Denetim: birbiri ile devamlý etkileþim halinde olan belirli evrelerden oluþur. Bu ise, denetimin bir süreç olduðunu gösterir. Denetimin yapýlabilmesi için bu evrelerin sýrasýyla meydana getirilmesi ve denetim bütününün ortaya çýkarýlmasý gerekmektedir. O halde denetim süreci; konu ile ilgili belli baþlý eserlerde de belirtildiði gibi, müþterinin seçimi ve iþin kabulü ile baþlar, denetim çalýþmalarýnýn sistematik bir þekilde yürütülmesi ile devam eder ve amaçlanan hedefe ulaþýlmasý ile sona erer. Denetim bütününü oluþturan her evrenin etkin bir biçimde yapýlmasý, denetimin de etkin ve verimli bir biçimde yapýlmasýný saðlar. Bu yüzden, her bir evrenin genel kabul görmüþ denetim standartlarýna uygun olarak yürütülmesi, denetçiler arasýnda gerekli koordinasyonun saðlanmasý ve son olarak da, her türlü alternatifi göz önünde bulunduracak þekilde esnek bir tutum izlenmesi gerekmektedir. Denetim süreci çok kapsamlý ve yoðundur. Fakat denetlenen firmanýn önceki dönemlerdeki faaliyetleri, denetimi yapan þirket ya da baþka bir denetim firmasý tarafýndan denetlenmiþse, denetim sürecinin kapsamý ve yoðunluðu daha az olacaktýr . Zira bu durumda, denetlenen firmanýn önceki dönemdeki faaliyetlerinin incelenmesi söz konusu olmayacak, bu durum ise, denetimin kapsamýný daraltarak, denetçinin gerek zaman gerekse maliyet tasarrufu yapmasýna neden olacaktýr.

Bazý üretim iþletmelerinde, üretilmesi hedeflenen ana ürünlerin yaný sýra, zorunlu olarak bir takým ürünler de üretilmektedir. Bu ürünlere genellikla Yan Ürün denmektedir. Yan Ürün maliyetlerinin hesaplanmasýnda da bir takým yöntemler mevcuttur. Bu yöntemler temel olarak ikiye ayrýlmaktadýr. Bunlardan ilki ; Yan Ürünlere Maliyetten Pay Verilmesini Esas Alan Yöntemdir. Bu yöntemde genel olarak yan ürünler, ya satýldýklarý zaman elde edilen hasýlat üzerinden maliyetlendirilirler ya da satýlsýn veya satýlmasýn, piyasadaki emsal deðerleri üzerinden maliyetlendirilirler. Bir diðermaliyetlendirme yöntemi ise, yan ürünlerin piyasadaki emsal deðerlerinden, üretimin gerçekleþmesi için yapýlan ek maliyetlerin ve de kar marjý toplamlarýnýn çýkarýlmasýný içermektedir. Konuyla ilgili olarak yapýlan kapsamlý bir anket araþtýrmasýna göre Tek Düzen Hesap Planý (TDHP)'na tabi olan iþletmelerin %35.3'ü,Sermaye Piyasasý Kurulu (SPK) Hesap Planýna tabi olan iþletmelerin %38.2'si ve toplamda da ülke genelindeki iþletmelerin %73.5'i, Yan Ürünlere Maliyetten Pay Ve rilmesini Esas Alan Yöntemi seçmiþ bulunmaktadýrlar. Söz Konusu yöntemi seçen iþ letmelerin %60' ý Satýþ Deðeri Yöntemini {%40 ' ý Brüt, %20'si Net Sat ý þ De ð e ri Yöntemi), % 1 6'sý Piyasa Fiyat ý ný Esas Alan Yöntemi, %24'ü ise, Piyasa Fiyatýndan Hareketle Geriye Doðru Hesaplama Yöntemini benimsemiþlerdir. Yine, Yan Ürünlere Maliyetten Pay Verilmesini Esas Alan Yöntemi seçen iþletmelerin %57.1 'i, yan ürünlerin satýþýndan elde ettikleri hasýlatý Satýþ Deðeri içinde, %21.4'ü satýlan malýn maliyetinden düþürülmek suretiyle ve %21.5'i de diðer gelirler grubunda göstermektedirler.

"Denetim" ve "Denetleme" sözcüklerinin ingilizce'deki karþýlýklarý "Audit" ve "Auditing"dir. "Audit" sözcüðünün kökü, Latince "Audire" filiinden gelmekte olup, anlamý "Dinlemek"tir. iþte, görevleri incelemek olan ve "Muhasiplerin verdiði hesaplarý dinleyen" kimselere daha sonralarý" "Denetçi (Auditor)" ve yapýlan iþe de "Denetleme (Auditing)" denilmeye baþlanmýþtýr. Bu açýklamalardan sonra Denetim; "Olmasý gerekenle olanýn, belirli ölçütler dahilinde tarafsýzca karþýlaþtýrýlarak deðerlendirilmesi ve sonuçlarýnýn ilgi duyanlara sunulmasý" þeklinde tanýmlanabilir. Yine çok yaygýn olarak kullanýlan bir tanýmda ise, denetim þu þekilde açýklanmaktadýr . "Denetim, iktisadi faaliyet ve olaylarla ilgili iddialarýn; önceden saptanmýþ ölçütlere uygunluk derecesini araþtýrmak ve sonuçlarýný ilgi duyanlara bildirmek amacýyla, tarafsýzca kanýt toplayan ve bu kanýtlarý deðerleyen sistematik bir süreçtir." Tüm bu açýklamalar, denetimin, insanlarýn doðru ve güvenilir bilgiye olan ihtiyaçlarýndan doðduðunu göstermektedir. Yani denetim; firmalarýn kendi faaliyetleri ile ilgili bilgilerini içeren verilerin, önceden belirlenmiþ · bir takým standartiara olan uygunluk derecelerinin, tarafsýz bir þekilde ve çeþitli tekniklerle araþtýrýlmasýný, elde edilen bulgularýn, kanýtlarla desteklenmesi suretiyle ilgi duyanlara bildirilmesini saðlamak suretiyle, çok önemli bir görev üstlenmektedir.