VergiRaporu Yazar Fotoğrafı

* Vergi Müfettişi, Hazine ve Maliye Bakanlığı

Ramazan AYDEMİR*





  • Hâlihazırda yapmış olduğu faaliyeti nedeniyle kazancı basit usulde tespit edilen mükelleflerin, aynı zamanda başlangıçta hobi olarak kullandığı sosyal medya platformları üzerinden de gelir elde etmeye başlaması, bu mükelleflerin basit usulde vergilendirilen faaliyetleri için birtakım riskler oluşturabilecektir. Çalışmamızda, bu şekilde gelir elde edenlerin aynı zamanda sosyal medya platformlarında sosyal içerik üreticiliği faaliyetinde bulunmasının basit usulün şartlarını ihlal edip etmeyeceği, basit usule tabi ve sosyal içerik üreticiliği kapsamında olan faaliyetlerin birlikte yapılması halinde vergilendirme işleminin nasıl olabileceği hususları örnekler ışığında ve ilgili mevzuat çerçevesinde değerlendirilecektir. Anahtar Kelimeler: Basit Usul, Sosyal Medya, Sosyal İçerik Üreticiliği. JEL Sınıflandırma Kodları: H20, K34.

  • Twitch platformu sosyal içerik üretenlerin oluşturdukları içeriklerden gelir kazanmalarına olanak tanımaktadır. İçerik üreticileri ve uygulama geliştiriciler için Twitch platformu üzerinde; abonelik, bağış, reklam yayınlama, sponsorluklar, e-ticaret ve oyun satışı gibi farklı yollarda para kazanma olanakları vardır. Sosyal içerik üretmenin ve mobil cihazlar için uygulama geliştirmenin cazibe merkezlerinden olan Twitch platformunda gelir elde etme yollarının neler olduğu, elde edilebilecek gelirlerin vergisel beyanı ve kazanç istisnası noktasında Türk vergilendirme sistemindeki yerinin ne olduğu hususları ilgili mevzuat çerçevesinde etraflıca değerlendirilecektir. Anahtar Kelimeler: Twitch platformu, Uygulama Geliştiricisi, Sosyal İçerik Üreticisi, Mükerrer 20/B, Vergi. JEL Sınıflandırma Kodları: E62, H20, K34

  • Dijital dünyanın getirdiği uzaktan çalışma metodu covid-19 salgınıyla birlikte daha yaygın ve yoğun olarak tercih edilmeye başlamıştır. Bununla birlikte sabit bir mekânda gerçekleştirilen uzaktan çalışma metodu sosyalleşme açısından kişileri yalnızlığa itebilmektedir. Diğer taraftan sabit bir mekânla sınırlı kalmaksızın dijital göçebe olarak (gezerek) gerçekleştirilen uzaktan çalışma metodu ise, kişilere hem kazanç kapısı açmakta hem de sosyalleşme olanağı sağlamaktadır. Bu çalışmanın amacı, son yılların yükselen trendi dijital nomad (göçebe) kavramını irdelemek, dünyada ve Türkiye’de vergisel avantajları olup olmadığını açıklamaya çalışmak ve Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) verileri analiz edilerek sosyal içerik istisnasından yararlanan mükellef sayısını tespit etmek ve dijital göçebeliğin turizme katkısını değerlendirmektir. Anahtar Kelimeler: Dijital Göçebe (Nomad), Turizm, Covid-19, Vergi, İçerik Üreticiliği. JEL Sınıflandırma Kodları: E62, H20, K34

  • Varlık barışı geçmiş yıllarda belli aralıklara kamuoyunun gündemine gelmiş ve çıkarılan kanunlarla belli sürelerde yararlandırılmak üzere yasalaştırılmıştır. “Vergi affı” ve “varlık barışı” adları altında 2003, 2008, 2011, 2013, 2016, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022 yılları itibariyle 10 kez yasal düzenleme getirilmiş olup bunlardan en sonuncusu ise 7417 sayılı Kanun’un 50’nci maddesiyle Kurumlar Vergisi Kanunu’nun (KVK) geçici 15. maddesine eklenerek yürürlüğe girmiştir. Yurt dışı varlıkların varlık barışı kapsamında bildiriminin bu uygulamadan yararlanmak isteyenler nezdinde tam olarak anlaşılamamasının getireceği riskler söz konusu olabilecektir. Bu çerçevede çalışmamızda; oluşabilecek risklerin neler olduğu, ne gibi durumlara yol açabileceği ve hâlihazırdaki durumun nasıl olduğu vergi sistemi ve vergileme ilkeleri ışığında değerlendirilerek konuya ilişkin önerilere de yer verilecektir. Anahtar Kelimeler: Varlık Barışı, Bağışıklık, Bildirim. JEL Sınıflandırma Kodları: H20, K34.

  • Eski zamanlarda insanlar canları sıkıldığı zaman geleneksel sokak oyunları, atari-konsol oyunları ile vakit geçirirken günümüzde teknolojinin gelişmesiyle bu durum yerini çoğunlukla sosyal medya uygulamalarına bırakmıştır. Can sıkıntısı ve dijital sosyalleşme ile başlayan bu süreç zamanla yeni kazanç kapıları da açmıştır. Çalışmamızın konusunu oluşturan Bigo Live uygulaması, insanların canlı yayınlar ile hayatlarındaki anlarını göstermek, yeteneklerini sergilemek, etkileşimde bulunmak ve daha sonra gerçek paraya çevrilecek sanal hediyeler göndermek için oluşturulmuş bir canlı video sosyal platformudur. Ancak uygulamadan elde edilen gelirlere ilişkin vergisel yükümlülüklerin yerine getirilmemesi problemleri de beraberinde getirmektedir. Bu çalışmanın amacı Bigo Live uygulamasında yayın yapanların faaliyetini tanımlamak, hangi gelir unsuru yönünden vergilendirilmeleri gerektiği ortaya koymak, sosyal içerik üreticiliği istisnasından istifade edip edemeyeceklerini irdelemek ve vergilendirme noktasında özellik arz eden hususları değerlendirmektir. Anahtar Kelimeler: Bigo Live, Sosyal Medya, Covid, Sosyal İçerik Üreticiliği, Ticari Kazanç. JEL Sınıflandırma Kodları: H20, K34.

  • Spor kulüpleri transfer dönemlerinde başta futbol ve basketbol olmak üzere takımlarına yabancı oyuncu transfer etmekte ve bununla ilgili de yabancı menajerlere karşı menajerlik hizmeti ödemesinde bulunabilmektedir. Bu kapsamda yapılan ödemelerde vergisel yükümlülüklerin de yerine getirilmesi gerekmektedir. Yapılan ödemeler vergi mevzuatımız açısından gelir vergisi ve katma değer vergisi tevkifatına tabi tutulacak olup ilgili dönemde beyan edilecektir. Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları şartları geçerli ise anlaşma hükümleri dikkate alınacaktır. Ancak bunun içinde mukimlik belgesinin ibrazı aranacaktır. Bu bağlamda çalışmamızda vergisel yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda gelir vergisi ve katma değer vergisinden muaf olan kulüpler için usulsüzlük cezası kesilip kesilemeyeceği, kesilecekse hangi türden kesilebileceği, usulsüzlük cezası kesilecekse hangi sınıftan, hangi satırdan kesilebileceği ve konuya ilişkin özellik arz eden diğer hususlar değerlendirilecektir. Anahtar Kelimeler: Spor Kulüpleri, Usulsüzlük, Mukimlik Belgesi, Elektronik Ortam, Beyan. JEL Sınıflandırma Kodları: H20, K34.

  • Amatör spor branşlarının desteklenmesi amacıyla 01.05.2018 tarihinde 3289 sayılı Kanuna2 Ek 12’nci madde yürürlüğe girmiştir. Sporcu ücretlerinden tevkif yoluyla alınan gelir vergisinin iadesine yönelik bu uygulama yürürlükten kaldırılarak yeniden düzenlenmiştir. Böylece önceden vergi iadesi şeklinde düzenlenmiş olan uygulama hâlihazırda teşvik mahiyetinde düzenlenmiştir. Her iki uygulamaya göre de spor kulüplerinin, özel hesaplarına yatırılan tutarları Kanunun amacına uygun kullanması gerekmektedir. Aksi takdirde bu tutarların geri alınması yoluna gidilecektir. Geri alınacak vergiye hâlihazırdaki durumda vergi cezası öngörülmezken Kanunun önceki uygulamasına göre cezai işlem tesis edilmesi gerekmektedir. Bu çerçevede çalışmamız da, değişiklik öncesi dönemlerde özel hesaba yatırılan tutarların değişiklik sonrası dönemlerde amaç dışı kullanılması halinde ceza uygulanıp uygulanmayacağı, vergi gelirlerinin bu şekilde bir ödemeye tahsis edilmesinin bütçe ilkelerine ve vergileme tekniğine uygun olup olmayacağı hususları değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Spor Kulüpleri, Gelir Vergisi, Teşvik, İade, Özel Hesap. JEL Sınıflandırması Kodları: H20, K34.

  • ş ortaklıkları tarafından alınan servis taşımacılığı hizmeti bizzat bu iş ortaklıkları tarafından yapılmayıp kendi ortakları (iş ortaklığını oluşturan mükellefler tarafından) veya diğer kişilere yaptırılması durumunda iş ortaklığının yerine getirmiş olduğu bu hizmetin mahiyeti (aracılık hizmeti) değişmektedir. Bu durumda aracılık/taşımacılık hizmetinin hâlihazırdaki durumda aynı oranda tevkifata tabi olması şuanda sıkıntı çıkarmıyor ancak tevkifat oranlarında yapılacak değişikliğin getireceği riskler söz konusu olabilecektir. Yine olağanüstü dönemlerde (covid-19 gibi) bu hizmetlerin tabi olduğu KDV oranlarının vergi idaresince değiştirilmesi yoluna gidildiğinde de olası cezai tarhiyatlarla karşılaşma durumları olabilecektir. Aracılık hizmeti mahiyetinde olan işin, Tebliğin diğer hizmetler bölümünde belirtilenlere ya da diğer alıcılara yapılması halinde tevkifat uygulamasının anlaşılamaması ise fazla ve yersiz tevkifat dolayısıyla haksız iade nedeniyle cezai işlemlere yol açabilecektir. Bu çerçevede çalışmamızda, iş ortaklığı şeklinde yapılan servis taşımacılığı işlerinde hizmetin mahiyeti, alıcısının kim olduğu ve tabi olduğu KDV/tevkifat oranı kapsamında kısmi tevkifat yönünden karşılaşılan özellikli durumlar değerlendirilmiş olup konuya ilişkin önerilere de yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Servis Taşımacılığı, Aracılık, Tevkifat. JEL Sınıflandırması Kodları: H20, K34.

  • Gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilere yapılan ödemelerin; aracı finansal kurumlar tarafından düzenlenen belgelerle tevsiki zorunluluğunun ve tabi olduğu zirai gelir vergisi kesintisinin uygulanmasında özellikli durumlar bulunmaktadır. Bu özellikli durumların oluşması neticesinde meydana gelebilecek cezai müeyyideler ile fazla ve yersiz tevkif edilen vergiler söz konusu olabilecektir. Bu çerçevede; çalışmamızın konusunu çiftçilere yapılan ödemelerin, tevsik zorunluluğu ve zirai gelir vergisi tevkifatı karşısındaki durumu ile bu konuda özellik arz eden hususlar oluşturmaktadır. Anahtar Kelimeler: Avans, İndirimli Tevkifat, Ticaret Borsaları. JEL Sınıflandırma Kodları: H20, K34