazancı hesaplanmaması ve vergi dışı tutulması, hüküm altına alınmıştır.
Sözkonusu bent hükümlerinin bir bütün olarak değerlendirilmesinde, ferdi bir işletmenin bir sermaye şirketine devrinde veya şahıs şirketlerinin sermaye şirketlerine dönüşümünde değer artış kazancı hesaplanmaması ve vergilendirilmemesi için sermaye şirketine devredilecek ferdi işletmenin (veya sermaye şirketine dönüşecek şahıs şirketinin); - Bilanço esasına göre defter tutması, - Bilançosunun aktif ve pasifi ile bütün halinde devrolunrrıası ve devir alınması, - Devir bilançosuna göre hesaplanan öz sermaye tutarında ortaklık payı alması,
-Hisse senetlerinin nama yazılı olması, gerekmektedir. Ancak Limited Şirketlerde ortaklar tarafından konulan sermaye için Anonim Şirkette olduğu gibi hisse senedi verilmeyeceğinden, ferdi bir işletmenin limited şirkete devrinde değer artış kazancı hesaplanmaması için ilk üç koşulun yerine getirilmesi kafi gelmektedir. Ferdi işletmelerin anonim şirketlere devrinde ise dört koşulunda araoacağı muhakkaktır.
Makaleyi PDF olarak indirebilirsiniz.