Sosyal güvenlik sistemlerinin en önemli problemlerinden birisi finansal açýklardýr. Finansal açýklarýn temelinde ise kayýtdýþý istihdam, prim harcamalarý, tahsilattaki baþarýsýzlýk ve af/ yapýlandýrma beklentileri yatmaktadýr. Yaþanan finansal açýklar orta ve uzun vadeli birçok sorunu da beraberinde getirmektedir. Bu nedenle prim kaybýný en aza indirecek önlemlerin alýnmasý gerekmektedir. Prim ödeme yükümlüsünün ödevlerini zamanýnda yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden, primin zamanýnda tahakkuk ettirilmemesi veya eksik tahakkuk ettirilmesi olarak ifade edebileceðimiz “prim ziyaý” kavramý ve bu kabahate uygulanacak yaptýrým bu noktada önem arz etmektedir. Türkiye’de prim tarhý iþlemi, muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yükümlü tarafýndan hazýrlanarak vergi dairesine verilmesi þeklinde gerçekleþmektedir. Bu iþlemin tam olarak ya da süresinde yapýlmamasý halinde ise 5510 sayýlý Kanun uyarýnca idari para cezasý uygulanmaktadýr. Ancak uygulamada para cezasýnýn tutarý ile adalet ve tutarlýlýk açýsýndan bazý sýkýntýlarýn olduðu göze çarpmaktadýr. Bu çalýþmamýzda özellikle bu sýkýntýlar açýklanmaya çalýþýlmýþ olup akademik anlamda prim ziyaý ve yaptýrýmýna iliþkin bu durumun ilk defa ele alýnýyor olmasý çalýþmamýza özgünlük kazandýrmýþtýr. Anahtar Kelimeler: Prim Ziyaý, Kayýtdýþý Ýstihdam, Ýdari Para Cezasý, Kabahat, Orantýlýlýk JEL Sýnýflandýrma Kodlarý: H55, E24, K34

Sosyal güvenlik uygulamalarýna iliþkin önemli deðiþiklikler getiren 6111 sayýlý "Bazý Alacaklarýn Yeniden Yapýlandýrýlmasý ile Sosyal Sigortalar ve Genel Saðlýk Sigortasý Kanunu ve Diðer Bazý Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Deðiþiklik Yapýlmasý Hakkýnda Kanun'" un en dikkat çekici düzenlemelerinin baþýnda genel saðlýk sigortasý kapsamý ve uygulamalarý ile ilgili hükümler yer almaktadýr. Söz konusu Kanun ile 5510 sayýlý Sosyal Sigortalar ve Genel Saðlýk Sigortasý Kanunu'nda genel saðlýk sigortasýnýn kapsamýna yönelik önemli bazý yenilikler getirilmiþtir. Bu çalýþmamýzda son düzenlemeler ýþýðýnda genel saðlýk sigortasýnýn kapsamýnda yapýlan deðiþiklikler ele alýnacak ve incelenecektir.

Devlet, kamu yararýný amaçlayarak yapmýþ olduðu faaliyetlerini gerçekleþtirirken, mutlaka elde edilen sosyal faydanýn yanýnda, bir takým sosyal maliyetlere de katlanmak zorunda kalmaktadýr. Söz konusu faaliyetler, kamu harcamasý yapmak ve dolayýsýyla kamusal hizmetleri yerine getirmek þeklinde olduðu takdirde, bu faaliyetlerin faydalarýný ve maliyetlerini ölçmek bazý sorunlara karþýn belli bir ölçüde mümkün olabilmektedir. Bu sorunlarýn baþýnda ise sosyal faydanýn belirlenmesindeki güçlükler gelmektedir. Nitekim kamusal hizmetlerden ötürü ortaya çýkan dýþsallýklar faydanýn ölçülmesini oldukça zorlaþtýrmaktadýr. Ayrýca faydanýn fiyatlandýrýlmasý, sosyalýskonto oranýnýn belirlenmesi ve en fazla faydanýn elde edileceði zamanýn belirlenmesi gibi zorluklar fayda-maliyet analizinin kamusal hizmetlerde uygulanmasýnda bazý sorunlara neden olmaktadýr. Kamu harcamalarý açýsýndan durum bu þekilde iken, kamu gelirleri açýsýndan bakýldýðýnda elde edilen bir faydadan ve elde edilirken katlanýlmasý gereken bir takým maliyetlerden söz etmek mümkündür. Hiç kuþkusuz elde edilen faydalar ve bunlarýn maliyetleri, kamu gelirinin türüne, toplanma þekline, teknolojik geliþmelere ve daha sayabileceðimiz birçok sebebe baðlý olarak deðiþebilmektedir. Bu çalýþmamýzda gelir idaresi tarafýndan toplanan vergiler ile sosyal güvenlik idaresi tarafýndan toplanan sosyal parafiskal gelirlerin (prim lerin) toplama maliyetinde etkinliðinin saðlanmasýna yönelik açýklamalarda bulunulacaktýr .