Patent kelimesi, eski dilde ihtira beratý (hakký) olarak kullanýlmaktadýr. Patent, Ýngilizce kökenli bir kelime olup, gerçek veya tüzel kiþilerce bir buluþun veya o buluþu uygulama alanýnda kullanma hakkýnýn bir kimseye ait olduðunu gösteren belge; patent hakký ise, imalat veya üretim izni anlamýnda kullanýlmaktadýr. Bu izin kapsamýnda verilen belge ise ?patent belgesi? adý ile adlandýrýlmaktadýr. Günümüzde patentler, yasal düzenlemeler çerçevesinde verilen patent belgesi ile korunmaktadýr. Patentler devir edilebilir, miras yoluyla intikal edebilir, lisansa konu olabilir ve rehin edilebilir. Yine patentten doðan haklar haczedilebilir, hapis hakkýna ve zilyetliðe konu olabilir. Bu çalýþmamýzda ülkelerin geliþmiþlik düzeyi göstergelerinden olan ve her geçen gün daha büyük bir öneme sahip olan patentlerin hukuki ve kavramsal çerçevesi çizildikten sonra patent iþlemlerinin vergilendirilmesine yönelik açýklamalarda bulunulacaktýr.

Peþin fiyatlandýrma anlaþmasý, iliþkili kiþiler ile yapýlan mal veya hizmet alým ya da satým iþlemlerine iliþkin transfer fiyatýnýn tespit edilmesinde belli bir dönem için uygulanacak yöntemin mükellefin yazýlý talebi üzerine, mükellef ile idare arasýnda anlaþarak belirlenmesidir. Peþin fiyatlandýrma anlaþmasý uygulamalarý ilk defa Amerika tarafýndan 1991 yýlýnda uygulanmýþtýr. Peþin fiyatlandýrma anlaþmasý, vergi sistemimize 5520 sayýlý Kurumlar Vergisi Kanunu ile dâhil edilmiþtir. Peþin fiyatlandýrma anlaþmalarý dayanaðýný, Kurumlar Vergisi Kanunu?nun 13. maddesinin 5. fýkrasýnda yer alan hükümden almaktadýr. Peþin fiyatlandýrma anlaþmasý mükellefe, belirsizlikleri ortadan kaldýrarak, iliþkili kiþiler ile gerçekleþtirdikleri iþlemlerde öngörülebilirliði artýrma imkâný saðlamakla birlikte hem idare hem de mükellef için karþýlýklý iþbirliði ve güven çerçevesinde yapýcý bir ortam oluþturur.

Maddi duran varlýklar iþletmelerin toplam varlýklarý içinde önemli yer tutarlar ve bu nedenle finansal analiz açýsýndan büyük öneme sahiptirler. Standarda göre duran varlýklarýn, ilk muhasebeleþtirilmesi sonrasý kullanýlan iki deðerleme modeli vardýr. Bunlar maliyet modeli ve yeniden deðerleme modelidir. Bu çalýþmada, yukarýda bahsedilen maddi duran varlýk deðerleme yöntemlerinden "maliyet modeli" aktarýlmaya çalýþýlacaktýr. Konunun daha iyi anlaþýlabilmesi için önce maddi duran varlýklar ve TMS 16 standardý ile ilgili kavramsal bilgilere yer verilecek daha sonra "maliyet modeli" anlatýlacaktýr.