Türkiye’nin iç hukuk düzenlemesi uyarýnca uluslararasý gemi taþýmacýlýðý kazançlarýnda vergiye tâbi matrah 5520 sayýlý Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK) madde 23’e göre hasýlata %15 ortalama emsal oranýnýn uygulanmasýyla bulunmaktadýr. KVK madde 23, Türkiye’de iþ yeri veya daimî temsilci yoluyla uluslararasý gemi taþýmacýlýðý faaliyetinde bulunanlarýn bu kazanç¬larýný yýllýk beyannameyle beyan etmelerini gerektirmektedir. Öte yandan, OECD Model Vergi Anlaþmasý (MVA) ve BM MVA’nýn 8. maddelerinde deniz taþýmacýlýðý faaliyetinden elde edilen kazançlar özel olarak düzenlenmiþtir. OECD MVA deniz taþýmacýlýðýndan elde edilen kazançlarýn vergilendirilmesini sadece teþebbüsün ait olduðu mukim devlete býrakýrken, BM MVA alternatif bir madde yazýmý önerisinde bulunarak kazancýn bir ölçüde kaynak devlette de vergilendirilebileceðine vurgu yapmaktadýr. Bu çalýþmada, gemi taþýmacýlýðý kazançlarý ile ilgili Türkiye’nin mevcut vergilendirme sisteminin ne olduðu, MVA’larýn ne önerdiði, vergi anlaþmasýyla kaynak devlete de vergi alma hakkýnýn verildiði durumda Türkiye için vergilendirmenin nasýl yapýlacaðý ve diðer özellik arz eden hususlar incelenmiþ ve deðerlendirmelerde bulunulmuþtur. Anahtar Kelimeler: Gemi Taþýmacýlýðý Kazançlarý, Model Vergi Anlaþmalarý, Vergilendirme Hakký, Kaynak Devlet. JEL Sýnýflandýrma Kodlarý: H26, K34.

Türkiye, uluslararasý vergi uyuþmazlýklarýnýn çözümü, hukuki öngörülebilirliðin artýrýlmasý ve Matrah Aþýndýrma ve Kâr Kaydýrma (Base Erosion and Profit Shifting-BEPS) Projesi’nin 14. eyleminin minimum standardýna uyum saðlamak amacýyla Karþýlýklý Anlaþma Usulü’ne (KAU) iliþkin 14.10.2021 tarih ve 7338 Sayýlý Kanun ile yeni düzenlemeleri yürürlüðe koymuþtur. BEPS Projesi’ne taraf ve Çok Taraflý Sözleþme’ye (Multilateral Instrument-MLI) imza atan bir ülke olarak Türkiye, etkili, hýzlý ve sonuç odaklý bir karþýlýklý anlaþma mekanizmasý geliþtirmek için son yýllarda artan uluslararasý çabalarýn güçlü bir destekçisi olmuþtur. 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren KAU baþvurularýnda yeni kanun hükümlerinin uygulanacak olmasýndan ötürü bu makale yeni kanunun genel ilkeleri ve özellikleriyle birlikte uluslararasý standartlara uygunluðunu ele almaktadýr. Anahtar Kelimeler: Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaþmalarý, Çok Taraflý Sözleþme, Karþýlýklý Anlaþma Usulü, Minimum Standart. JEL Sýnýflandýrma Kodlarý: H2, H24, H25, K34.

Avrupa Birliði (AB), farklý üye ülkelerde ekonomik faaliyet gösteren þirketler için uyum maliyetlerini azaltmak ve bu ülkeler arasýnda zararlý vergi rekabeti kaynaklý matrah aþýndýrmalarýnýn önüne geçmek için Ortak Konsolide Kurumlar Vergisi (Common Consolidated Corporate Tax Base-CCCTB) önerisini 16 Mart 2011 tarihinde gündeme getirmiþtir. Avrupa iç pazarýnda karþýlaþýlan vergilendirme sorunlarý karþýsýnda kapsayýcý özelliði ön plana çýkmýþ olan önerinin beklenildiði gibi baþarýlý olup olmayacaðý tartýþma konusu olmuþtur. AB’de uygulanan mevcut kurumlar vergilerine bakýldýðýnda üye ülkelerin vergi rekabeti baskýsý altýnda kaldýklarý bir gerçek olarak ortadadýr. CCCTB’nin kazancýn gerçekte elde edildiði üye ülkelere vergi gelirlerini tahsis etmede rolünün büyük olacaðý ve agresif vergi planlamasýný önleyeceði ya da en azýndan hafifleteceði sýkça maddile getirilmiþtir. Bu çalýþmanýn amacý, þimdilik geri çekilmiþ olan ve farklý bir versiyonda yeniden önerilmesi tartýþýlan CCCTB önerisinin, çok uluslu þirketler (ÇUÞ), gelir idareleri ve AB baðlamýnda bazý önemli hususlarý, olasý olumlu ve olumsuz yönleri hakkýnda açýklama ve deðerlendirmelerde bulunmaktýr. Anahtar Kelimeler: Avrupa Birliði, Ýç Pazar, Kurumlar Vergisi, Uyumlaþtýrma, Vergilendirme. JEL Sýnýflandýrma Kodlarý: K34, H25, H26.