Enflasyonun vergisel merkezli sorunsalı makalemizin ilerleyen bölümlerinde 5024 sayılı kanun ve 328 nolu VUK tebliği açıklamaları çerçevesinde ele alınmışt ı r . Asıl konumuz olan Enflasyonun Vergisel Boyutuna bakt ı ğ ı mızda ise; Enflasyon mal i tabloların homojenliğini bozmakta, işletmeleri n faaliyet sonuç l arı nın gerçek ve doğru olarak gösterilmesine engel olmakta, işletmelerin sermayele rini koruyamamalarına sebep olmakta, vergi adaletini bozmakta, sermayenin ve rgi lenmesine yol açmakta, yerli sermayenin yurtdışına gitmesiyle bi rlikte yabancı sermayenin yurt içine girmesine ( yatırım amacıyla) engel olmakta ve en önemlisi vergi kaçırmayaneden olmaktadır. işte Enflasyon Muhasebesine; mali tabloları enflasyondan arındırmak ve vergileme üzerindeki en·flasyondan kaynaklanan olumsuzluklarını gidermek amac ı yla geçilmiştir .
Amortisman mevzuu 213 sayılı V.U.K.'nun 313-330. Maddelerinde düzenlenmiştir . VUK madde 313'e göre" işletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya , aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269'uncu madde gereğince gayrımenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin , alet, edevat, mefruşat , demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin, bu kanun hükümlerine göre yok edilmesi amortisman mevzuunu teşkil eder." Şeklindeki düzenleme ile amortisman uygulamasının konusu ve amortismana tabi tutulacak iktisadi kıymetler belirtilmiştir. 1.1.2003. tarihinden geçerli olmak üzere değeri 350.000.000. TL'i aşmayan peştemallıklar ve alet , edevat, mefruşat ve demirbaşlar amortismana tabi tutulmayarak doğrudan gider yazılabilir . iktisadi ve teknik bütünlük arz edenlerde bu had topluca dikkate alınır .
1982 Anayasası'nın Vergi Ödevi başlıklı 73. maddesindeki "Herkes kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gücüne göre vergi ödemekle yükümlüdür ... " şeklindeki ifade, verginin Anayasa ile güvence altına alındığını göstermektedir. Buradaki "yükümlüdür" ibaresi, zorunluluğu ifade etmekte olup, bireylerin bu konuda keyfi hareket etmelerini veya vergi ödeme yükümlülüklerini yerine getirmemelerini engeller. Fakat bireylerin vergi ödeme yükümlülükleri mali güçleri oranında sınırlandırılmıştır. Yani bireyler mali güçlerinden ne fazla ne de az vergi ödemekle yükümlü kılınmışlardır. Yine Anayasa Madde 73'de "Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirili r ve kaldırılır. " denilerak Hukuk Devletinin vazgeçilemez unsurlarından biri olan Yönetimin Yasallığı ilkesi uygulanmaya çalı şılmaktadır. Yönetimin Yasallığıyla, idarenin mali yükümlülükleri ancak kanunlarla koyması , idarenin keyfi hareket etmemesi, idari işlemlerin uygulanmasında önceden belirlenmiş hukuk kurallarının dışına çıkılmaması amaçlanmaktad ı r. Bilindiği üzere kanunların uygulanması birtakım idari işlemlerle mümkündür. Vergi idaresi açısından verginin tarh, tebliğ , tahakkuk ve tahsili, vergi cezası kesilmesi şeklindeki faaliyetler idari işlemleri ifade etmektedir. İşte vergi idaresi işlemleri önceden belirlenmiş hukuk kurallarına göre uygulayacak, yasalar hilafına işlem tesis ettirmeyecektir. Aksi uygulamalar halinde Anayasa 125. maddesinde yer alan "idarenin bütün eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır. " hükmü işleme girecek ve idarenin Yargısal Denetimi sağlanacaktır. Böylece vergi idaresinin keyfi hareket etmemesi ve kanunlarla bağlı kalması sağlanarak Hukuk Devleti yaşatılmış olacaktır.
Vergi gelirleri, kamu harcamalarının finansmanını sağlayan ve devletin siyasal gücüne dayanarak gerçek ve tüzel kişilerden sağladığı en sağlam ve vazgeçilmez kaynaktır. Verginin Anayasa ile güvence altına alınması, geri ödemesinin olmaması, karşılığının olmaması, gerektiğinde cebren tahsil edilmesi, ·sürekli olması gibi özellikleri, vergi gelirlerinin sağlam ve vazgeçilmez bir kaynak olmasını sağlamaktadır. 1982 Anayasası'nın Vergi Ödevi Başlıklı 73. maddesindeki "Herkes kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gücüne göre vergi ödemekle yükümlüdür ... " şeklindeki ifade, verginin Anayasa ile güvence altına alındığını göstermektedir. Buradaki "yükümlüdür" ibaresi, zorunluluğu ifade etmekte olup, bireylerin bu konuda keyfi hareket etmelerini veya vergi ödeme yükümlülüklerini yerine getirmemelerini engeller. Fakat bireylerin vergi ödeme yükümlülükleri mali güçleri oranında sınırlandırılmıştır. Yani bireyler mali güçlerinden ne fazla ne de az vergi ödemekle yükümlü kılınmışlardır. Yine Anayasa madde 73'de "Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, de ğiştiril i r ve kaldırılı r." denilerek Hukuk Devletinin vazgeçilmez unsurlarından biri olan Yönetimin Yasallığı ilkesi uygulanmaya ça l ış ı lmaktad ır. Yönetimin Yasallığıyla , idarenin mali yükümlülükleri ancak kanunla koyması idarenin keyfi hareket etmemesi, idari işlemleri n uygulanmasında önceden belirlenmiş hukuk kurallarının dışına çıkılmamas ı amaç lanma ktadır. Bilindiği üzere kanunların uygulanması bi rtakım idari işlemlerle mümkündür. Vergi idaresi açısından verginin tarh, tebliğ , tahakkuk ve tahsili vergi cezası kesilmesi şeklindeki faaliyetler idari işlemleri ifade etmektedir. işte vergi idaresi bu idari i şlemleri önceden belirlenmiş hukuk kurallarına göre uygulayacak, yasalar hilafına işlem tesis ettirmeyecektir. Aksi uygulamalar halinde Anayasa 125. maddesinde yer alan "idarenin bütün eylem ve işlemlerine karş ı yargı yolu açıktır . " hükmü işieyecek ve idarenin Yargısal denetimi sağlanacaktır. Böylece vergi idaresinin keyfi hareket etmemesi ve kanunlara bağlı kalması sağlanarak Hukuk Devleti yaşatılmış olacaktır